درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی
1402/11/23
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/ملاقات با میته‌ی غیر انسان بدون رطوبت/ رجوع به روایات
روایت دوّم: روایت علیّ بن جعفر از مولا امام موسی بن جعفر علیهما السّلام.
بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.
۱) نسخه‌ی مسائل علیّ بن جعفر علیهما السّلام: و سألته عن الرّجل یقع ثوبه علی کلب میّت هل یصلح له الصّلوة فیه قال ینضحه و یصلّی فیه فلا بأس. (مسائل ص۱۱۷).
۲) نسخه‌ی من لا یحضر: و سأل علیّ بن جعفر اخاه موسی بن جعفر علیهما السلام عن الرّجل ....... تا آخر متن مسائل. (من لا یحضر ج۱ ص۷۵).
۳) نسخه‌ی تهذیب: محمّد بن احمد بن یحیی عن العمرکیّ عن علیّ بن جعفر عن اخیه موسی بن جعفر علیهما السّلام قال: سألته عن الرّجل وقع ثوبه علی کلب میّت فقال ینضحه بالماء و یصلّی فیه و لا بأس. (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۱ ص۲۷۷).
۴) نسخه‌ی استبصار: سند روایت در استبصار مثل تهذیب است و متن روایت در استبصار با اختلافی قلیل مثل تهذیب است. (استبصار، تحقیق خرسان، ج۱ ص۱۹۲).
۵) نسخه‌ی وافی: سند روایت در وافی مثل تهذیب و من لا یحضر است و متن روایت در وافی با اختلافی قلیل مثل تهذیب است. (وافی ج۶ ص۲۰۹).
۶) نسخه وسائل الشیعة: سند و متن روایت در وسائل مثل تهذیب است. مرحوم صاحب وسائل اشاره به نقل مرحوم صدوق نیز فرموده است. (وسائل، طبع آل البیت، ج۳ ص۴۴۲).
۷) نسخه‌ی بحار الانوار: عن علیّ بن جعفر عن اخیه موسی بن جعفر علیهما السّلام: و سألته ....... تا آخر متن مسائل. (بحار، طبع بیروت، ج۱۰ ص۲۵۵).
توجّه: در نسخه‌ی مسائل و بحار الانوار عبارت هل یصلح له الصّلوة فیه آمده است. ولی این عبارت در من لا یحضر و در تهذیب و در استبصار و در وافی و در وسائل و در بحار الانوار ج۷۷ ص۵۵ نیامده است.
بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.
نکته‌ی الف: مرحوم صدوق در من لا یحضر روایت را از علیّ بن جعفر علیهما السّلام نقل فرموده است. در مشیخه‌ی من لا یحضر ج۴ ص۴۲۲ سند مرحوم صدوق به علیّ بن جعفر علیهما السّلام ذکر شده است. سند، صحیح و روایت نیز صحیحه است.
نکته‌ی ب: مرحوم شیخ در تهذیب و استبصار روایت را از محمّد بن احمد بن یحیی نقل فرموده است. سند مرحوم شیخ به این راوی در مشیخه‌ی تهذیب ص۷۱ و در مشیخه‌ی استبصار ص۳۲۳ آمده است. سند، صحیح و روایت نیز صحیحه است.
بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.
امام علیه السّلام درباره‌ی ثوبی که ملاقات با کلب میته نموده، فرموده‌اند که صلوة در آن ثوب جایز است. جواز صلوة به کمک قرینه خارجی دلالت بر طهارت ثوب دارد و ترک استفصال امام علیه السّلام از رطوبت و یبس ثوب و کلب دلالت دارد بر اینکه ثوب طاهر است مطلقا. مطلقا یعنی اعمّ از اینکه هر دو مرطوب و یا هر دو یابس و یا یکی مرطوب و دیگری یابس باشد. بنابراین، ملاقی با میته مطلقا طاهر است. توجّه به عدم القول بالفصل که در سابق تذکّر داده شد، باشد.
درباره‌ی نضح در روایت و موارد نضح به حدائق ج۵ ص۳۹۱ مراجعه شود.
طائفه سوّم: روایاتی که مدلول آنها، طهارت ملاقی در صورت یبس است.
مثل روایت ابن بکیر از ابی عبد الله علیه السّلام.
بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.
۱) نسخه‌ی تهذیب: محمّد بن احمد بن یحیی عن محمّد بن الحسین عن محمّد بن خالد عن عبد الله بن بکیر. قال: قلت لابی عبد الله علیه السّلام الرّجل یبول و لا یکون عنده الماء فیمسح ذکره بالحائط قال: کلّ شیء یابس ذکیّ. (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۱ ص۴۹).
