درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/انسان میّت/ مرحله چهارم: رجوع به اجماع

مرحله‌ی چهارم: رجوع به اجما

فقهاء در مسئله انسان میّت چهار طائفه هستند.

طائفه اوّل: بعضی از فقهاء، فتوای صریحی در این مسئله از آنها یافت نشده است.

مثل مرحوم ابن جنید (از فقهاء قرن چهارم) و مرحوم کراجکی (از فقهاء قرن پنجم) و مرحوم فاضل جواد (از فقهاء قرن یازدهم) و مرحوم سیّد مجاهد و محقّق قزوینی (از فقهاء قرن سیزدهم).

طائفه دوّم: بعضی از فقهاء در این مسئله فتویٰ داده‌اند بدون اینکه اجماع و یا عدم خلاف را نقل کرده باشند.

از فقهاء قرن چهارم:

۱) مرحوم علیّ بن بابویه (صدوق اوّل).

قال العلّامة فی المختلف ج۱ ص۴۶۷: انّ السیّد المرتضی حکم بانّ کلّ ما لا نفس له سائلة کالذّباب و الجراد و الزنابیر و ما اشبهها لا ینجس بالموت و لا ینجس الماء اذا وقع فیه قلیلا کان او کثیرا و کذا علی بن بابویه فانّه قال ........ (مفهوم کلام دلالت بر نجاست انسان میّت به مجرّد موت دارد و این فتویٰ، با عدم القول بالفصل دلالت بر نجاست انسان میّت به نحو مطلق ـ در حالت حرارت و برودت بدن ـ در نظر مرحوم صدوق اوّل می‌کند).

۲) مرحوم ابن ابی عقیل.

قال الاوّل من الشهیدین فی الذکری ج۲ ص۹۹: لو مسّه قبل برده فلا غسل لما مرّ. و هل یجب غسل ما مسّه؟ الاقرب المنع لعدم القطع بنجاسته حینئذ و اصالة البراءة و لانّ نجاسته و وجوب الغسل متلازمان اذ الغسل لمسّ النّجس و ان قلنا انّ وجوبه تعبّد محض فبطریق الاولی سقوط غسل الید و یلوح ذلک من کلام ابن ابی عقیل رحمه الله الّا انّه مخالف للجماعة و لدعوی الشیخ الاجماع علیه.

۳) مرحوم محمّد بن علیّ بن بابویه.

قال فی من لا یحضر ج۱ ص۱۴۳: من اصاب ثوبه جسد المیّت فعلیه ان یغسل ما اصاب الثوب منه. (انسان میّت مطلقا نجس است).