موضوع: فقه پزشکی/ شبیه سازی/ حکم وضعی شبیه سازی

بحث ما در مورد حکم وضعی شبیه سازی بود و اینکه آیا به صاحب رحم، صاحب سلول و یا به صاحب تخمک مادر خطاب می‌شود؟ أمّ یک اصطلاح خاصی دارد که باید از منابع فقهی استفاده کنیم که أمّ بر چه کسی صدق می‌کند از طریق کتب لغوی یا هر دلیل دیگری. در اینجا به این شکل مطرح کردیم که در بحث صدق أمّ دو نظر وجود دارد و این بحث را به دو قسم تقسیم کردیم: 1. تک مادری. 2. تعدد مادری.

در تک مادری سه نظریه بود که آنها را نقد و بررسی کردیم رسیدیم به تعدد مادری و ادامه بحث.

یک نکته بیان می‌کنم که در فهم ابعاد مسأله شبیه سازی تأثیر به‌سزایی دارد.

ساختار سلول

سلول که یاخته هم به آن می‌گویند از سه قسمت تشکیل شده است: 1. غشاء (پوسته). 2. هسته مرکزی. 3. سیتو پلاسم (که یک تعبیر فرنگی است).

قول به مادر بودن صاحب سیتوپلاسم

هسته که در درون سلول قرار دارد کارش این است که اطلاعات ژنتیکی لازم برای تولید مثل و رشد سلول در درون این هسته انجام می‌پذیرد و هسته سلول به نظر بنده مغز متفکر سلول است. بزرگترین جزء سلول هم همین هسته است. در واقع هسته سلول مرکز فرماندهی سلول است که دستور می‌دهد فرض کنید رشد سلول، تقسیم سلول و حتی مرگ سلول توسط این هسته تنظیم می‌شود. این وسط یک سیتوپلاسم هم هست که یک ماده ژل مانند که این سیتوپلاسم هسته را محصور کرده است. این سیتوپلاسم که عرض کردم ماده غلیظ شفاف ژل مانند که داخل غشا قرار دارد و هسته را احاطه کرده است و 80 درصد آن را آب تشکیل می‌دهد و موارد دیگر هم دارد. بسیاری از واکنش‌های مهم سلول در همین سیتوپلاسم رخ می‌دهد. یعنی سلول فقط به آن هسته‌اش نیست و سیتوپلاسم هم اهمیت ویژه دارد. اگر بخواهیم یک تشبیه داشته باشیم این است که این سلول که اعضای بدن را تشکیل می‌دهد مثل آجرهایی است که ساختمان را تشکیل می‌دهند. این نکته را برای این گفتم چون در آن یک سلول غیرجنسی از یک شخص گرفته می‌شود و در تخمک خود آن شخص یا زن دیگری قرار داده می‌شود و هسته آن تخمک بیرون کشیده می‌شود ولی سیتوپلاسم باقی می‌ماند یعنی آن تخمک هم خالی نیست. هسته اش که خارج می‌شود ماده سیتوپلاسم در درون آن باقی می‌ماند. اگر یادتان باشد گفتیم هسته این تخمک بیرون کشیده می‌شود؛ یعنی آن 23 کروموزومی را از تخمک تخلیه می‌شود و بعد آن سلول که از بدن شخص گرفته می‌شود که دو برابر کروموزوم های سلول‌های جنسی را در درون تخمک قرار می‌گیرد بجای آن 23 کروموزوم که از این تخمک تخلیه شده بود. اما در تخمک سیتوپلاسم هست لذا تخمک این طور نیست که هیچ چیزی در آن نباشد بله هسته مرکزی آن خارج می‌شود ولی فقط غشاء و پوسته نیست و سیتوپلاسم آن هم در آن وجود دارد. اگر این طوری باشد بعضیها ممکن است بگویند که مادر به صاحب سیتوپلاسم هم گفته می‌شود؛ یعنی چطور صاحب سلول را مادر می‌گویند با آیاتی که خواندم و به عرف که رجوع می‌کنیم به همان ملاک صاحب سیتوپلاسم هم مادر محسوب می‌شود. چون تخمک هم تأثیر مهمی‌در این جنینی که به وجود می آید و مسائلی که در رابطه با خصوصیات هست این سیتوپلاسم هم تأثیر دارد. پس ممکن است کسی بگوید مادر به صاحب سیتوپلاسم هم گفته می‌شود و در واقع ما یک صاحب سلول داریم و از این به بعد نگوییم صاحب تخمک بلکه بگوییم صاحب سیتوپلاسم. ممکن است صاحب سیتوپلاسم مادر باشد. بنابراین این صاحب سیتوپلاسم هم اینجا وارد بحث ما می‌شود آیا مادر می‌تواند باشد یا نه که این غیر از آن تخمک است. چون تخمک هسته‌اش برداشته می‌شود. إنشاء الله فردا ما می‌خواهیم نتیجه بحث را بیان کنیم که آیا ما در شبیه سازی تک مادری داریم یا تعدد مادر یا اصلاً این طفل شبیه سازی شده مادر ندارد چه اشکال دارد که مادر نداشته باشد. نه پدر داشته باشد و نه مادر. در اینجا قضیه محرمیت چه می‌شود؟ باید کارهایی را که در محرمیت است آن‌ها ر ایجاد کرد مثل کسی که فرزند می‌آورد از پرورشگاه چه کار می‌کند که این صدق مادری برای زن در مورد آن فرزند برایش می‌شود. اینجا بدون مادر می‌شود و آن وقت یک مادر برایش بتراشیم. این طور نباید ما در فقه سیر کنیم. ما هستیم و ادله. یک پدیده‌ای در اجتماع آمده که نوظهور است. آیا این پدیده مادر دارد یا ندارد؟ پدر دارد یا ندارد؟ مگر می‌شود بدون أب و أمّ باشد. بعد خودتان مثل این متفقه‌های مدرن که می آیند یک چیزهایی را با هم قاطی می‌کنند و می‌گویند غیر از این نمی‌شود. نمی‌شود چیست؟ ما هستیم و ادله؛ ادله هر چه که می‌گوید ما باید از همان تبعیت کنیم.

و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین.