درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی
1401/07/11
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/بول حیوان غیر مأکول اللحم دارای نفس سائله/موضوع شناسی بدویّ
برای غیر مأکول اللّحم، وجود معانی ثلاثه قابل تصوّر است.
معنای اوّل: معنای لغوی. غیر مأکول اللّحم در لغت بمعنای حیوانی است که اکل لحم او متعارف نیست مطلقا (اعمّ از اینکه اکل لحم او شرعاً جایز و یا حرام باشد). طبق این معنا، حمار و بغل و فرس، حیوان غیر مأکول اللّحم است.
قال فی مصابیح الظّلام ج۴ ص۴۱۶: ما لایؤکل لحمه بحسب اللّغة ظاهر فی عدم تعارف أکله.
(ملاذ الأخیار ج۲ ص۳۲۳، مجمع الفائدة ج۱ ص۳۰۱، حدائق ج۵ ص۲۷، الحبل المتین ص۹۵ و ۹۶، ینابیع الاحکام ج۲ ص۷۳ و .......)
معنای دوّم: معنای عرفی. در عرف عامّ، غیر مأکول اللّحم به همان معنای لغوی است.
معنای سوّم: معنای شرعی. غیر مأکول اللّحم در شرع بمعنای حیوانی است که اکل لحم او حرام است. طبق این معنا، حمار و بغل و فرس، حیوان مأکول اللّحم است.
فرض این است که مراد از غیر مأکول اللّحم در سؤال، معنای شرعی آن است.
(برای تحقیق درباره‌ی نفس سائله: کتاب طهارت شیخ انصاری ج۵ ص۲۱، مصباح الفقیه ج۷ ص۹، ذخیره ج۱ ص۱۴۵، جواهر ج۵ ص۲۷۳ و .......)
نتیجه نهائی بحث در مرحله اوّل: اراده‌ی هر یک از معنای لغوی و شرعی از غیر مأکول اللّحم در سؤال ممکن است ولی همانطوریکه گفته شد فرض ما این است که غیر مأکول اللّحم در سؤال، بمعنای شرعی است.
مرحله دوّم: رجوع به آیات.
آیه ﴿فیه رجال یحبّون ان یتطهّروا و الله یحبّ المطّهّرین﴾[1]
بحث اوّل: درباره‌ی مفاد آیه.
درباره‌ی این فقره از آیه‌ی مبارکه، چهار روایت نقل شده است.
۱) روایت از صادقین علیهما السّلام: یحبّون ان یتطهّروا ای یحبّون ان یتطهّروا بالماء عن الغائط و البول (مجمع البیان ج۵ ص۱۱۱، آیات الاحکام استرآبادی ج۱ ص۶۱، برهان ج۲ ص۸۴۹، تفسیر صافی ج۲ ص۳۷۹، نور الثقلین ج۲ ص۲۶۷، فقه القران ج۱ ص۶۷، کنز العرفان ج۱ ص۳۶، مسالک الافهام ج۱ ص۸۵، المیزان ج۹ ص۳۹۴، بحار الانوار ج۲۱ ص۲۵۴ و ج۸۰ ص۳۴۴، وسائل الشیعه ج۱ ص۳۵۷).
