موضوع: تفسیر موضوعی/تکبر /تفسیر آیات 22 تا 24 سوره مدثر

کلام در آیات مربوط به ولید بن مغیره در سوره مدثر بود.

وجه تکبر ولید نیز بیان شد که ثروت و جایگاه خاص در نزد مردم داشت.

شان نزول بیان شد و به اینجا رسید که ابوجهل سراغ ولید رفت و با او سخن گفت و ملاحظه کرد که ولید به هم ریخته و دگرگون است. در اینجا است که ﴿ثُمّ عَبَسَ وَ بَسَر﴾[1] بیان شد. گفته شد که «بسر» یعنی اخم رو و چهره دگرگون. قرینه این معنا از بسر ، آیه 21 سوره مبارکه مدثر است یعنی دقیقا یک آیه پیش از آیه مد نظر ، که فرمود : ﴿ثّمَّ نَظَر﴾ که نظر یعنی نگاه با دقت و توجه و با «رأی» که به معنای نگاه عادی است متفاوت است. با توجه به این آیه و تعبیر نظر مشخص می شود که بسر هم به معنای دگرگونی در چهره است نه تعجیل در کاری.

بعد از این ولید گفت :

﴿إِنْ هذا إِلاَّ سِحْرٌ يُؤْثَر﴾

ولید به درستی فهمیده بود حقیقت فرمایشات رسول گرامی صلی الله علیه و اله و نزول آیات را و این مساله از بعضی مطالب نقل شده از او مشخص است. از ولید در باب قرآن نقل شده است که گفته :

هو ليس له بشعر، و إن له لحلاوة، و إن عليه لطلاوة، و إنه ليعلو و ما يعلى‌[2]

با توجه به همه این مطالب اما بر اثر تکبر زیر بار قبول ایمان و هدایت نرفت.

ولید بر اثر تکبر این کلمات را بر زبان می گفت :

أنا الوحيد بن‌ الوحيد ليس لي في العرب نظير

و لا لأبي نظير [3]

شخص متکبر انعطاف به حق ندارد و دچار انحراف و ضلالت است. اصلاح مرض تکبر قبل از رشد راحت تر و موثر تر است از زمان رشد و ملکه شدن آن در وجود انسان.

در جلسه آینده ان شا الله به بحث از نهمین آیه از آیات مربوط به تکبر خواهیم پرداخت که در سوره مبارکه غافر آیه 35 بیان شده است.