موضوع: كتاب الطهارة/غسل الجنابة /مسائل / الدرس 94

صورت سوم بلل مشتبه :

صورت سوم بلل مشتبه : بعد از غسل استبراء به بول کرده و همچنین بعد از بول استبراء کرده اما رطوبتی خارج شد سید ره در متن می نویسد که : و مع عدم الامرین یجب الاحتیاط بالجمع .... ، منظور از آن دو امر یکی غسل بدون استبراء به بول و دوم بول بدون استبراء است و عدم این دو این می شود که بعد از غسل استبراء به بول و بعد از بول استبراء کرده ، می باشد و اینکه آقای حکیم ره می فرمایند این عدم زیادی است وجهی ندارد حال که با این دو کار دیگر یجب الاحتیاط نمی شود بلکه واجب است هم وضو و هم غسل بکند ، دراین صورت سه فرض مطرح می شود که حکم هر کدام فرق می کند :

اول : رطوبت مردد بین منی و غیر آن است وظیفه این است که نه وضو و نه غسل می خواهد اما اینکه غسل واجب نیست چون استبراء به بول کرده و چیزی از اجزای منی نمانده و اینکه وضو واجب نیست چون بعد از بول استبراء کرده است

دوم : رطوبت مردد بین بول یا غیر منی است حال غیر منی بقیه رطوبات است و یا مردد بین بول و منی و وذی باشد در اینجا غسل واجب نیست چون قبل از غسل استبراء به بول کرده است اما اینکه وضو واجب است یا نه ؟ بین فقها اختلاف است و نظر ما در عدم وجوب وضو است بخاطر همان علتی که حضرت فرمودند که ذلک من الحبائل که این رطوبت همان آبهای مذی و وذی و مدی است

یمکن أن یقال : که وضو واجب باشد چون اوامری که در روایات آمده که اگر بعد از غسل رطوبت خارج شد که اگر بول کرده فقط وضو و اگر بول نکرده غسل بکند این اوامر مطلق است و شامل می شود جایی که مردد بین بول و منی و وذی باشد و ما دلیلی نداریم که این اطلاق را مقید بکند

قلت : ما قبول داریم اخبار امر به وضو می کند مطلقا اما روایاتی داریم که می فرماید اگر بعد از بول استبراء کرده وضو واجب نیست و با این روایات معارضه می کند و تاره نسبت بین روایات عام و خاص مطلق است که خاص مقدم بر عام می شود چون تعارض غیر مستقر است و اخری نسبت عموم من وجه است که دو طرف اخبار عام است و اخباری که در مقام بحث ما است می گوید کسی که بول کرد و بعد از بول غسل کرد و بعد از غسل رطوبتی خارج شود و مردد بین بول و منی و وذی است وضو بر او واجب است سواء استبراء بعد البول ام لم استبراء که این عام می شود اما آن روایات هم امر می کند که در صورت استبراء وضو واجب نیست ابن هم عام است یعنی چه قبل از این غسل کرده باشد یا نه که عامین من وجه اند و ماده اجتماع این است که کسی غسل کرده و قبل از غسل هم استبراء به بول کرده و بعد از بول هم استبراء به خرطات کرده است و بعد از آن رطوبتی خارج شد آن اخباری که امر به وضو می کند باید وضو بگیرد و آن اخباری که در مقام بحث ما است وضو را لازم نمی داند اینجاست که جمع دلالی یا سندی باید کرد اما جمع سندی نمی‌شود چون که هر دو حجت اند و صادر شده اند اما جمع دلالی به این است که آن روایاتی که می گوید وضو واجب نیست ازنظر دلالت اقوی است از آن روایاتی که می گوید مطلقا واجب است یعنی چه بعد از بول استبراء کرده باشد و چه نکرده باشد

وجه قوت دلالت : تعلیلی است که در روایت دوم است که: لانها من الحبائل که این رطوبت مشتبه و ضو نمی خواهد چون از حبائل است که وضو و غسل واجب نیست

ولو سلم : اگر قبول کنیم که دلالت هر دو روایت مساوی اند و اقوی نیستند هر دو دسته تعارض و تساقط و مراجعه به قواعد دیگر می شود که یا استصحاب حکمی و یا موضوعی است اما استصحاب موضوعی یعنی استصحاب عدم حدوث حدث اصغر که بول است می شود اما استصحاب حکمی عدم وجوب وضو است چون وضو در صورتی واجب است که بول کرده باشد و ثابت نشده که این قطره بول است

نظر استاد: استصحاب موضوعی را ما حجت نمی دانیم چون غالب آن اصل مثبت است اما حکمی را حجت می دانیم اما اینجا شک در تکلیف است که آیا بعد از غسل وضو واجب است یا نه ؟ و نصی نیست لذا قائل به برائت می شویم