درس خارج فقه آیت الله مکارم
چکیده درس
94/11/10
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مسأله 24 از مسائل مضاربه
(معامله ی نقد و نسیه در
مضاربه)
تحریر: الف: در صورت اطلاق عقد، هم معامله نقدی جایز است هم نسیه ب: در صورت مشروط بودن عقد، باید تابع شرط بود.
تقریر استاد: بیع دارای اقسامی است:
اول، بیع شخصی: پرداخت پول در ازای گرفتن متاع، این نوع بیع نادر و غیر معروف است.
حکم: بلا اشکال صحیح است
دلیل: موافق با مقتضای عقد مضاربه
دوم، بیع نقدی: پرداخت پول یا به صورت نقد یا به صورت چک روز اما بعد از گرفتن متاع که تا پول را نداده بیعی انجام نشده است؛ این نوع بیع شایع و منظور از مشهور در بیع نقدی در مضاربه همین قسم است.
حکم: بلا اشکال صحیح است.
دلیل: موافق با مقتضای عقد مضاربه
سوم، بیع نسیه: خرید جنس بدین صورت که جنس را خریده و پول بعدا پرداخت شود، این قسم در مقابل قسم دوم و همان بیع کلی در ذمه است.
حکم: الف: عدم جواز (مشهور)؛
دلیل: عدم تامین امنیت پرداخت مال.
ب: جواز (تحریر و استاد)؛
دلیل: با توجه به دادن چک و امثال آن امنیت در پرداخت هست پس مشمول اطلاق عقد هست.
اقسام پنجگانه‌ی صاحب عروه در بیع نسیه:
اول: بیع عامل در ذمه مالک و به قصد مالک؛
حکم: این صورت به دلیل عمل به مقتضای مضاربه صحیح است.
دوم: بیع عامل در ذمه خودش و به قصد مالک: حکم: این صورت به دلیل عمل طبق مقتضای مضاربه صحیح است.
سوم: بیع عامل در ذمه خود و به قصد خود و پرداخت مال در نهایت از مال المضاربه: حکم: در این صورت عامل غاصب بوده و ذمه اش هم نسبت به مالک مشغول است زیرا مال را از مال المضاربه برای بیع خودش پرداخته که باید آن را برگرداند و هم نسبت به بایع، زیرا پول آن را از مالک داده که باید از خودش بپردازد.
تحریر: الف: در صورت اطلاق عقد، هم معامله نقدی جایز است هم نسیه ب: در صورت مشروط بودن عقد، باید تابع شرط بود.
تقریر استاد: بیع دارای اقسامی است:
اول، بیع شخصی: پرداخت پول در ازای گرفتن متاع، این نوع بیع نادر و غیر معروف است.
حکم: بلا اشکال صحیح است
دلیل: موافق با مقتضای عقد مضاربه
دوم، بیع نقدی: پرداخت پول یا به صورت نقد یا به صورت چک روز اما بعد از گرفتن متاع که تا پول را نداده بیعی انجام نشده است؛ این نوع بیع شایع و منظور از مشهور در بیع نقدی در مضاربه همین قسم است.
حکم: بلا اشکال صحیح است.
دلیل: موافق با مقتضای عقد مضاربه
سوم، بیع نسیه: خرید جنس بدین صورت که جنس را خریده و پول بعدا پرداخت شود، این قسم در مقابل قسم دوم و همان بیع کلی در ذمه است.
حکم: الف: عدم جواز (مشهور)؛
دلیل: عدم تامین امنیت پرداخت مال.
ب: جواز (تحریر و استاد)؛
دلیل: با توجه به دادن چک و امثال آن امنیت در پرداخت هست پس مشمول اطلاق عقد هست.
اقسام پنجگانه‌ی صاحب عروه در بیع نسیه:
اول: بیع عامل در ذمه مالک و به قصد مالک؛
حکم: این صورت به دلیل عمل به مقتضای مضاربه صحیح است.
دوم: بیع عامل در ذمه خودش و به قصد مالک: حکم: این صورت به دلیل عمل طبق مقتضای مضاربه صحیح است.
سوم: بیع عامل در ذمه خود و به قصد خود و پرداخت مال در نهایت از مال المضاربه: حکم: در این صورت عامل غاصب بوده و ذمه اش هم نسبت به مالک مشغول است زیرا مال را از مال المضاربه برای بیع خودش پرداخته که باید آن را برگرداند و هم نسبت به بایع، زیرا پول آن را از مالک داده که باید از خودش بپردازد.
