< فهرست دروس

درس شوارق - استاد حشمت پور

94/11/11

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: كيفيت وجايگاه عناصر

عناصر چنان آفريده شده است كه قسر قاسررا بپذيرد برخلاف افلاك كه قسر قاسر را نمي پذيرند. وجه اين كار آن است كه عناصربايد تركيب شود وجماد، نبات وحيوان را بوجود بياورند.

موجوات بلحاظ بقا دوقسم اند، برخي از موجودات شخص شان باقي است، چنين موجودي بقاي شان نياز به تكرار افراد ندارند، مثل خورشيد كه يك فرد بشتر ندارد وهمان فرد باقي است. ولي برخي از موجودات بقاي شان نياز به تكرار افراد دارد، چنين موجوداتي براثر تركيب عناصر وحصول مزاج بوجود مي آيند ولذا عناصرچنان آفريده شده اند كه تركيب شوند وبا فعل وانفعال مزاج را بوجود بياورند تا فردي بوجود آيد ونوع با تكرار فرد باقي بماند وچنين آفرينش حاكي از اتقان صنع الهي دارد.

متن: و جَعلت الأُسطقسات قابلةً للقسر حتّى يمكن فيها المزاجُ، ويمكن بقاءُ الكائنات منها[:عناصر‌ ]بالنّوع؛ فإنّ ما أمكن بقاؤه بالعدد[:بالشخص] أُعطِيَ السببَ المستبقي له على ذلك[:بقا بالعدد]. و كانت القسمةُ المعطية توجب باقيات بالعدد و باقيات بالنوع. فوُفّي الكلّ وجودَه.

ترتيب عناصر: چهار تا عنصر هركدام جاي خاص ومناسبي دارد، اول زمين است بعد آب، بعد هوا ودرآخرنار چسپيده به فلك قمر؛ چرا كه فلك قمر به تبع فلك افلاك هربيست وچهار ساعت يك بار دور زمين را مي چرخد وحركت سريع حرارت توليد مي كند وبا كره ي نار تناسب دارد، حال اگر بجاي نار مثلا آب دركنار فلك قمر مي بود وكره ي نار بجاي زمين مي بود، دراين فرض علاوه بر كره ي نار كه حرارت دارد كره ي آب هم داغ مي شد و عملا تعادل بهم مي خورد وكره زمين خيلي گرم وغير مسكون مي شد. پس ترتيب عناصر حاكي از اتقان صنع الهي است.

متن: ورُتّبَتِ الأُسطقسّاتُ مراتبها، فأسكن النّار منها أعلى المواضع‌ و في مجاورة الفلك[:فلك قمر]. و لولا ذلك لكان مكانها[:نار] في موضع آخَرَ، وعند الفلك مكانُ جِرْمٍ آخَرَ تلزمه السخونةُ[:داغي]؛ الشدّة الحركة فتضاعف[:دوبرابر مي شد] الحارُّ بالفعل و يُقلبان ساير الأسطقسّات، فيزول العدل‌

از آنجاي كه دركائنات كه باقي بالنوع اند جوهريابس وسخت غالب است بايد خاك دربدن حيوان ونبات زياد باشد واز آنجاي كه مكان مركبات درموضعي است كه عنصر غالب اقتضا دارد بايد مكان زمين بشترين فاصله را با افلاك داشته باشد تا حركات سماي حيوان ونبات را فاسد نكند. ولذا زمين درمزكر قرار گرفت دردورترين فاصله از افلاك.

متن:و لمّا كان يجب أن يغلب في الكائنات ـ الّتي تبقى بالنوع ـ الجوهر اليابس و الصلب[:يعني خاك]، و مكانُ كلّ كائن[:مركب عنصري] حيث[:جاي است] يكون الغالب عليه[:كائن]، وجب أن تكون الأرض أكثر بالكم في الحيوان و النبات[:يعني دربدن حيوان ونبات قسمت خاكي زياد باشد]

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo