درس خارج فقه آيت‌الله سیدموسی شبیری‌زنجانی
كتاب الخمس
1400/10/22
بسم الله الرحمن الرحیم
اما تاملی که ما از قبل در روایت عبدالله بن سنان داشتیم این بود که اعتقاد به رسالت پیامبر لازم است اما معنای آن این است که باید معتقد شد که او از طرف خدا مبعوث است نه اینکه هر چه گفته است از طرف خدا ست. به عبارت دیگر ممکن است کسی رسالت و نبوت پیامبر را قبول داشته باشد و به آن اقرار کند اما به خاطر احتمال وجود هوای نفس یا اشتباه و لغزش در پیامبر، هر آنچه را او گفته است نپذیرد و از جانب خدا نداد و این مستلزم کفر نیست. اما از روایت صحیحه عبدالله بن سنان استفاده می‌شود که این طور نیست و اعتقاد به رسالت پیامبر به این معنا لازم است که هر چه آورده است از طرف خدا ست. پس آنچه ما قبلا احتمال می‌دادیم با روایت عبدالله بن سنان نفی می‌شود.
کتاب الزکاة التي وجوبها من ضروريات الدين و منكره مع العلم به كافر- بل في جملة من الأخبار أن مانع الزكاة كافر-
البته اینکه اشتهار پیدا کرده است که انکار ضروری موجب کفر است، ناشی از کلام محقق در شرایع است چون شرایع در بعد از خودش تاثیر زیادی گذاشته است و کتب زیادی در شرح آن نوشته شده است. اما قبل از شرایع این مطلب وجود ندارد که انکار ضروری را مثل انکار رسالت یا توحید باشد.
آنچه بحث شده است که برخی منکرند و برخی قبول دارند این است که انکار ضروری اماره بر انکار رسالت است تا در نتیجه حکم ظاهری باشد یا اینکه خودش موضوعیتی دارد و لذا حکم واقعی است یعنی در عرض انکار رسالت یا توحید، انکار ضروری هم موجب کفر است.
اینکه ایشان فرموده‌اند حتی از بعضی روایات استفاده می‌شود که مانع از زکات هم کافر است در روایات هست اما ظاهرا مورد فتوا نیست بلکه معنای آنها این است که کسی که به اسلام معتقد است مناسب نیست که زکات را ترک کند مثل اینکه در برخی موارد گفته است کسی که فلان کار را بکند یا نکند مسلمان نیست.
البته در کلام مرحوم آقای خویی سهوی رخ داده است که ایشان خواسته است از روایت بنی الاسلام علی الخمس استفاده کند که کفر معانی متعدد و عامی دارد که همیشه مقابل اسلام نیست ولی قبلا تذکر دادیم که این اشتباه از ایشان است و کفر در مقابل اسلام است و آن تعابیر، کنایی است مثل یا اشباه الرجال و لارجال.
و يشترط في وجوبها أمور الأول البلوغ فلا تجب على غير البالغ- في تمام الحول فيما يعتبر فيه الحول- و لا على من كان غير بالغ في بعضه فيعتبر ابتداء الحول من حين البلوغ و أما ما لا يعتبر فيه الحول من الغلات الأربع فالمناط البلوغ قبل وقت التعلق و هو انعقاد الحب و صدق الاسم على ما سيأتي.
بماند برای فردا شب.
