درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/بول حیوان غیر مأکول اللحم دارای نفس سائله- رجوع به روایات

عملیّات اوّل: طائفه اوّل با طائفه دوّم سنجیده می‌شود و نتیجه‌ی آن (نتیجه‌اش این است که بول حیوان مأکول اللّحم مطلقا طاهر و بول حیوان غیر مأکول اللّحم مطلقا نجس است) با طائفه سوّم سنجیده می‌شود.

عملیّات دوّم: طائفه اوّل با طائفه سوّم سنجیده می‌شود و نتیجه‌ی آن (نتیجه‌اش همان است که در عملیّات اوّل گفته شد) با طائفه دوّم سنجیده می‌شود.

عملیّات سوّم: طائفه دوّم با طائفه سوّم سنجیده می‌شود و نتیجه‌ی آن (نتیجه‌اش همان است که در عملیّات اوّل گفته شد) با طائفه اوّل سنجیده می‌شود.

نتیجه‌ی هر سه عملیّات در بول اوّل و بول دوّم از صور اربعه‌ی بول، طهارت و در بول سوّم و بول چهارم از صور اربعه‌ی بول، نجاست است.

نظر چهارم: انصراف بول در طائفه اوّل و دلالت طائفه چهارم بر نجاست بول حیوان دارای نفس سائله یعنی ارتباط طائفه چهارم با بول.

طبق این نظر، طائفه اوّل از طرف معارضه خارج می‌شود و درباره‌ی طائفه دوّم و سوّم و چهارم باید سه عملیّات استنباطی انجام بگیرد.

عملیّات اوّل: طائفه دوّم با طائفه سوّم سنجیده‌ می‌شود. سپس نتیجه‌ی آن (نتیجه‌اش این است که بول حیوان غیر مأکول اللّحم مطلقا ـ دارای نفس سائله و فاقد نفس سائله ـ نجس است و بول حیوان مأکول اللّحم مطلقا طاهر است) با طائفه چهارم سنجیده می‌شود.

نتیجه‌ی این عملیّات، تعارض در بول حیوان مأکول اللّحم دارای نفس سائله و در بول حیوان غیر مأکول اللّحم فاقد نفس سائله است و طهارت در بول حیوان مأکول اللّحم فاقد نفس سائله و نجاست در بول حیوان غیر مأکول اللّحم دارای نفس سائله است.

عملیّات دوّم: طائفه دوّم با طائفه چهارم سنجیده می‌شود. سپس نتیجه‌ی آن (نتیجه‌اش این است که بول حیوان غیر مأکول اللّحم مطلقا نجس است و بول حیوان مأکول اللّحم مطلقا طاهر است و بول حیوان دارای نفس سائله مطلقا نجس و بول حیوان فاقد نفس سائله مطلقا طاهر است) با طائفه سوّم سنجیده می‌شود.

عملیّات سوّم: طائفه سوّم با طائفه چهارم سنجیده می‌شود. سپس نتیجه‌ی آن (نتیجه‌ همان است که در عملیّات دوّم گفته شد) با طائفه دوّم سنجیده می‌شود.

نتیجه‌ی ایندو عملیّات، همان نتیجه‌ی عملیّات اوّل است.

نکته دوّم: تعدّد عملیات استنباطی بخاطر این است که تقدّم و تأخّر روایات از حیث ترتیب صدور معلوم نیست. بنابراین، اگر ترتیب صدور معلوم باشد، عملیّات استنباطی از جهت کمیّت تقلیل پیدا می‌کند. برای فهم بیشتر به مبحث انقلاب نسبت رجوع شود.

مرحله‌ی چهارم: رجوع به اجماع.

فقهاء در مسئله بول، چهار طائفه هستند.

طائفه اوّل: بعضی از فقهاء، فتوائی در این مسئله از آنها یافت نشده است. مثل مرحوم علیّ بن بابویه (از فقهاء قرن چهارم) و مرحوم کراجکی (از فقهاء قرن پنجم) و مرحوم فاضل جواد (از فقهاء قرن یازدهم) و مرحوم آقا جمال خوانساری (از فقهاء قرن دوازدهم).