درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/ منی انسان/ مرحله سوم: رجوع به روایات

قانون دوّم: ترجیح در فرض عدم امکان جمع عرفی.

مرجّح اوّل: تقیّه، مرجّح طائفه اوّل بر طائفه دوّم است. چون در بین مذاهب اربعه عامّه، بعضی معتقد به طهارت منیّ هستند. مثل مذهب شافعی و حنبلی. (وسائل الشیعة، طبع آل البیت، ج۳ ص۴۴۵، ملاذ الاخیار ج۳ ص۲۰۲).

توجّه: تقیّه از مرجّحات نیست. بلکه ممیّز حجّت از لا حجّت است.

مرجّح دوّم: اجماع، مرجّح طائفه اوّل بر طائفه دوّم است. بعضی از اجماعات عبارتند از:

اجماع از طرف مرحوم سید مرتضی در انتصار ص۹۵. قال: و ممّا تفرّدت به الامامیّة القول بانّ المنیّ نجس لا یجزئ فیه الّا الغسل .......... و الحجّة الکبری فی نجاسته و وجوب غسله اجماع الامامیّة کذلک. (فقیه قرن پنجم).

اجماع از طرف مرحوم سیّد بن زهره در غنیه ص۴۲. قال: و المنیّ نجس لا یجزئ فیه الّا الغسل، رطبا کان او یابساً، بدلیل الاجماع المذکور. (فقیه قرن ششم).

اجماع از طرف مرحوم علّامه در تذکره ج۱ ص۵۳. قال: المنیّ من کلّ حیوان ذی نفس سائلة آدمیّا کان او غیره نجس عند علمائنا اجمع. (فقیه قرن هشتم).

اجماع از طرف مرحوم صیمری در کشف الالتباس ص۳۹۳. قال: المنیّ نجس من کلّ حیوان ذی نفس سائلة، آدمیّ و غیره، سواء کان ممّا لا یؤکل لحمه او یؤکل، عند علمائنا کافّة. (فقیه قرن نهم).

اجماع از طرف مرحوم عاملی در مدارک ج۲ ص۲۶۵. قال: اجمع علماؤنا علی نجاسة المنیّ من کلّ حیوان ذی نفس سائلة سواء فی ذلک الآدمیّ و غیره، الذّکر و الانثی. (فقیه قرن یازدهم).

اجماع از طرف مرحوم بحرانی در حدائق ج۵ ص۳۱. قال: الفصل الثالث فی المنیّ و هو ........... فههنا اقسام ثلاثة: الاوّل منیّ الانسان و لا خلاف نصّا و فتوی فی نجاسته و الاصل فیه بعد الاجماع الاخبار المستفیضة ........ (فقیه قرن دوازدهم).

اجماع از طرف مرحوم طباطبائی در ریاض ج۲ ص۶۷. قال: الثالث المنیّ ممّا له نفس سائلة باجماع الطائفة .......... و امّا الصّحیحان المشعران بطهارة المنیّ مطلقا کما فی احدهما او اذا کان جافّا کما فی الثانی فشاذّان محمولان علی التقیّة ......... فلا یرفع الید بهما عن الاجماع القطعی و النصوص الصّریحة الجلیّة. (فقیه قرن سیزدهم).

اجماع از طرف مرحوم محقّق همدانی در مصباح ج۷ ص۳۳. قال: الثالث: المنیّ و هو نجس من کلّ حیوان ذی نفس حلّ اکله او حرم اجماعاً ......... و ما فی بعض الاخبار من الاشعار بطهارة منیّ الانسان او الدّلالة علیها ممّا لا ینبغی الالتفات الیه بعد مخالفته للاجماع و الاخبار المتکاثرة الدالّة علی النجاسة .......... (فقیه قرن چهاردهم).

قانون سوّم: تخییر در فرض عدم امکان جمع عرفی و عدم ترجیح.

در مسئله مورد بحث، نوبت به این قانون نمی‌رسد.

مرحله‌ی چهارم: رجوع به اجماع.

بخاطر وجود اجماع بر نجاست منیّ و عدم وجود مخالف، به همان مقداری که در مرحله‌ی سابق ذکر شد، اکتفا می‌شود.

نکته: نظریّات عامّه.

۱) حنفی و مالکی: منیّ انسان، نجس است. (المبسوط سرخسی ج۱ ص۸۱، بدایة المجتهد ج۱ ص۸۲).

۲) شافعی در نظر جدید و حنبلی در روایت اصحّ: منیّ انسان، طاهر است. (فتح العزیز رافعی ج۱ ص۱۸۸، مختصر الخرقی ج۱ ص۲۸).

مرحله‌ی پنجم: رجوع به عقل.

عقل با هر دو صورت آن، در این مسئله، فاقد حکم است. به همان علّتی که در مسائل سابق بیان شد.

مرحله‌ی ششم: رجوع به اصل عملی.

مسئله منیّ در این مرحله مثل مسئله بول در همین مرحله است.

متفرّقات:

اموری که در مسئله نجاست آدمی مورد استفاده قرار گرفت، با اختلافی قلیل، مثل اموری است که در مسئله سابق مورد استفاده قرار گرفته است.

نتیجه نهائی بحث در مسئله منیّ آدمی: منیّ آدمی، نجس است.