درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/ملاقات با میته‌ی غیر انسان بدون رطوبت/ رجوع به روایات

توجّه مهمّ: در سند روایت طبق نسخه‌ی تهذیب، عن احمد بن یحیی آمده که اضافه است و لذا باید حذف شود. (ملاذ الاخیار ج۲ ص۴۴۰، معجم الرّجال ج۳ ص۱۵۶). شواهد بر اضافه عبارت است از:

الف: در تهذیب ج۱ ص۲۲۴ و ج۱ ص۲۲۸ و در استبصار ج۱ ص۲۵ و در کافی طبع اسلامیّه ج۳ ص۹ قسمت‌هایی از همین روایت بدون ذکر این راوی در سند، نقل شده است.

ب: در وافی ج۶ ص۲۳۹ سند این روایت بدون ذکر این راوی نقل شده است.

ج: در وسائل الشیعة ج۱ ص۱۹۶ و ج۱ ص۲۴۱ و ج۳ ص۴۰۵ و ج۳ ص۴۱۰ و ج۳ ص۴۶۲ و ج۳ ص۴۶۵ و ج۳ ص۴۶۷ و ج۳ ص۵۲۷ قسمت‌هایی از این روایت از مرحوم شیخ طوسی بدون ذکر این راوی در سند، نقل شده است.

بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.

نکته الف: مرحوم شیخ طوسی در تهذیب و در استبصار، این روایت را از محمّد بن احمد بن یحیی بن عمران اشعری قمی نقل فرموده است. در مشیخه‌ی تهذیب ص۷۱ و در مشیخه‌ی استبصار ص۳۲۳ سند شیخ به محمّد بن احمد بن یحیی نقل شده است. سند شیخ به این راوی، صحیح است.

نکته ب: محمّد بن احمد، امامی و ثقه و بقیّه رواة در سند، ثقه غیر امامی هستند. بنابراین، روایت موثّقه است.

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

از طرفی غسل اناء در صورت اصابت به جرذ میته واجب شده است. (چون اغسل، صیغه امر است و صیغه امر، حقیقت در وجوب است) و مقتضای فهم عرفی از وجوب غسل اناء، نجاست اناء است. از طرفی دیگر کلمه‌ی الاناء و الجرذ مطلق شمولی است و لذا این دو کلمه بواسطه‌ی اطلاق، شامل مطلق اناء و مطلق جرذ میته می‌شود. اعمّ از اینکه هر دو مرطوب و یا هر دو یابس و یا یکی مرطوب و دیگری یابس باشد. بنابراین، رطوبت شرط نجاست ملاقی نیست. توجّه باشد که بین اناء و سایر اشیاء و بین جرذ میته و سایر میتات نجسه عدم القول بالفصل وجود دارد.