درس تفسیر استاد هادی عباسی خراسانی

موضوع: تفسیر ترتیبی(سوره آل عمران)/آل عمران آیات 69الی72 /یهود طلایه دار تحریف

﴿وَدَّتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يُضِلُّونَكُمْ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ﴾[1]

﴿یا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ﴾[2]

﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ﴾[3]

﴿وَقَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنْزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ﴾[4]

1- گزیده آیات گذشته

عرض کردیم جناب ابراهیم خلیل الرحمن علیه السلام را هم یهود و هم مسیحیت از خودشان می‌دانستند و منتسب به خود می‌کردند که از ماست. آیه شریفه نفی می‌کند و می‌فرماید ابراهیم ع.. نه یهودی و نه نصرانی است و حنیف است. یعنی کسی که حق‌گرا است و از باطل به حق گرایش دارد. بعد فرمودند بهترین‌ها نسبت به حضرت ابراهیم علیه السلام کسانی هستند که از ایشان پیروی کنند و از جمله حضرت نبی صلی الله علیه و آله و اهل ایمان. در بین رسولان الهی تفضیل و تفضل هست، ولی حقیقت واحد می باشد.

2- مراد از طائفه

از طوف است به معنی اینکه انسان گرد چیزی بگردد. طائف را برای حاج و معتمر به کار می‌برند، چون دور خانه کعبه می‌گردند. طائفه بر جماعتی اطلاق می‌شود که در جایی سکنا دارند که محافظان آنجا گردش دارند؛ مانند دهکده‌های قدیم که دور آن محافظانی داشت.

راغب در المفردات می نویسد: «طوف : الطوف المشي حول الشئ ومنه الطائف لمن يدور حول البيوت حافظا».[5]

3- یهود طلایه دار تحریف

عده‌ای از اهل کتاب علاقه داشتند که اگر بتوانند دیگران را به گمراهی بکشانند. از اوصاف یهود این است که اهل تحریف هستند. اینها می‌خواهند دیگران را به ضلالت برسانند، ولی جز خودشان را گمراه نمی‌کنند. ضلالت دیگران هم به ضلالت نفسانی آنها است. همه گمراهی‌ها از ضلالت نفس است. و اینها آگاهی به ضلالت خود ندارند. مانند سوره بقره که گفتیم: ﴿وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ﴾.[6] با منافقان همراه و هم‌گام شده‌اند.

4- مراد از شهود، شهادت از روی حس است

یا اهل الکتاب؛ چندمین بار است که اهل کتاب خطاب می‌شوند. چطور به آیات الهی کفران می‌ورزید و حال آنکه شاهد آیات الهی هستید. این شهود از روی حس است نه از روی عقل. کلمات الهی تشریعی، قرآن است و کلمات تکوینی، انبیاء هستند.

5- وجه سؤال از یهود

برای چهارمین بار می‌گویند ای اهل کتاب! چرا دیگران را به اشتباه می‌اندازید؟ برای پیشرفت کارشان کمی حق را می‌گفتند و بعد باطل مخلوط آن می‌کردند. حق را یعنی رسالت رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله، کتمان می‌کنید با اینکه می‌دانید. اینها به نبوت عامه ایمان داشتند؛ نه نبوت خاصه. این سؤالات برای ایمان نداشتن آنها به نبوت خاصه و نبوت رسول اکرم صلی الله علیه و آله است.

6- تشابه آیه 72 با حرمت صید در روز شنبه

عده‌ای گفتند وقتی خورشید بیرون بیاید ما مسلمان می‌شویم و بعد آخر روز کافر می‌شویم؛ مانند کسانی که اول شنبه وقتی دستور نازل شد، صید نکنید، روزهای شنبه کانال‌هایی حفر می‌کردند و آب را هدایت می‌کردند و روزهای دیگر صید می‌کردند. ایمان مستمر مطلوب است.