/ امنیت فراگیر/شاخصه‌های ظهور و حکومت امام زمان

موضوع: شاخصه‌های ظهور و حکومت امام زمان/ امنیت فراگیر/

بحث حوادث آذربایجان تقریبا تمام شد، استقصای کامل انجام و بحث آن تمام شد، به بحث قبل یعنی شاخصه‌های حکومت امام زمان در هنگام ظهور می‌پردازیم، شاخصه‌های متعددی از روایات استفاده می‌شود، مسائل اجتماعی، مسائل معنوی، توجه مردم به معنویات و عبادات، حج، نماز و کارهای خیر. تحول درونی در انسان‌ها ایجاد می‌شود و دیگر انسان به فکر خودش نیست بلکه تنها به فکر دیگران است، انسان عصر ظهور گام برای خودش برنمی‌دارد، حرص و طمع و صفات رذیله در انسان‌ها نیست، در اثر چیست؟ « وضع یده علی رؤوس العباد فکملت اخلاقهم، احلامهم، عقولهم» گام اول حضرت این است، تا این مشکل حل نشود، مشکلات دیگر حل نمی‌شود. تحول در بهداشت و سلامتی جامعه، تحول در کشاورزی و...

امنیت فراگیر

نکته‌ای که الآن می‌خواهیم روی آن بحث کنیم مسئلۀ امنیت است و نقطه شروع بحث ما با این آیه شریفه است: « لیبدلنهم من بعد خوفهم امنا » یک امنیت فراگیر است، اختصاص به مسجد الحرام و حرم خداوند عز و جل و مکه معظمه و مدینة النبی ندارد بلکه امنیت فراگیر است همه جا و برای همه است. فرقی هم نمی‌کند امنیت در زمین، دریا، آسمان، همه از امنیت قضایی برخوردار هستند و همه یکسان هستند. پرونده هر چه باشد، کلان باشد یا جزء، به آن رسیدگی می‌شود. در روایت است که اگر ذره‌ای از حق کسی زیر دندان دیگری باشد، گرفته خواهد شد.

احساس امنیت عمومی و فراگیر و همه جا است، زن جوان، زن ناتوان، شب و روز برای او فرقی نمی‌کند. حرکت زنان از مشرق زمین به مغرب‌زمین با امنیت کامل است یا بعضی جاها اسم می‌برند حضر موت یا طریق سوریه مرز الولید نطقه ناامنی بود و الآن هم ناامن است، می‌گوید: از آنجا به قصد حج حرکت می‌کنند « لا ینهاها احد» کسی مورد ایست و بازرسی قرار نمی‌گیرد و « لا یوقظ نائما» کسی انسان خواب را بیدار نمی‌کند.

زمانی نعمت امنیت دوران ظهور را متوجه می‌شویم که ناامنی را درک کرده باشیم، امام رضا ^{علیه‌السلام}: « نعمتان مجهولتان الصحة و الأمانة» مجهول به چه معنا است یعنی کمیاب است، دسترسی به آن نیست یا اینکه مردم قدرش را نمی‌دانند. مردم نمی‌دانند امنیت چیست. در دورانی که ما در عراق بودیم، گاهی بر اثر وزش باد پنجره‌ها صدا می‌داد گمان می‌کردیم بعثی‌ها نردبان گذاشته و دارند از دیوار خانه ما بالا می‌آیند، زنگ در خانه که زده می‌شد وحشت می‌کردیم، از خانه که خارج می‌شدیم امیدی به برگشت نبود. به هر حال ما زمانی معنا و اهمیت امنیت را درک می‌کنیم که یا گرفتار ناامنی بشویم یا تاریخ ناامنی را بخوانیم و روایات را مطالعه بکنیم، در این صورت خواهیم فهمید نعمت امنیت چیست و به چه قیمتی است و امام عصر ^{علیه‌السلام} چگونه این نعمتی را که برای مردم مجهول است، برای آنان فراهم می‌کند. شروع بحث ما با این آیه شرف است:

وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿55﴾ [1]

« خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند وعده داده است كه حتما آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد و آن دينى را كه برايشان پسنديده است به سودشان مستقر كند و بيمشان را به ايمنى مبدل گرداند [تا] مرا عبادت كنند و چيزى را با من شريك نگردانند و هر كس پس از آن به كفر گرايد آنانند كه نافرمانند.»

وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ: الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا. زمینه این اسلام را فراهم می‌کند.

وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي: در امنیت کامل، ترس فقط از مخالفت با قانون و مخالفت با شرع «يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا ای یعبدوننی آمنین لا یخافون احدا» ترس از کسی نیست «لیس لهم تقیة » عبادات از روی تقیه نیست زیرا کسی نیست که از او بترسند همه بر یک مذهب هستند. این آیه شریفه لااقل در ده روایت از روایاتی که در ارتباط با امام عصر ^{علیه‌السلام} است، آمده، بعضی از روایات اشاره به امنیت در دورا امام زمان دارد، روایات دیگر هم تقریبا به همین مضمون است.

بعضی به این آیه برای اثبات رجعت استناد کردند، بعضی برای زوال شرک به آن استناد کردند، بعضی برای اظهار دین، برای مسئله امنیت، بعضی روایات تصریح دارد « نزلت فی القائم و اصحابه»، در بعضی روایات بیان شده که منظور ائمه ^{علیهم‌السلام} است البته ائمه لابد به اعتبار امام آخر و الا ائمه قبل چنین امنیتی در دوران آنان اتفاق نیفتاد، خودشان هم در امنیت نبودند همچنان که الآن امام عصر ^{علیه‌السلام} امنیت ندارند و اصلا یکی از جهات اختفای حضرت همین است که امنیت ندارد. در یعضی از روایات ذیل همین آیه شریفه داریم که معصومین برای رسیدن این روز دست به دعا برمی‌دارند و در بعضی روایات هست که معصومین برای این روز چه گریه‌هایی فرمودند. از امام صادق ^{علیه‌السلام} علت گریه حضرت را سوال کردند، فرمودند: در کتاب جفر دیدم زمان قبل از ظهور را و دیدم چه بلایی سر شیعیان می‌آورند. امام صادق^{علیه‌السلام} که آن دوران را می‌بیند، دوران غیبت و طول غیبت را هم می‌بیند لذا متأثر شده و گریه می‌کنند. روایات متعددی حول همین محور است. در بعضی روایات است که بعضی از نواصب این آیه را بر خلافت خلفا تطبیق می‌دهند و حال آنکه این آیه فقط مربوط به دوران امام عصر ^{علیه‌السلام} است.

ما به یک مورد از اوضاع ناامنی قبل از ظهور امام زمان اشاره می‌کنیم سپس به تفصیل بحث خواهیم کرد.

روایت ناامنی قبل از ظهور:

يَا أَبَا حَمْزَةَ لَا يَقُومُ‌ الْقَائِمُ‌ ^{علیه‌السلام} إِلَّا عَلَى خَوْفٍ شَدِيدٍ وَ زَلَازِلَ وَ فِتْنَةٍ وَ بَلَاءٍ يُصِيبُ النَّاسَ وَ طَاعُونٍ قَبْلَ ذَلِكَ وَ سَيْفٍ قَاطِعٍ بَيْنَ الْعَرَبِ وَ اخْتِلَافٍ شَدِيدٍ بَيْنَ النَّاسِ وَ تَشَتُّتٍ فِي دِينِهِمْ وَ تَغَيُّرٍ مِنْ حَالِهِمْ حَتَّى يَتَمَنَّى الْمُتَمَنِّي الْمَوْتَ صَبَاحاً وَ مَسَاءً مِنْ عِظَمِ مَا يَرَى مِنْ كَلَبِ النَّاسِ وَ أَكْلِ بَعْضِهِمْ بَعْضاً وَ خُرُوجُهُ إِذَا خَرَجَ عِنْدَ الْإِيَاسِ وَ الْقُنُوطِ فَيَا طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَهُ وَ كَانَ مِنْ أَنْصَارِهِ وَ الْوَيْلُ كُلُّ الْوَيْلِ لِمَنْ خَالَفَهُ وَ خَالَفَ أَمْرَهُ وَ كَانَ مِنْ أَعْدَائِهِ ثُمَّ قَالَ يَقُومُ بِأَمْرٍ جَدِيدٍ وَ سُنَّةٍ جَدِيدَةٍ وَ قَضَاءٍ جَدِيدٍ عَلَى الْعَرَبِ شَدِيدٌ لَيْسَ شَأْنُهُ إِلَّا الْقَتْلَ وَ لَا يَسْتَتِيبُ أَحَداً وَ لَا تَأْخُذُهُ فِي اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِمٍ.[2]

« ابو حمزه ثمالى مى‌گويد: امام باقر ^{علیه‌السلام} فرمود: «اى ابا حمزه! حضرت قائم قيام نمى‌كند، مگر در دورانى كه خوف و ترس شديد و زلزله‌ها[3] و فتنه‌ها[4] حاكم باشد و گرفتارى و بلا دامنگير مردم شود و پيش از آن، بيمارى طاعون شيوع يابد، درگيرى شديد و مهلكى ميان عرب اتفاق افتد، اختلاف شديدى بين مردم حاكم شود،[5] از هم‌گسيختگى در دين و آيين آنان رخ دهد و وضعيت مردم تغيير كند تا جايى كه هر آرزومندى هر شب و روز- از آن‌چه كه از درنده‌خويى مردم و تجاوز آنان به حقوق يك ديگر مى‌بيند- آرزوى مرگ مى‌كند.»

روایاتی به همین مضمون از اهل سنت نقل شده است:

حذيفة عن النبيّ ^{صلی‌الله علیه و آله}: «ليأتينّ‌ عليكم زمان يتمنّى الرجل الموت من غير فقر».[6]

حذیفه از پیامبر اکرم^{صلی‌الله علیه و آله} نقل کرده: «به يقين زمانى بر شما فرامى‌رسد كه انسان در آن روزگار، آرزوى مرگ مى‌كند؛ بدون آن‌كه از جهت فقر و تنگ‌دستى در فشار باشد.»

عن ابن عمر: ليأتينّ على الناس زمان يتمنّى فيه المؤمن لو أنّه في فلك مشحون هو و أهله يموج فى البحر من شدّة ما في الارض من البلاء.[7]

ابن عمر مى‌گويد: « به يقين زمانى بر مردم بيايد كه مؤمن در اثر شدّت گرفتارى‌ها و بلاهاى روى زمين، آرزو كند كه اى كاش كه خود و خانواده‌اش بر كشتى سوار مى‌شدند و در دريا به سر مى‌بردند.»

ما تا دوران ناامنی قبل از ظهور را ندانیم و تبیین نکنیم، معنای آیه شریفه « لیبدلنهم من بعد خوف امنا» را متوجه نمی‌شویم، آقا امام عصر ^{علیه‌السلام} چه می‌کند، امنیت به ارمغان می‌آورد یعنی چی؟ مردم دنبال کسی می‌گردند که آن‌ها را نجات دهد،

در خبر لوح از امام صادق ^{علیه‌السلام} است: ثمّ أكمل ذلك بابنه رحمة للعالمين « عليه كمال موسى و بهاء عيسى و صبر أيّوب‌ سيذلّ أوليائي في زمانه و يتهادى رءوسهم كما يتهادى رءوس التّرك و الدّيلم، فيقتلون و يحرقون و يكونون خائفين مرعوبين وجلين، تصبغ الأرض بدمائهم و يفشو الويل و الرّنة في نسائهم، أولئك أوليائي حقّا، بهم أدفع كلّ فتنة عمياء حندس و بهم أكشف الزّلازل و أرفع الآصار و الأغلال، أولئك عليهم صلوات من ربّهم و رحمة و أولئك هم المهتدون.

« سپس اين نعمت را به فرزند حسن كه" رحمة للعالمين" است، كامل مى‌كنم،[8] براى او كمال موسى و جمال عيسى و صبر ايوب خواهد بود. به زودى اولياى من در زمان [غيبت‌] او خوار مى‌شوند، سرهاى آن‌ها را مى‌كوبند؛ همچنان‌كه سرهاى ترك و ديلم را مى‌كوبند. دائما با كشتار و آتش و ترس و رعب و وحشت همراه هستند و زمين با خون آن‌ها رنگى مى‌شود. در بين زن‌هاى آن‌ها ناله و گريه و ضجّه ظاهر مى‌شود. آنان حقيقتا اولياى من هستند، به واسطه آن‌ها هر فتنه ظلمانى را دفع مى‌كنم و به وسيله ايشان زلزله‌ها و دگرگونى‌ها را از بين مى‌برم.

"آن‌ها كسانى هستند كه صلوات و رحمت و مغفرت پروردگارشان براى آن‌ها است و ايشان هدايت‌شدگانند."»