درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/غائط حیوان غیر مأکول اللحم دارای نفس سائله/رجوع به روایات

نظر دوّم: عذره در طائفه اوّل بمعنای خاصّ است. یعنی بمعنای خصوص فضله‌ی انسان است. بدون اینکه از عدم القول بالفصل استفاده شود. طبق این نظر، تنها یک عملیّات استنباطی انجام می‌گیرد و آن اینکه، طائفه دوّم با طائفه سوّم سنجیده می‌شود.

نتیجه‌ی این سنجش این است که عذره‌ی حیوان مأکول اللّحم فاقد نفس سائله، طاهر و عذره‌ی حیوان غیر مأکول اللّحم دارای نفس سائله، نجس است و عذره‌ی حیوان مأکول اللّحم دارای نفس سائله و عذره‌ی حیوان غیر مأکول اللّحم فاقد نفس سائله، مورد تعارض است.

توجّه مهمّ:

مستند نجاست خصوص عذره‌ی انسان در طائفه اوّل، چه روایت سوّم از طائفه اوّل باشد و چه روایت اوّل و دوّم از طائفه اوّل باشد، حکم همان است که در نظر دوّم گفته شد. چون علی ایّ تقدیر، طائفه اوّل کنار گذاشته می‌شود.

نظر سوّم: عذره در طائفه اوّل بمعنای خاصّ است یعنی بمعنای خصوص فضله‌ی انسان است ولی از عدم القول بالفصل استفاده می‌شود. اگر از عدم القول بالفصل استفاده شود، مدلول طائفه اوّل بکمک عدم القول بالفصل، نجاست عذره حیوان غیر مأکول اللّحم دارای نفس سائله است. طبق این نظر، در طوائف ثلاث روایات، باید سه عملیّات انجام بگیرد.

عملیّات اوّل: طائفه اوّل با طائفه دوّم سنجیده می‌شود. سپس نتیجه‌ی این سنجش اوّل (نتیجه‌اش این است که عذره‌ی حیوان مأکول اللّحم مطلقا ـ دارای نفس سائله و فاقد نفس سائله ـ طاهر است و عذره‌ی حیوان غیر مأکول اللّحم دارای نفس سائله نجس است. چون مفهوم طائفه دوّم اگر چه مطلق است یعنی نجاست عذره‌ی حیوان غیر مأکول اللّحم به نحو مطلق ولی طائفه اوّل این مفهوم را به عذره‌ی حیوان غیر مأکول اللّحم دارای نفس سائله قید می‌زند) با طائفه سوّم سنجیده می‌شود.

توضیح و تطبیق: عذره‌ی حیوان چهار صورت دارد.

الف: عذره‌ی حیوان مأکول اللّحم دارای نفس سائله. نتیجه حاصله از سنجش طائفه اوّل با طائفه دوّم، طهارت این صورت است و طائفه سوّم دلالت بر نجاست این صورت می‌کند. بنابراین، در این صورت، تعارض محقّق می‌شود و در تعارض، طهارت مقدّم است.

ب: عذره‌ی حیوان مأکول اللّحم فاقد نفس سائله. نتیجه حاصله از سنجش طائفه اوّل با طائفه دوّم، طهارت این صورت است و طائفه سوّم نیز دلالت بر طهارت این صورت می‌کند. بنابراین، در این صورت، تعارض محقّق نمی‌شود.

ج: عذره‌ی حیوان غیر مأکول اللّحم دارای نفس سائله. نتیجه حاصله از سنجش طائفه اوّل با طائفه دوّم، نجاست این صورت است و طائفه سوّم نیز دلالت بر نجاست این صورت می‌کند. بنابراین، در این صورت، تعارض محقّق نمی‌شود.

د: عذره‌ی حیوان غیر مأکول اللّحم فاقد نفس سائله. نتیجه حاصله از سنجش طائفه اوّل با طائفه دوّم، متعرّض این صورت نیست و طائفه سوّم دلالت بر طهارت این صورت می‌کند. بنابراین، در این صورت، تعارض محقّق نمی‌شود.