موضوع: سیره عقلائیه/ پیوند اعضاء/ فقه پزشکی

بحث ما راجع به کاشفیت عدم ردع از کلام معصوم نسبت به سیره های عقلائیه معاصر بود و آخرین طریقی که بیان کردیم تمسک به قاعده لا ضرر ولا ضرار بود.

1. کتاب عروة الوثقی مساله 4: اذا کان الماء اقلّ من الکرّ ولو بنصف مثقالٍ یجری علیه حکم القلیل؛ آب کرّ ولو از نصف مثقال کمتر باشد حکم آب قلیل را دارد

2. کتاب عروة الوثقی، کتاب الزکاة: الثانی العقل فلا زکاة فی مال المجنون فی تمام الحول او بعضه ولو ادواراً بل قیل انّ عروض الجنون آنامّا یقطع الحول؛ یکی از شرایط زکات، عقل است و اگر شخص در بعض سال گرچه ادواری جنون پیدا کند زکات بر او واجب نیست، بلکه قیل: یک لحظه هم جنون بیاید عقل سنه ای را قطع می کند. مرحوم سید با قیل بیان فرموده اما وقتی به حواشی رجوع می کنیم مرحوم شاهرودی می گوید: بل یضرّ لانّ المدار فی مقام التطبیق علی الدّقة دون المسامحة العرفیه التی هی المحکمة فی المفاهیم؛ چون ملاک دقت عقلی است یک لحظه جنون هم به عقل ضرر می رساند.

حضرت امام هم می فرماید: المیزان عدم اضراره بالصدق ففی الساعة اشکال فضلاً عن الازید.

    1. صدق دم:

رنگی که از خون باقی می ماند آیا صدق دم بر آن می شود یا خیر؟ اینجا فقها فتوا داده اند که دم بر رنگی که باقی مانده صدق نمی کند. طبق این فتوا در تطبیق بر مصادیق باید به عرف رجوع کنیم.

    2. مفهوم غنا:

برای مفهوم غنا تعاریف متعددی بیان شده است. عده ای گفته اند: صوتی که دارای ترجیع باشد ( فراز و نشیب داشته باشد) و مخصوص مجالس لهو باشد را غنا گویند. اینجا گفته اند برای اینکه غنا را از غیر آن تشخیص دهیم به عرف رجوع می کنیم.

نکته 1: کسانی که می گویند ملاک در تطبیق عرف است منظورشان عرف دقیق است نه عرف مسامحه گر.

نکته 2: گاهی بین سعه و ضیق مفهوم و تطبیق بر مصادیق خلط صورت می گیرد. به این معنا که گاهی می بینیم یک لفظی مفهومش فی الجملة واضح است منتها وسعت این مفهوم روشن نیست. اینجا محل رجوع به عرف است و همه این را قبول دارند ولی اینجا می خواهیم مفهوم را بفهمیم و بحث سعه وضیق در مفهوم از باب مراجعه به عرف در مفهوم است نه مراجعه کردن به عرف در مصداق و تطبیق بر مصادیق.