< فهرست دروس

«درس طب در روایات»

استاد تبریزیان

95/12/08

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: ادامه بحث تغذیه(آداب) – معرفی بیماری عنن(ناتوانی جنسی آقایان)

 

صحبت راجع به روش تغذیه‌ی صحیح و بسم الله گفتن است.

انسان باید در اول غذا بسم الله بگوید زیرا جلوی تاثیر میکروب و ویروس و شیطان را می‌گیرد.

اگر در سفره چند نوع غذا باشد باید برای هرکدام یک بسم الله گفته بشود. اگر کسی در اول غذا بسم الله بگوید و چند نوع غذا مصرف کند ممکن است آسیب ببیند.

برای هر نوع غذا باید بسم الله گفته بشود تا از آسیب و ضرر در امان باشد.

مفاد روایات این است که بسم الله گفتن جلوی بیماری معده را می‌گیرد. یک بسم الله گفتن مثلا معادل یک آمپرازول یا بهتر از آن است.

آمپرازول، آلومنوم جی، رانیتیدین و بلادونا و امثال این ها که مصرف می‌شود همه ضرر و عوارض دارد و ممکن است سبب ابتلا به سرطان معده بشود.

ولی یک بسم الله گفتن بهتر از داروهای شیمیایی است. «امپرازول» دارویی است که باید تا آخر عمر مصرف کنند و مادامی که مصرف کنند معده خوب است و اگر دارو قطع شود، مشکل برمی‌گردد.

حضرت امیر (ع) در مناظره با «ابن الکواء» که از زنادقه بوده است می‌فرماید:

ضَمِنْتُ‌ لِمَنْ‌ سَمَّى‌ اللَّهَ تَعَالَى عَلَى طَعَامٍ أَنْ لَا يَشْتَكِيَ مِنْهُ فَقَالَ ابْنُ الْكَوَّاءِ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع لَقَدْ أَكَلْتُ الْبَارِحَةَ طَعَاماً فَسَمَّيْتُ عَلَيْهِ فَآذَانِي فَقَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع أَكَلْتَ أَلْوَاناً فَسَمَّيْتَ عَلَى بَعْضِهَا وَ لَمْ تُسَمِّ عَلَى كُلِّ لَوْنٍ يَا لُكَع‌[1]

یعنی برای کسی که برای غذا خوردن بسم الله می‌گوید ضمانت می‌کنم از آن غذا ضرر و آسیب نبیند ابن کواء‌ می‌گوید دیروز غذا خوردم و بسم الله گفتم ولی به من آسیب زد حضرت فرمود شاید غذاهای گوناگون خورده ای و برای بعضی از آن ها بسم الله گفتی و برای همه بسم الله نگفتی ای احمق.

کلینی در الکافی، شیخ صدوق در من لایحضرالفقیه و برقی در کتاب المحاسن این روایت را نقل کرده اند.

ابن کواء انسان خوبی نبوده است و معروف به الحاد بوده است و چنین شخصی بسم الله گفته است ولی ما در این زمان ادعاء تشیع می‌کنیم و بسم الله را هم فراموش می‌کنیم.

«لکع» لفظی است که برای کوچک کردن مقابل استفاده می‌شود. به معنای کثیفی و چیزی که به همه چیز می‌چسبد. آن شخص به همه چیز اشکال می‌کرده است.

درست است بسم الله گفتن ضرر و آسیب غذا را از بین می‌برد و یا اینکه پیامبر(ص) فرموده است اگر من هاضوم مصرف کنم دیگر نگاه به نوع غذا نمی‌کنم.

ولی روغن نباتی ها و امثال آن جزء خبائث است و طعام شامل خبائث نمی‌شود زیرا از خوردن خبائث نهی شده ایم.

﴿وَ يُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبائِثَ﴾[2]

یعنی و ناپاكيها را تحريم مى كند

شبیه همین داستان، چندین بار برای حضرت صادق(ع) اتفاق افتاده است. بلکه امام صادق(ع)‌ فرموده است که هر ظرف یک بسم الله نیاز دارد. شاید اگر دو ظرف برنج باشد، هرکدام نیازمند یک بسم الله باشد.

البته شاید هر ظرف کنایه از یک نوع غذا باشد.

قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع كَيْفَ أُسَمِّي عَلَى الطَّعَامِ فَقَالَ إِذَا اخْتَلَفَ‌ الْآنِيَةُ فَسَمِّ عَلَى كُلِّ إِنَاءٍ قُلْتُ فَإِنْ نَسِيتُ قَالَ تَقُولُ بِسْمِ اللَّهِ عَلَى أَوَّلِهِ وَ آخِرِهِ.[3]

یعنی ... هنگامی که ظرف ها متفاوت شد پس بر هر ظرف یک بسم الله بگو و اگر فراموش کردی، بگو بسم الله علی اوله و آخره.

به احتمال قوی، تفاوت ظرف ها از نظر غذا مراد باشد، ولی احتمال دارد از اطلاق روایت استفاده شود که حتی اگر دو ظرف یک غذا داشته باشد نیز بسم الله نیاز داشته باشد.

ظاهرا گفتن بسم الله به صورت قلبی کافی باشد زیرا خواندن قرآن به صورت قلبی و غیر آشکار هم وجود دارد و حزء خواندن قرآن است ولی بهتر این است و قدر متیقن هم گفتن بسم الله با صدای بلند است.

شاید اثر گفتن بسم الله با صدای بلند روی شیطان بهتر باشد و یاد آوری برای دیگران هم می‌باشد و احتمال دارد گفتن بر بسم الله با صدای بلند صادق باشد.

حضرت امیر(ع) برای هر لقمه بسم الله می‌گفت.

اگر بین غذا انسان صحبت کند، اثر بسم الله از بین می‌رود و باید مجددا بسم الله گفته بشود زیرا بسم الله گفتن قبلی در باقیمانده‌ی غذا اثری ندارد و ممکن است باقیمانده‌ی غذا مضر شود.

بله، شاید صحبت کردن آهسته عیبی نداشته باشد، ولی صحبت کردن آهسته‌ی عرب ها، بلند است و چند نفر آن طرف تر هم صحبت آهسته‌ی عرب ها را می‌شوند.

قدر متیقن این است که بلند صحبت کردن، بسم الله قبل را از بین می‌برد. انتظار می‌رود که فرکانس صدا روی غذا یا میکروب و یا چیزهای دیگر اثر بگذارد.

در روایت آمده است:

شَكَوْتُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مَا أَلْقَى مِنْ أَذَى الطَّعَامِ إِذَا أَكَلْتُ فَقَالَ لِمَ لَمْ تُسَمِّ قُلْتُ إِنِّي لَأُسَمِّي وَ إِنَّهُ لَيَضُرُّنِي فَقَالَ إِذَا قَطَعْتَ التَّسْمِيَةَ بِالْكَلَامِ ثُمَّ عُدْتَ إِلَى الطَّعَامِ تُسَمِّي قُلْتُ لَا قَالَ فَمِنْ هَاهُنَا يَضُرُّكَ أَمَا لَوْ كُنْتَ إِذَا عُدْتَ إِلَى الطَّعَامِ سَمَّيْتَ مَا ضَرَّكَ «2».[4]

یعنی به امام صادق(ع)‌ از اذیت شدن توسط غذا، بعد از خوردن غذا شکایت کرم فرمود بسم الله نمی‌گویی؟ عرض کردم بسم الله می‌گویم ولی باز به من ضرر می‌رساند فرمود اگر بسم الله را با صحبت کردن قطع کردی و بعد از صحبت کردن دوباره بسم الله می‌گویی؟ عرض کردم نه فرمود از این جهت غذا به شما ضرر می‌رساند اگر بعد از صحبت کردن دوباره بسم الله بگویی غذا به شما ضرر نمی‌رساند.

خوب است انسان برای هر لقمه بسم الله بگوید

البته بسم الله گفتن برای هر لقمه کار اولیاء خداوند است.

حضرت امیر(ع) فرمود:

مَا اتَّخَمْتُ قَطُّ فَقِيلَ لَهُ وَ لِمَ قَالَ مَا رَفَعْتُ لُقْمَةً إِلَى فَمِي إِلَّا ذَكَرْتُ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا.[5]

یعنی هیچگاه به بیماری معده مبتلا نشدم زیرا هیچ لقمه ای را برنمی‌دارم به سمت دهان مگر اینکه بسم الله می‌گویم.

بسم الله مخصوص سفارش شده است

اگر این دعا و ذکر مخصوص گفته بشود، غذا ضرر نمی‌رساند.

دَخَلْتُ عَلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ بَيْنَ يَدَيْهِ شِوَاءٌ فَدَعَانِي وَ قَالَ هَلُمَّ إِلَى هَذَا الشِّوَاءِ فَقُلْتُ أَنَا إِذَا أَكَلْتُهُ ضَرَّنِي فَقَالَ أَ لَا أُعَلِّمُكَ كَلِمَاتٍ تَقُولُهُنَّ وَ أَنَا ضَامِنٌ لَكَ أَلَّا يُؤْذِيَكَ طَعَامٌ قُلِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ خَيْرِ الْأَسْمَاءِ مِلْ‌ءَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الَّذِي لَا يَضُرُّ مَعَهُ دَاءٌ فَلَا يَضُرُّكَ أَبَدا[6]

یعنی ... نزد امیرالمومنین(ع)‌ وارد شدم درحالیکه نزد او گوشت بریان بود من را دعوت کرد عرض کردم گوشت بریان برای من ضرر دارد فرمود نزدیک بیا تا کلماتی به تو یاد بدهم که اگر بگویی اذیت نشدن را برای تو ضمانت می‌کنم هنگامی که غذا می‌خواهی بخوری بگو اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ خَيْرِ الْأَسْمَاءِ مِلْ‌ءَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الَّذِي لَا يَضُرُّ مَعَهُ دَاءٌ زیرا هیچگاه به تو ضرر نخواهد زد.

در نقل دیگر آمده است:

بِسْمِ اللَّهِ خَيْرِ الْأَسْمَاءِ مِلْ‌ءَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الَّذِي لَا يَضُرُّ مَعَ اسْمِهِ شَيْ‌ءٌ وَ لَا دَاء[7]

اگر این مسئله واقعیت داشته باشد، خیلی مهم است.

افرادی که مبتلا به دیابت یا فشار خون و یا چربی خون هستند از اکثر غذاها محروم هستند، و با خواندن این دعا ممکن است بتوانند از تمام غذاها بهره مند شوند.

این مسئله نیازمند به بررسی است.

تمام مشکلات افراد دیابتی از غذا خوردن است و اگر با این ذکر ضرر غذاها از بین برود، امکان دارد نیازی به تزریق انسولین هم نداشته باشند.

در مورد هاضوم هم که از آویشن و زنیان و سیاهدانه تشکیل شده است، چینین احتمالی وجود دارد، زیرا پیامبر(ص) فرمود اگر هاضوم مصرف کنم نگاه به غذا نمی‌کنم که آیا ضرر دارد یا نه.

اعتبار سند روایت هاضوم را به یاد ندارم ولی روایت هاضوم تعدد نقل دارد و از این جهت معتبر است.

البته مانند روغن نباتی آیا جزء غذا محسوب می‌شود یا نه؟ معلوم نیست. زیرا این روغن ها از نفت تهیه مِی‌شود و نفت هم غذا نیست.

کفایت گفتن بسم الله توسط یک نفر

اگر یک نفر از عده ای که سر سفره غذا می‌خورند، بسم الله بگوید، کافی است. لازم نیست باقی افراد بسم الله بگویند.

در روایت آمده است:

إِذَا حَضَرَتِ‌ الْمَائِدَةُ وَ سَمَّى رَجُلٌ مِنْهُمْ أَجْزَأَ عَنْهُمْ أَجْمَعِينَ‌.[8]

یعنی هنگامی که غذا حاضر بشود و یک نفر بسم الله بگوید برای باقی افراد کفایت می‌کند.

شاید باید بسم الله توسط آن یک نفر بلند گفته بشود تا باقی افراد بشوند اگر چه روایت اطلاق دارد.

برخی این رسم را دارند که یک نفر می‌گوید «بسم الله شروع کنید»، همین برای باقی افراد کفایت می‌کند.

دعای سفره

در برخی ملت ها مانند مسیحیان، دعا در اول یا آخر غذا مرسوم است. در طب اسلامی هم چنین رسمی داریم.

در روایت آمده است:

كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا وُضِعَتِ الْمَائِدَةُ بَيْنَ يَدَيْهِ قَالَ سُبْحَانَكَ‌ اللَّهُمَ‌ مَا أَحْسَنَ مَا أَثْبَتَ لَنَا سُبْحَانَكَ مَا أَكْثَرَ مَا تُعْطِينَا سُبْحَانَكَ مَا أَكْثَرَ مَا تُعَافِينَا اللَّهُمَّ أَوْسِعْ عَلَيْنَا وَ عَلَى فُقَرَاءِ الْمُسْلِمِينَ‌.[9]

یعنی پیامبر(ص) هنگامی که سفره در برابر آن حضرت واقع می‌شد می‌فرمود سُبْحَانَكَ‌ اللَّهُمَ‌ مَا أَحْسَنَ مَا أَثْبَتَ لَنَا سُبْحَانَكَ مَا أَكْثَرَ مَا تُعْطِينَا سُبْحَانَكَ مَا أَكْثَرَ مَا تُعَافِينَا اللَّهُمَّ أَوْسِعْ عَلَيْنَا وَ عَلَى فُقَرَاءِ الْمُسْلِمِينَ

به نظر می‌رسد دعا در موقع آوردن سفره و بعد از غذا خوردن خوب است. همچنین به نظر می‌رسد هر دعائی و هر ذکر و تشکری که انسان بگوید خوب باشد.

در روایت آمده است:

كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا أَكَلَ‌ عِنْدَ قَوْمٍ‌ قَالَ أَفْطَرَ عِنْدَكُمُ الصَّائِمُونَ وَ أَكَلَ طَعَامَكُمُ الْأَبْرَارُ وَ صَلَّتْ عَلَيْكُمُ الْمَلَائِكَةُ الْأَخْيَار[10]

یعنی هنگامی که پیامبر(ص) نزد قومی غذا می‌خورد می‌فرمود أَفْطَرَ عِنْدَكُمُ الصَّائِمُونَ وَ أَكَلَ طَعَامَكُمُ الْأَبْرَارُ وَ صَلَّتْ عَلَيْكُمُ الْمَلَائِكَةُ الْأَخْيَار یعنی روزه دار نزد شما افطار کند و خوبان از غذای شما بخورند و ملائکه بر شما درود بفرستند.

در روایت دیگر آمده است:

كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا رُفِعَتِ‌ الْمَائِدَةُ قَالَ اللَّهُمَّ أَكْثَرْتَ وَ أَطَبْتَ فَبَارِكْهُ وَ أَشْبَعْتَ وَ أَرْوَيْتَ فَهَنِّئْهُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي‌ يُطْعِمُ وَ لا يُطْعَم‌[11]

یعنی هنگامی که سفره جمع می‌شد پیامبر می‌فرمود اللَّهُمَّ أَكْثَرْتَ وَ أَطَبْتَ فَبَارِكْهُ وَ أَشْبَعْتَ وَ أَرْوَيْتَ فَهَنِّئْهُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي‌ يُطْعِمُ وَ لا يُطْعَم‌

از روایات معلوم می‌شود که دعاء خاصی برای سفره وارد نشده است. دعاء مسحیان هم بد نیست خداوند را برای نعمت ها سپاسگزاری می‌کنند.

نمک خوردن قبل و بعد از غذا

هیچ شکی در مورد لزوم مصرف نمک قبل و بعد از غذا در طب اسلامی نیست.

بله، به نظر می‌رسد اگر نمک دریا باشد ضرری ندارد و اگر ضرری وجود دارد در نمک های ید دار و تصویه شده است.

گفتیم، هیچ فاضلابی در دریاچه‌ی قم نمی‌رود. تمییز و سالم است و بهترین نمک است. بله، خود نمک هم استریل است.

حتی امروزه این مسئله در اروپا هم ثابت شده است.

دکتری از آلمان به ایران آمد و زمانیکه برای او میوه آوردند ابتدا نمک خورد و بعد از میوه خوردن هم نمک خورد. گفت نمک به بدن هشدار می‌دهد و بدن برای خوردن آماده می‌شود و غذا را خوب هضم می‌کند.

روایات خوردن نمک متواتر است و در جلد دوم روایات و آثار خوردن نمک قبل و بعد از غذا آمده است.

خاصیت نمک دریا و نمک «جریش» این است که دوباره به یک دیگر می‌چسبد.

در روایت از پیامبر(ص) آمده است:

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِعَلِيٍّ ع يَا عَلِيُّ افْتَتِحْ طَعَامَكَ بِالْمِلْحِ وَ اخْتِمْ بِالْمِلْحِ فَإِنَّ مَنِ افْتَتَحَ طَعَامَهُ بِالْمِلْحِ وَ خَتَمَ بِالْمِلْحِ عُوفِيَ مِنِ اثْنَيْنِ وَ سَبْعِينَ نَوْعاً مِنْ أَنْوَاعِ الْبَلَاءِ مِنْهُ الْجُذَامُ وَ الْجُنُونُ وَ الْبَرَصُ.[12]

یعنی ... غذایت را با نمک آغاز کن و با نمک ختم نما چنین شخصی از هفتاد و دو نوع بیماری عافیت پیدا می‌کند که جنون و جذام و پیسی از این بیماری ها است.

هفتاد و دو نوع بیماری که هر کدام می‌تواند چندین بیماری باشد.

روایات در مورد استفاده از نمک در اول و آخر غذا متواتر است و در جلد دوم مفصل بحث شده است.

البته در روایت آمده است که سرکه جایگزین نمک می‌باشد و می‌توان غذا را با سرکه آغاز و ختم کرد.

در همه‌ی احوال در انتخاب سرکه و نمک تخییر وجود دارد.

مقدار خوردن نمک هم به اندازه‌ی صدق است یعنی مقداری باشد که بگویند شخص نمک خورده است.

بودن سبزی در سفره

اگر روی سفره سبزی نمی‌بود، ائمه(ع) غذا نمی‌خوردند.

در روایت آمده است که قلوب مومنین سبز است و میل به سبزها دارد.

در روایت آمده است:

كُنْتُ مَعَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع عَلَى الْمَائِدَةِ فَمَالَ‌ عَلَى‌ الْبَقْلِ‌ وَ امْتَنَعْتُ أَنَا مِنْهُ لِعِلَّةٍ كَانَتْ بِي فَالْتَفَتَ إِلَيَّ فَقَالَ يَا حَنَانُ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع لَمْ يُؤْتَ بِطَبَقٍ وَ لَا فُطُورٍ إِلَّا وَ عَلَيْهِ بَقْلٌ قُلْتُ وَ لِمَ ذَاكَ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ لِأَنَّ قُلُوبَ الْمُؤْمِنِينَ خَضِرٌ فَهِيَ تَحِنُّ إِلَى أَشْكَالِهَا.[13]

یعنی به همراه امام صادق(ع) سر سفره بودم حضرت(ع) شروع به خوردن سبزی کرد و من به جهت بیمار بودن از خوردن سبزی ممانعت کردم امام (ع) رو به من کرد و فرمود ای حنان آیا نمی‌دانی برای حضرت امیر(ع) ظرف غذا نمی‌آوردند مگر اینکه روی آن سبزی بوده باشد عرض کردم چرا؟ فرمود قلب های مومنین سبز است و به همرنگ خود میل پیدا می‌کند.

طبع مومن به رنگ های سبز و سبزیجات میل پیدا می‌کند.

بعضی سبزیجات مانند شاهی در زمستان می‌روید و برخی در تابستان می‌رویند.

«بقل» به معنای سبزیجات است.

کسی که قرص خون یا داروی مرکب یک مصرف می‌کند نباید سبری بخورد.

فلفل جزو ادویه است و به نظرم فلفل دلمه‌ای جزو مواردی است که دستکاری ژنتیک شده است و بسیار خطر دارد.

بله، خورشت حضرت امیر(ع) نان و نمک یا شیر بوده است و سبزی خورشت محسوب نمی‌شود.

در روایت دیگر آمده است:

بَعَثَ إِلَيَّ الْمَاضِي ع يَوْماً فَأَجْلَسَنِي لِلْغَدَاءِ فَلَمَّا جَاءُوا بِالْمَائِدَةِ لَمْ‌ يَكُنْ‌ عَلَيْهَا بَقْلٌ‌ فَأَمْسَكَ يَدَهُ ثُمَّ قَالَ لِلْغُلَامِ أَ مَا عَلِمْتَ أَنِّي لَا آكُلُ عَلَى مَائِدَةٍ لَيْسَ فِيهَا خُضْرَةٌ فَأْتِنِي بِالْخُضْرَةِ قَالَ فَذَهَبَ الْغُلَامُ فَجَاءَ بِالْبَقْلِ فَأَلْقَاهُ عَلَى الْمَائِدَةِ فَمَدَّ يَدَهُ ع حِينَئِذٍ وَ أَكَلَ.[14]

یعنی امام کاظم (ع) دنبال من فرستاد و من را برای خوردن غذا نشاند و روی سفره سبزی نبود و امام(ع) غذا نخورد و به غلام فرمود آیا نمی‌دانی من از سفره ای که در آن سبزی نباشد نمی‌خورم؟ برای من سبزی بیاور و غلام سبزی آورد و روی سفره انداخت و امام(ع) شروع به غذا خوردن کرد.

خیلی مهم است که در وعده‌ی صبحانه، امام(ع) حتما باید سبزی بخورد.

 

بیماری عنن(ناتوانی جنسی)

نام انگلیسی این بیماری impotence می‌باشد. این بیماری ناتوانی در انجام عمل جنسی است که البته به نژاد و تعداد دفعات بستگی دارد.

بیماری و اختلالات دستگاه های تناسلی، اختلالات غدد مترشحه‌ی داخلی مانند فوق کلیوی و تیروئید، بیماری های عفونی و عوامل روانی، جادو و سحر بنابر آیات قرآن، می‌تواند علت این بیماری باشد که با برطرف کردن علت، این بیماری برطرف می‌شود.

درمان هر یک از علت ها در جای خود آمده است.

درمان

به طور کلی داروهای درمان عنن داروی تین فیل، داروی مرکب چهار، داروی زردک یا خود گیاه زردک که سبب نعوظ است، غذای تشکیل شده از پیاز و روغن زیتون و تخم مرغ محلی که گاهی گوشت هم می‌توانند اضافه کنند.

اموری که عمل همبستر شدن را زیاد می‌کند مانند استفاده از سعد برای شستن دندان، عطر، حلیم، سویق با روغن زیتون، پیاز، خرما، حنا به سر گذاشتن، زردک، حباری که حیوانی شبیه بوقلمون است، سرمه کشیدن، شانه کشیدن، خربزه، اُسقُنقُر (شبیه ماهی است ولی کوچک است و عطاری های قدیم داشته اند و گفته می‌شود محرک عجیب جنسی است در روایت آمده از این حیوان پرسیده می‌شود و امام(ع) می‌فرماید اگر پوست و پولک دارد اشکالی ندارد) تخم مرغ و انجیر برای این بیماری مفید می‌باشد.


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo