درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/اجزاء جدا شده از میته/ مرحله سوم: رجوع به روایات

جمع عرفی اوّل بین طائفه اوّل و روایت چهارم از طائفه دوّم: جمع عرفی اوّل همان جمع عرفی دوّم است که بین طائفه اوّل و روایت اوّل از طائفه دوّم گفته شد. (وسائل الشیعة، طبع آل البیت، ج۳ ص۵۱۴).

در وسائل الشیعه آمده است: اقول: المراد غسل موضع الملاقاة للمیتة.

جمع عرفی دوّم بین طائفه اوّل و روایت چهارم از طائفه دوّم: جمع عرفی دوّم همان جمع عرفی اوّل است که بین طائفه اوّل و روایت اوّل از طائفه دوّم گفته شد. (بحار الانوار، طبع بیروت، ج۶۳ ص۴۹).

در بحار الانوار آمده است: بیان: حمل علی ملاقاتهما (الصّوف و الشّعر) المیتة بالرّطوبة او علی الاستحباب.

جمع عرفی اوّل بین طائفه اوّل و روایت پنجم از طائفه دوّم: جمع عرفی اوّل همان جمع عرفی اوّل است که بین طائفه اوّل و روایت اوّل از طائفه دوّم گفته شد.

جمع عرفی دوّم بین طائفه اوّل و روایت پنجم از طائفه دوّم: جمع عرفی دوّم همان جمع عرفی دوّم است که بین طائفه اوّل و روایت اوّل از طائفه دوّم گفته شد. (وافی ج۱۹ ص۱۰۰).

قانون دوّم: ترجیح در فرض عدم امکان جمع عرفی.

طائفه اوّل بواسطه‌ی اجماع منقول بر طائفه دوّم ترجیح پیدا می‌کند. (کما سیأتی).

قانون سوّم: تخییر در فرض عدم امکان جمع عرفی و عدم ترجیح.

در مسئله مورد بحث، نوبت به این قانون نمی‌رسد.

مرحله‌ی چهارم: رجوع به اجماع.

فقهاء در مسئله اجزاء جدا شده‌ی از میته چهار طائفه هستند.

طائفه اوّل: بعضی از فقهاء فتوای صریحی در این مسئله از آنها یافت نشده است.

مثل مرحوم ابن ابی عقیل (از فقهاء قرن چهارم) و مرحوم سلّار و کراجکی (از فقهاء قرن پنجم) و مرحوم سیّد بن طاووس (از فقهاء قرن هفتم).

طائفه دوّم: بعضی از فقهاء در این مسئله فتوی داده‌اند بدون اینکه اجماع و یا عدم خلاف را نقل کرده‌ باشند.

از فقهاء قرن چهارم:

۱) مرحوم علیّ بن بابویه (صدوق اوّل).

قال فی من لا یحضر ج۱ ص۲۶۲: قال ابی رضی الله عنه فی رسالته الیّ لا بأس بالصّلوة فی شعر و وبر کلّ ما اکلتَ لحمه.

۲) مرحوم محمّد بن علیّ بن بابویه (صدوق دوّم).

قال فی من لا یحضر ج۱ ص۲۶۴: لا بأس بالصّلوة فی صوف المیتة لانّ الصّوف لیس فیه روح.

قال فی الخصال ج۲ ص۴۳۴: عشرة اشیاء من المیتة ذکیّة .......

توجّه: مرحوم صدوق در من لا یحضر ج۱ ص۱۱ این روایت را نقل فرموده است: سئل الصّادق علیه السّلام عن جلود المیتة یجعل فیها اللّبن و الماء و السّمن ما تری فیه فقال لا بأس بان تجعل فیها ما شئت من ماء او لبن او سمن و تتوضّأ منه و تشرب و لکن لا تصلّ فیه. ظاهر نقل این روایت این است که مرحوم صدوق جلد میته را طاهر می‌داند. چون با توجّه به مقدّمه من لا یحضر ج۱ ص۳، مرحوم صدوق به مضامین روایات وارده در کتاب فتوی می‌دهد. و مرحوم شیخ بهائی در الحبل المتین ص۱۰۱ به همین مطلب تصریح فرموده است. قال: و یظهر من الصّدوق طاب ثراه القول بطهارة جلد المیتة فقد روی فی الفقیه مرسلا عن الصّادق علیه السّلام انّه سئل عن جلود المیتة ........ و قد قال فی کتابه انّه لا یورد فیه الّا ما یفتی به و یحکم بصحّته و یعتقد انّه حجّة بینه و بین ربّه تعالی.