درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی
1402/03/13
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/میته حیوان/ مرحله چهارم: رجوع به اجماع
مرحله‌ی چهارم: رجوع به اجماع.
فقهاء در مسئله میته حیوان چهار طائفه هستند.
طائفه اوّل: بعضی از فقهاء، فتوائی در این مسئله از آنها یافت نشده است. مثل مرحوم ابن ابی عقیل (از فقهاء قرن چهارم) و مرحوم کراجکی (از فقهاء قرن پنجم) و مرحوم فاضل جواد (از فقهاء قرن یازدهم).
طائفه دوّم: بعضی از فقهاء در این مسئله فتوی داده‌اند بدون اینکه اجماع و یا عدم خلاف را نقل کرده باشند.
از فقهاء قرن چهارم:
مرحوم علی بن بابویه (مختلف الشیعه ج۱ ص۴۶۷) و مرحوم محمّد بن علیّ بن بابویه (المقنع ص۳۴ و ص۶۲، من لا یحضر ج۱ ص۱۴۳) و مرحوم ابن جنید (مختلف الشیعه ج۱ ص۵۰۱).
از فقهاء قرن پنجم:
مرحوم شیخ مفید (مقنعه ص۶۴ و ۶۸ و ۷۲) و مرحوم ابو الصّلاح (الکافی فی الفقه ص۱۳۱) و مرحوم سلّار (مراسم ص۳۶) و مرحوم ابن برّاج (جواهر الفقه ص۲۳).
از فقهاء قرن ششم:
مرحوم ابن حمزه (وسیله ص۷۸) و مرحوم کیدری (اصباح الشیعه ص۵۳) و مرحوم ابن ادریس (سرائر ج۱ ص۶۲).
از فقهاء قرن هفتم:
مرحوم سیّد بن طاووس (اجوبه مسائل ص۱۵۴) و مرحوم فاضل آبی (کشف الرّموز ج۱ ص۱۰۷) و مرحوم ابن سعید حلّی (الجامع للشرائع ص۲۱، نزهه ص۱۸).
از فقهاء قرن هشتم:
مرحوم عمید الدّین (کنز الفوائد ج۱ ص۴۳) و مرحوم فخر المحقّقین (ایضاح ج۱ ص۲۶).
از فقهاء قرن نهم:
مرحوم ابن فهد (الرسائل العشر ص۵۸ و ص۱۴۶) و مرحوم شمس الدّین حلّی (معالم ج۱ ص۷۵).
از فقهاء قرن دهم:
مرحوم محقّق کرکی (جامع المقاصد ج۱ ص۱۶۱).
از فقهاء قرن دوازدهم:
مرحوم صاحب وسائل (وسائل ج۳ ص۴۶۱، هدایة الامّة ج۱ ص۳۶۳) و مرحوم آقا جمال خوانساری (با تأیید لمعه).
از فقهاء قرن سیزدهم:
مرحوم بحر العلوم (الدرّة ص۵۰) و مرحوم محمّد تقی اصفهانی (تبصرة الفقهاء ج۱ ص۱۲۹) و مرحوم قزوینی (ینابیع الاحکام ج۱ ص۴۷۳ و ج۲ ص۵۸).
طائفه سوّم: بعضی از فقهاء در این مسئله نقل اجماع و یا عدم خلاف فرموده‌اند.
از فقهاء قرن پنجم:
مرحوم سیّد مرتضی (ناصریّات ص۹۶).
از فقهاء قرن ششم:
مرحوم راوندی (فقه القران ج۱ ص۹۷) و مرحوم طبرسی (مؤتلف ج۱ ص۲۲) و مرحوم سیّد بن زهره (غنیه ص۴۲)
از فقهاء قرن نهم:
مرحوم فاضل مقداد (التنقیح ج۱ ص۱۴۲) و مرحوم صیمری (کشف الالتباس ص۳۹۶).
از فقهاء قرن دهم:
مرحوم شهید ثانی (روض الجنان ج۱ ص۴۳۴) و مرحوم محقّق اردبیلی (مجمع الفائدة ج۱ ص۳۰۳)
از فقهاء قرن یازدهم:
مرحوم صاحب مدارک (مدارک ج۲ ص۲۷۱ و ج۲ ص۲۶۸) و مرحوم صاحب معالم (معالم ج۲ ص۴۸۱) و مرحوم شیخ بهائی (حاشیه بر من لا یحضر ص۱۰۱) و مرحوم محقّق سبزواری (ذخیره ج۱ ص۱۴۷ و کفایه ج۱ ص۵۸) و مرحوم آقا حسین خوانساری (مشارق الشموس ج۴ ص۸۸) و مرحوم مجلسی اوّل (روضة المتّقین ج۱ ص۵۶).
از فقهاء قرن دوازدهم:
مرحوم صاحب حدائق (حدائق ج۵ ص۵۳) و مرحوم مجلسی دوّم (ملاذ الاخیار ج۱ ص۱۸۸) و مرحوم فاضل هندی (کشف اللّثام ج۱ ص۳۹۲).
از فقهاء قرن سیزدهم:
مرحوم بهبهانی (مصابیح الظّلام ج۴ ص۴۳۵) و مرحوم ملّا مهدی نراقی (لوامع ص۱۱۲ و معتمد ص۷۳) و مرحوم صاحب مفتاح الکرامة (مفتاح ج۱ ص۱۵) و مرحوم کاشف الغطاء (طهارت قواعد ص۲۶۹) و مرحوم محقّق قمی (غنائم ج۱ ص۳۹۴) و مرحوم صاحب ریاض (ریاض ج۲ ص۶۸ و ص۷۱) و مرحوم سیّد مجاهد (مناهل ص۵۳۴) و مرحوم ملّا احمد نراقی (مستند الشیعة ج۱ ص۱۶۰) و مرحوم صاحب جواهر (جواهر ج۵ ص۲۹۶) و مرحوم شیخ انصاری (کتاب الطهارة ج۵ ص۴۷).
از فقهاء قرن چهاردهم:
مرحوم محقّق همدانی (مصباح الفقیه ج۷ ص۴۰) و مرحوم محقّق خراسانی (اللّمعات ج۱ ص۱۱۱)
طائفه چهارم: بعضی از فقهاء در مسئله میته حیوان دارای عملکرد مختلف هستند.
از فقهاء قرن پنجم:
مرحوم شیخ طوسی (مبسوط ج۱ ص۱۰ و ج۶ ص۲۸۷، الاقتصاد ص۲۵۴ و الجمل ص۵۷ و خلاف ج۱ ص۶۰).
از فقهاء قرن هفتم:
مرحوم محقّق حلّی (الرسائل التسع ص۳۳۹، شرایع ج۱ ص۴۴، مختصر النافع ج۱ ص۱۸، معتبر ج۱ ص۴۲۰).
از فقهاء قرن هشتم:
مرحوم علّامه (ارشاد ج۱ ص۲۳۸، تبصره ص۳۵، تحریر ج۱ ص۱۵۶، تذکره ج۱ ص۵۹، قواعد ج۱ ص۱۹۱، مختلف ج۱ ص۴۶۸، منتهی ج۳ ص۱۹۵ و ۱۹۶).
و مرحوم شهید اول (بیان ص۹۰، دروس ج۱ ص۱۲۳، ذکری ج۱ ص۱۱۳).
نکته: نظریّات عامّه.
۱) مالکی و حنفی و حنبلی: میته حیوان فاقد نفس سائله، طاهر است (الجامع لاحکام القران ج۱۳ ص۴۶، المبسوط سرخسی ج۱ ص۸۱، المغنی ج۱ ص۳۴).
۲) شافعی: میته حیوان فاقد نفس سائله، طبق قول جدید، نجس و طبق قول قدیم، طاهر است (فتح العزیز ج۱ ص۱۶۳).
مرحله‌ی پنجم: رجوع به عقل.
عقل با هر دو صورت آن در این مسئله فاقد حکم است.
مرحله‌ی ششم: رجوع به اصل عملی.
این مسئله در این مرحله مثل مسئله سابق است.
متفرّقات:
متفرّقات در این مسئله مثل مسئله سابق است.
