« فهرست دروس
درس مهدویت استاد نجم‌الدین طبسی

1400/08/16

بسم الله الرحمن الرحیم

 گونه شناسی روایات مهدوی احمد بن هلال عبرتائی/ بررسی مبانی و مسائل مهدویت /کلام

موضوع: کلام / بررسی مبانی و مسائل مهدویت / گونه شناسی روایات مهدوی احمد بن هلال عبرتائی

 

ادامه روایت هفدهم:

...فَأَنْشُدُ اللَّهَ مَنْ سَمِعَ كَلَامِي الْيَوْمَ لَمَّا بَلَّغَ الشَّاهِدُ مِنْكُمُ الْغَائِبَ وَ أَسْأَلُكُمْ بِحَقِّ اللَّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ صلی‌الله علیه و آله وَ بِحَقِّي فَإِنَّ لِي عَلَيْكُمْ حَقَّ الْقُرْبَى مِنْ رَسُولِ اللَّهِ إِلَّا أَعَنْتُمُونَا وَ مَنَعْتُمُونَا مِمَّنْ يَظْلِمُنَا فَقَدْ أُخِفْنَا وَ ظُلِمْنَا وَ طُرِدْنَا مِنْ دِيَارِنَا وَ أَبْنَائِنَا وَ بُغِيَ عَلَيْنَا وَ دُفِعْنَا عَنْ حَقِّنَا وَ افْتَرَى أَهْلُ الْبَاطِلِ عَلَيْنَا فَاللَّهَ اللَّهَ فِينَا لَا تَخْذُلُونَا وَ انْصُرُونَا يَنْصُرْكُمُ اللَّهُ تَعَالَى- قَالَ فَيَجْمَعُ اللَّهُ عَلَيْهِ أَصْحَابَهُ ثَلَاثَمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا وَ يَجْمَعُهُمُ اللَّهُ لَهُ عَلَى غَيْرِ مِيعَادٍ قَزَعاً كَقَزَعِ الْخَرِيفِ‌[1] وَ هِيَ يَا جَابِرُ الْآيَةُ الَّتِي ذَكَرَهَا اللَّهُ فِي كِتَابِهِ- أَيْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً إِنَّ اللَّهَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ[2] فَيُبَايِعُونَهُ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ وَ مَعَهُ عَهْدٌ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص قَدْ تَوَارَثَتْهُ الْأَبْنَاءُ عَنِ الْآبَاءِ وَ الْقَائِمُ يَا جَابِرُ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ يُصْلِحُ اللَّهُ لَهُ أَمْرَهُ فِي لَيْلَةٍ فَمَا أَشْكَلَ عَلَى النَّاسِ مِنْ ذَلِكَ يَا جَابِرُ فَلَا يُشْكِلَنَّ عَلَيْهِمْ وِلَادَتُهُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی‌الله علیه و آله وَ وِرَاثَتُهُ الْعُلَمَاءُ عَالِماً بَعْدَ عَالِمٍ فَإِنْ أَشْكَلَ هَذَا كُلُّهُ عَلَيْهِمْ فَإِنَّ الصَّوْتَ مِنَ السَّمَاءِ لَا يُشْكِلُ عَلَيْهِمْ إِذَا نُودِيَ بِاسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِيهِ وَ أُمِّه.‌[3]

«...پس من به خدا سوگند مى‌دهم هر كس را كه امروز سخن مرا مى‌شنود كه حاضران [از شما] به غايبان از شما مى‌خواهم ابلاغ كند و به حقّ خدا و حقّ رسول او صلی‌الله علیه و آله و حقّ خودم كه مرا بر شما حقّ خويشاوندى با رسول خدا است از شما مى‌خواهم كه ما را يارى نمائيد و از ما باز داريد آن كس را كه به ما ستم مى‌كند كه ما مورد وحشت و ستم قرار گرفتيم و از شهرها و فرزندانمان رانده شديم و بر ما ستم شد و از حقّمان كنار زده شديم و آنان كه بر باطل بودند بر ما نسبت ناروا بستند پس خدا را خدا را (به ياد آريد) در حقّ ما، ما را خوار نسازيد و ما را يارى كنيد تا خداى تعالى شما را يارى فرمايد.

آن حضرت ادامه داد[4] : پس خداوند سيصد و سيزده نفر[5] ياران آن حضرت را بر او گرد مى‌آورد، و خداوند آنان را بدون قرار قبلى براى او فراهم آورد بمانند پاره‌هاى ابر پائيز (كه متفرّق‌اند و بعد به هم مى‌پيوندند) اى جابر اين همان آيه‌اى است كه خداوند در كتاب خود آن را ذكر كرده است كه: أَيْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً «هر كجا كه باشيد خداوند همگى شما را گرد مى‌آورد كه خدا بر همه چيز توانا است»[6] پس در ميان ركن و مقام با او بيعت مى‌كنند[7] و با او فرمان و وصيّت نامه‌اى از رسول خدا صلی‌الله علیه و آله همراه است كه فرزندان آن را از پدران به ارث دريافت داشته‌اند، و قائم- اى جابر- مردى از فرزندان حسين است كه خداوند كار او را يك شبه برايش اصلاح مى‌فرمايد[8] ، پس هر چه از آن جمله بر مردم مشكل نمايد ديگر زاده شدن او از نسل رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و ارث بردن او از علماى هر عالمى پس از ديگرى بر ايشان مشكل نخواهد بود و باز اگر اينها هم جملگى بر ايشان مشكل باشد آن ندائی كه از آسمان بر مى‌خيزد هنگامى كه او به نام خودش و پدر و مادرش خوانده مى‌شود ديگر مشكلى را بر ايشان باقى نمى‌گذارد.»

این روایتی بود که مرحوم نعمانی به سند خودش از عبرتائی از امام باقر علیه‌السلام نقل کرده و امارات و شواهد صدق زیادی دارد با توضیحی که عرض کردیم که شاید اینها مترتب بر همدیگر نباشد و فراز فراز باشد ولی اصل روایت هیچ جای تامل و شبههای نیست.

نتیجه

متون روایات عبرتائی از سلامت برخوردار است هر چند خودش از سلامت اعتقاد برخوردار نیست و منحرف شد ولی روایاتی که نقل میکند با اعتقادات ما هیچ منافات ندارد بلکه اصل اعتقادات ما همین است لذا ما روایات او را قبول میکنیم اما خود او را قبول نمیکنیم و گمان نمیکنیم که ایشان در زمان انحراف روایتی داشته باشد یا کسی از او روایت نقل کرده باشد لذا ما همه روایات او را قبول میکنیم.

 


[1] القزع: قطع السحاب، و الخريف الفصل الثالث من الفصول الأربعة، و انما خص الخريف لانه أول الشتاء، و السحاب يكون فيه متفرقا غير متراكم و لا مطبق ثمّ يجتمع بعضه الى بعض بعد ذلك.
[2] البقرة: 148.
[3] الغيبة للنعماني ؛ النص ؛ ص279.
[4] ما در جلسه قبل تاکید کردیم که این روایت فراز فراز است نه اینکه ترتب بر هم دارند ونه اینکه امام در جمع غیر اصحاب ظهور کرده باشند و برای غیر اصحاب سخنرانی کرده باشند بعد اصحاب ایشان جمع بشوند نه بلکه اصحاب ایشان از اقاصی بلاد جمع می‌شوند و قبل از ظهور حضرت با این‌ها ملاقات‌ها دارند و قراردادها و پیمان‌ها خواهد بود لذا در این روایت می‌فرماید: « فیجمع الله اصحابه ».
[5] ثَلَاثَمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا:. زنان در زمان ظهور مشارکت در کارها دارند امّا جزء این 313 نفر نمی‌باشند. این روایت نظر به همان اصحاب خاص حضرت دارد
[6] البقرة: 148.
[7] بعضی از مخالفین و معاندین و متعصبین به شیعه نسبت داده‌اند که شیعه قائل است که امام عصر علیه‌السلام از سرداب سامرا ظهور می‌کند و حال آنکه این تهمتی بیش نیست و چنین حرفی قائلی در بین شیعه ندارد و روایتی نیز به این مضمون وجود ندارد بلکه شیعه و اهل سنت متفق هستند که امام زمان از مکه ظهور می‌کنددر تقدس سردابی که در سامرا می‌باشد، هیچ شکی نیست، تقدس آن از این جهت است که مکان ولادت امام زمان می‌باشد (مرحوم عبدالجلیل قزوینی در کتاب نقض به این مطلب تصریح می‌کند) و از این جهت که آنجا محل زندگی سه امام معصوم علیهم‌السلام می‌باشد. اما هنوز که هنوز است نفهمیدند و نمی‌خواهند بفهمند و مسخره می‌کنند:قال ابن حجر فى (الصواعق) و لقد أحسن القائل:ما أن للسرداب أن یلد الذی------ صیرتموه یزعمکم انسانافعلی عقولکم العفاء فانکم-------- ثلثتم العنقاء و الغیلاناسید عبد المطلب حلی یکی از شعرا جواب او را می‌دهد:ما أن للسرداب أن یلد الذی------ فیه تغیب عنکم کتماناهو نور رب العالمین و انما------- صیرتموه بضنکم انسانافعلی عقولکم و العفاء انکم------- قد انکرتم بجهولکم قرانالو لم تسن العجل ما قلتم لنا------ ثلثتم الانکارا.
[8] قبلا بحث کردیم که یک شبه اراده خداوند عز و جل به ظهور امام عصر علیه‌السلام تعلق می‌گیرد و یک شبه زمینه ظهور را فراهم می‌کند و معنای آن این نیست که بدون علامات بلکه به این معنا که یک شبه و در یک لحظه اراده می‌کند که امام عصر علیه‌السلام. فلان روز ظهور کند و زمینه‌ها را آماده کنند
logo