< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت الله مکارم

چکیده درس

94/10/15

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: تتمه مساله 14، بررسی قاعده إحسان (عدم ضمان امین)
برای این قاعده به «چهار» دلیل استدلال شده است که به طور تفصیل در کتاب قواعد الفقهیه ج 2 ص 252 تالیف آیت الله مکارم آورده شده است.
دلیل اول: کتاب، سوره توبه آیه 91 «على المحسنين من سبيل»
استدلال فقهای خاصه: مانند شیخ در خلاف و ابن ادریس در سرائر و علامه در تذکره
استدلال فقهای عامه: مانند شربینی در مغنی المحتاج
دلیل دوم: أخبار، 7 طائفه از اخبار بر این قاعده دلالت دارند یا به منطوق یا به مفهوم.
طائفه اولی: روایاتی که به منطوق تصریح بر عدم ضمان امین دارند.
طائفه ثانیه: روایاتی که به منطوق و به شکل قیاس منصوص العلة بر عدم ضمان أمین دلالت دارند
طائفه ثالثة: روایاتی که در موارد خاصه مانند اجیر وارد شده و به منطوق دلالت دارند که أمین، ضامن نیست.
طائفه رابعة: روایاتی که به مفهوم دلالت دارند که اگر أمین بر خلاف شرط عمل کند، ضامن است.
طائفه خامسة: روایاتی که به مفهوم دلالت دارند که اگر فرد تفریط نکرده باشد، ضامن نیست.
طائفه سادسة: روایاتی که به مفهوم دلالت دارند بر اینکه عدم ضمان، مشروط به أمین بودن و وثاقت است.
طائفه سابعة: روایاتی که در مقام اثبات اند و دلالت دارند اگر کسی صاحب الید بر مالی باشد، اگر بینه ای بر عدم تعدّی إقامه کند، ضامن نیست.
دلیل سوم: بناء عقلاء، عقلاء کسی را که امانتی در نزدش است و بدون تعدّی تلف شود، ضامن نمی دانند.
دلیل چهارم: اجماع.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo