موضوع: ادامه ی مساله دوازدهم، مضاربه ی فضولی
تحریر: مضاربه فضولی جایز است.
صُوَر مضاربه ی فضولی:
مضاربه از طرف عامل: انجام معامله بدون اذن مالک از طرف عامل و رضایت مالک بعد از معامله؛
مضاربه از طرف مالک: دادن مالک مال را به عامل به نیّت غیر مضاربه و تلقّی آن بعد از سود به عنوان مضاربه و رضایت عامل به تقسیم سود؛؛
جایگاه فضولی در فقه: بحث فضولی غالبا در کتاب بیع مطرح است.
معنای فضولی:در لغت:به معنای کارهای اضافی، در اصطلاح: این اسم بجای شخص مجازاً بر عقد اطلاق شده است.
رُکن در معاملات فضولی: برقراری رابطه عقلائی بین مالک و فضولی.
اقوال: در جریان فضولی در خصوص بیع یا سایر ابواب فقه دو قول است:
قول اول: جریان فضولی در جمیع ابواب معاملات الا در مستثنیات، مانند وصیت و وقف
قول دوم: جریان فضولی در خصوص بیع.
دلیل قول دوم: فضولی بر خلاف اصل است لذا باید به قدر متیقّن اکتفا کرد.
نظر استاد: مختار بر اساس آنچه در جلد اوّل از کتاب «بیع» گذشت، قول اوّل است.