درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/بول حیوان غیر مأکول اللحم دارای نفس سائله/رجوع به روایات

بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.

نکته الف: در سند روایت طبق نسخه تهذیب، نه راوی وجود دارد. پنج راوی اوّل، امامی و ثقه و چهار راوی اخیر، موثّق غیر امامی هستند. بنابراین، روایت موثّقه است. (ملاذ الاخیار ج۲ ص۲۶۱).

نکته ب: از طرفی در توثیق احمد بن محمّد بن یحیی در سند روایت طبق نسخه استبصار اختلاف است. از طرفی دیگر چهار راوی اخیر موثّق غیر امامی هستند. بنابراین، اگر احمد بن محمّد موثّق باشد، روایت موثّقه است و اگر غیر موثّق باشد، روایت طبق مبنای شهید ثانی در تعریف خبر ضعیف، ضعیف است.

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

از طرفی مراد از دم در جواب امام علیه السّلام، دم سائل است. چون حیوانات مذکور در سؤال راوی، دارای دم هستند ولی فاقد دم سائل می‌باشند. (ملاذ الاخیار ج۲ ص۲۶۱) و همین مطلب، ظاهر عبارت بعضی از فقهاء است (خلاف ج۱ ص۱۸۸، معتبر ج۱ ص۱۰۱). از طرفی دیگر کلمه‌ ما در عبارت ما لیس له دم، از الفاظ مطلق است و لذا این کلمه بواسطه‌ی اطلاق شامل (حیّ و) میته‌ی متفسّخ و میته‌ی غیر متفسّخ می‌شود. بنابراین، مفاد روایت این است که اگر میته‌ی حیوان فاقد دم سائل در آب واقع شود، بأسی نیست اعمّ از اینکه میته، متفسّخ و یا غیر متفسّخ باشد و بدیهی است که در صورت تفسّخ، اجزاء و محتوای جوف از قبیل بول و خرء نیز منتشر در آب می‌شود. معلوم می‌شود که بول حیوان فاقد دم سائل، طاهر است و مفهوم آن این است که بول حیوان دارای دم سائل، نجس است. (ملاذ الاخیار ج۱ ص۱۸۸، التنقیح ج۱ ص۴۶۴).