درس تفسیر استاد هادی عباسی خراسانی

موضوع: تفسیر ترتیبی(سوره آل عمران)/آل عمران آیه 45و46 /خصوصیات حضرت عیسی علیه السلام

﴿إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ﴾[1]

﴿وَيُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَمِنَ الصَّالِحِينَ﴾[2]

1- همه هستی کلمه الهی

اطلاق کلمه بر حضرت عیسی علیه السلام از نکات جالب است. همه هستی کلمه الهی است ولی برخی مانند اولیای الهی و ائمه علیهم السلام کلمه خاص الهی هستند.

2- معنای مسیح و وجه تسمیه آن

مسیح در عربی و عبری هر دو معنایش یکی است. ممسوح واقع شده است. مسح شده است.

    1. فرشته‌ها مسح کرده‌اند او را و باعث وجود فرزند می‌شد.

    2. یا او مسح می‌کرد دیگران را و مردگان را زنده و بیماران را سالم می‌کرد.

    3. یا به معنای اسم فاعل یا اسم مفعول است.

3- مراد از وجیه

عیسی فرزند مریم سلام الله علیها است. وجیه از وجه است یعنی کسی که نمادی دارد و مورد اشاره دیگران است. آن که در فارسی می‌گوییم‌ آبرومند.

علامه مصطفوی می نویسد: «وجه... و التحقيق‌ أنّ الأصل الواحد في المادّة: هو ما يَتَوَجَّهُ‌ اليه من شي‌ء، و فيه أيضا معنى مواجهة. و من مصاديقه: ما يتوجّه اليه من ذات أو عمل، و مستقبل الشي‌ء الّذى يتوجّه اليه، و كذلك الحالة المخصوصة الجالبة للتوجّه، و المنزلة و الرتبة و الجاه الّتى توجب توجّها».[3]

هم اسم و هم اوصاف و خصوصیات را در این آیه آورده است. معرّف خوب آن است که هم اوصاف عام و هم اوصاف خاص و هم اسم را بیاورد. تعریف از کلمه شروع شد، به عنوان خاص ادامه یافت و دوباره چند عنوان گفته شد. یکی اینکه آبرومند در دنیا و آخرت و از مقربین است. انسان‌های موفق یا ابرار هستند یا اصحاب یمین و یا مقربین که السابقون هستند.

4- تکلم در کودکی خصوصیت دیگر حضرت عیسی علیه السلام

خصوصیت دیگر حضرت مسیح علیه السلام این است که در حال کوچکی با مردم حرف می‌زند. معمولاً طفل تا به سخن بیاید، زمان می‌برد ولی ایشان از ابتدا سخن می‌گفتند. از نشانه‌های کلمه بودن ایشان سخن گفتن در کودکی است. حضرت امام در سن 30 سالگی شرح دعای سحر می‌نویسند. می‌فرمایند تمام هستی کلمه است و برخی موجودات مانند حضرت مسیح و ائمه ما علیهم السلام کلمه خاص الهی هستند. «اللّهُمَّ إِنِّي أَسأَلُكَ بِكَلِماتِكَ كُلِّها»[4] اهل بیت علیهم السلام هستند.

5- مراد از کهل

در بزرگسالی هم حضرت عیسی علیه السلام با من سخن می‌گفت. سن ایشان را از 30 سال گفته‌اند تا 33-34 سالگی پس به پیری نرسیدند. کهل یعنی زمان بزرگی. کهل از سی سال به بعد اطلاق می‌شود. و جناب عیسی علیه السلام و مادرشان سلام الله علیها از صالحان هستند. اطلاق صالح بر انبیای الهی در چند جای قرآن تکرار شده است. شب و سحر داشتن ما را با اولیای الهی مأنوس می‌کند.