موضوع: تفسیر موضوعی/سخن چینی و اصلاح ذات البین /تفسیر آیه 85 سوره نسا

صحبت در تفسیر چهارمین آیه از آیات نمامی بود و به آیه 85 سوره مبارکه نسا رسیدیم. در تبیین این آیه شریفه ، به ذکر معانی شفاعت پرداختیم.

سومین معنا از معانی «شفاعت» این است که شفاعت در هر دو طرف خیر و شر ، در واقع به دعا برمیگردد. یعنی دعای به خیر ، شفاعت خیر است واگر نفرین شود ، شفاعت در شر است.[1]

اینکه دعا چیست ، محل بحث ما نیست ، اما حقیقت دعا ، رابطه بین عبد و معبود است. یعنی چه بسا کسی مشغول قرائت ابوحمزه باشد اما اتصالی صورت نگیرد ،این دیگر دعا نیست و حقیقت دعا در لحظه اتصال است. لذا دعایی جواب می دهد که اتصال صورت بگیرد.

گاهی انسان در حال دعا هم غافل است. فقط برای خودمان دعا میکنیم. در حالی که سیره صدیقه طاهره سلام الله علیها دعای برای دیگران است ابتدائا. و در روایت دیگر است که اگر برای دیگران دعا کنیم ، خداوند می فرماید خود این بنده لایق تر است. وقتی برای دیگران دعا میکنیم ، ظرفیت خودمان را بیشتر میکنیم. ظرف باید بزرگ شود تا دعاهای بزرگ کنیم و حاجات بزرگ بخواهیم. لیوانی را تصور کنید که مقدار مشخصی از آب را در خود جای می دهد ، اگر یک قطره بیش از حد ظرفیت این لیوان ، اب ریخته شود ، سرازیر می شود و گنجایش و تحمل بیش از مقدر را ندارد. نفس انسان هم ظرفیتی دارد که ارتقا این ظرفیت با دعا برای دیگران تحقق پیدا می کند.

نفرین هم گاهی به حق است و گاهی ناحق است.

اگر نفرین ناحق باشد به شخص نفرین کننده برمیگردد و قطعا وبال آن بر عهده نفرین کننده است. اما اگر بر حق باشد ، در صورت تاثیر در شخص نفرین شده ، ممکن است اثرات سوئی هم برای نفرین کننده داشته باشد. لذا در شریعت مقدس سفارش به نفرین نشده است و انسان در چنین مواردی باید کار را به پروردگار متعال بسپارد.

استاد محترم معتقدند که این مورد هم بیان معنای شفاعت نیست بلکه بیان نوعی مصداق است.