درس خارج فقه استاد مهدی مروارید

أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ وَ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عَمْرِو بْنِ سَعِيدٍ عَنْ مُصَدِّقِ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ عَمَّارِ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ سُئِلَ عَمَّا تَشْرَبُ مِنْهُ الْحَمَامَةُ فَقَالَ كُلُّ مَا أُكِلَ لَحْمُهُ فَتَوَضَّأْ مِنْ سُؤْرِهِ وَ اشْرَبْ وَ عَمَّا شَرِبَ مِنْهُ بَازٌ أَوْ صَقْرٌ‌ أَوْ عُقَابٌ فَقَالَ كُلُّ شَيْ‌ءٍ مِنَ الطَّيْرِ تَوَضَّأْ مِمَّا يَشْرَبُ مِنْهُ إِلَّا أَنْ تَرَى فِي مِنْقَارِهِ دَماً فَإِنْ رَأَيْتَ فِي مِنْقَارِهِ دَماً فَلَا تَوَضَّأْ مِنْهُ وَ لَا تَشْرَبْ‌.

بنابراین خون کمی که در تخم مرغ است، نجس نیست؛ ولی خون بما هو خون خوردنش حرام است؛ ولی اگر آن خون در زردی و سفیدی تخم مرغ استهلاک شود، خوردنش حلال می‌باشد. البته این روایت نسبت به خون حیوانات غیر نفس سائله و خون باقی مانده در حیوان ذبح شده تخصیص خورده است.

اگر دلیل از یک جهت در مقام بیان باشد و از جهت دیگر در مقام بیان نباشد، از آن جهتی که در مقام بیان است، قابل تمسک به آن است؛ ولی از آن جهت که در مقام بیان نیست، قابل تمسک به آن نیست، مثل «فکلوا مما امسکن» این آیه از جهت روبه قبل بودن، فری اوداج اربعه و غیره در مقام بیان است؛ از این رو از این جهات می‌توان به اطلاق آیه تمسک کرد؛ ولی از جهتی که دندان سگ به گلوی حیوان اصابت کرده است، و موضع اصابت دندان سگ به حکم آیه باید پاک باشد، از این جهت به اطلاق آیه قابل تمسک نیست؛ زیرا آیه از این جهت در مقام بیان نمی‌باشد.

اما این روایت یاد شده مثل آیه شریفه نیست که از یک جهت در مقام بیان باشد و از جهت در مقام بیان نباشد، بلکه روایت یاد شده اطلاق دارد و شامل خون‌های متعارف می‌شود، و خون داخل تخم مرغ مورد نادر است و از اطلاق روایت خارج می‌باشد.