درس خارج فقه استاد مهدی مروارید
1402/08/07
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: أطعمه و أشربه/ المائعات / انتفاع بالدهن المتنجس في غیر الاستصباح
فی الجعفريات عن علي سئل عن الزيت يقع فيه شيء له دم فيموت؟ قال: الزيت خاصة يبيعه لمن يعلمه صابونا. مجهولة لموسى بن إسماعيل. و مثلها في دعائم الإسلام و نوادر الراوندي. [1]
این روایت در دعائم الاسلام قاضی نعمان مصری نیز آمده است، ایشان در ظل سلطنت اسماعیلی و اسماعلی بوده است، ایشان در مقدمه همین کتاب دعائم الاسلام از خلیفه وقت اسماعیلی تجلیل میکند و این موجب میشود که ایشان اسماعیل باشد. روایات دعائم الاسلام مرسله است، تالیف کرده است تا مرجع اسماعیلیها باشد في حد ذاته نمیتوان به روایات دعائم الاسلام اعتماد کرد.
قال المحدث النوري نور اللّه مرقده في ج 3 المستدرك في الفائدة الثانية من الخاتمة ص 324: كتاب النوادر هو تأليف السيد الامام الكبير ضياء الدين أبي الرضا فضل اللّه بن علي الراوندي الكاشاني حفيد نوه الحسن المثنى فرزند بن الحسن المجتبى عليه السلام، و وصفه العلامة في إجازة بني زهرة: بالسيد الامام، و في فهرست الشيخ منتجب الدين: علامة زمانه جَمَع مع علو النسب كمال الفضل و الحسب و كان أستاذ أئمة عصره، قال أبو سعد السمعاني في كتاب الأنساب: إنه من المشايخ و اليه تنتهي كثيرا أسانيد الإجازات و هو تلميذ الشيخ أبي علي بن شيخ الطائفة، و له تصانيف تشهد بفضله و أدبه و جمعه بين مورث المجد و مكتسبه و منه انتشرت الأدعية الجليلة المعروفة بأدعية السر، انتهى ملخص كلامه.
مجلسی این ادعیه را در بحار آورده است، و صاحب دعوات نیز هستند و آن ادعیه نیز ایشان میباشد.
اگر چه فرق دارد؛ در عین ثابت نمیباشد. روایت جعفریات دلالت بر جواز انتفاع دهن در غیر استصباح میکند، این روایت را روایت دعائم الاسلام و نوادر رواندی تایید میکند، اگر دلیل معتمدی بر حرمت انتفاع از دهن متنجس در غیر استصباح وجود داشته باشد با روایت جعفریات تعارض میکند، البته در صورتی که روایت جعفریات معتبر باشد، و در این فرض باید به قوانین باب تعارض عمل شود؛ زیرا اطلاق وجود دارد، و نسبت به استصباح تخصیص خورده است؛ ولی چنین دلیل معتمدی که از جهت دلالت و سند تام باشد بر حرمت وجود ندارد.