درس شوارق - استاد حشمت پور
93/12/06
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: حركت قطعيه وجود خارجي ندارد
حرکت با معنای که ارسطو برايش ذکر کرد اسم است برای دومعنا: 1. حرکت توسطيه 2. حرکت قطعيه. که عبارت از قدم های که درپی هم می آيد. حرکت به اين معنا وجود خارجی ندارد؛ چرا که وقتی قدم اول وجود دارد قدم دوم نيامده است وزمانيکه قدم دوم موجود می شود قدم اول از بين می رود وهکذا قدم سوم و... پس مجموع قدم ها که حرکت قطعيه است وجود خارجی ندارد چرا که نمی شود چيزی مرکب از معدوم وموجود باشد، بله تک تک قدم ها وجود خارجی دارد ولی حرکت نيست.
ان قلت: وقتی شخص متحرک با برداشتن قدم ها به منتهای حرکت می رسد بر می گردد می گويد من مسافت را به تدريج طی کردم پس حرکت وجود خارجی دارد. بله وقتی درمبدا حرکت وجود خارجي ندارد وقتي كه دروسط مسافت است حرکت وجود خارجی ندارد، ولی زمانيکه در منتهای مسافت رسيد حرکت تحقق يافته است پس حرکت موجود است اگر موجود نمی بود که ما به منتها نمی رسيديم واينکه به منتها می رسيم بدليل است که قدم های پشت سرهم تحقق يافته است.
قلت: اگر بين اجزای حرکت اتصال حقيقی بود صدق می کرد که امر واحد مستمر علی سبيل تدريج درخارج وجود دارد، اما چنين اتصال واستمرار حقيقی نداريم؛ جزء قبلی می رود جزء بعدی می آيد وموجود را نمی شود به معدوم متصل کرد. پس درخارج واحد متصل نداريم که بگوييم واحد متصل علی سبيل تدريج داريم.
متن: قال فى شرح المواقف: فإن قلت: «إذا وصل المتحرّك إلى المنتهى، فالحركة اتّصفت، حال الوصول، (متعلق اتصفت:) بأنّها وجدت فى جميع ذلك الزّمان لا فى شي‌ء من أجزائه.
قلت: حصول الشّي‌ء الواحد فى نفسه(قيدحصول؛ يعنيبدون كمك ذهن) على سبيل التدريج غير معقول، لأنّ الحاصل فى الجزء الأوّل من الزّمان لا بدّ أن يكون مغايراً لما يحصل فى الجزء الثّانى، (تعليل براي مغايرا:)لامتناع أن يكون الموجود عين المعدوم، فيكون هناك أشياء متعاقبة متغايرة لايتّصل بعضها ببعضٍ اتّصالاً حقيقيّاً، (تعليل لايتصل...:) لامتناع أن يتّصل المعدوم بالموجود كذلك ويكون كلّ واحدٍ منها(اجزا) موجوداً دفعة لا تدريجاً، فلا وجود للحركة بمعنى القطع (متعلق وجود:) فى الخارج. انتهى»
حرکت با معنای که ارسطو برايش ذکر کرد اسم است برای دومعنا: 1. حرکت توسطيه 2. حرکت قطعيه. که عبارت از قدم های که درپی هم می آيد. حرکت به اين معنا وجود خارجی ندارد؛ چرا که وقتی قدم اول وجود دارد قدم دوم نيامده است وزمانيکه قدم دوم موجود می شود قدم اول از بين می رود وهکذا قدم سوم و... پس مجموع قدم ها که حرکت قطعيه است وجود خارجی ندارد چرا که نمی شود چيزی مرکب از معدوم وموجود باشد، بله تک تک قدم ها وجود خارجی دارد ولی حرکت نيست.
ان قلت: وقتی شخص متحرک با برداشتن قدم ها به منتهای حرکت می رسد بر می گردد می گويد من مسافت را به تدريج طی کردم پس حرکت وجود خارجی دارد. بله وقتی درمبدا حرکت وجود خارجي ندارد وقتي كه دروسط مسافت است حرکت وجود خارجی ندارد، ولی زمانيکه در منتهای مسافت رسيد حرکت تحقق يافته است پس حرکت موجود است اگر موجود نمی بود که ما به منتها نمی رسيديم واينکه به منتها می رسيم بدليل است که قدم های پشت سرهم تحقق يافته است.
قلت: اگر بين اجزای حرکت اتصال حقيقی بود صدق می کرد که امر واحد مستمر علی سبيل تدريج درخارج وجود دارد، اما چنين اتصال واستمرار حقيقی نداريم؛ جزء قبلی می رود جزء بعدی می آيد وموجود را نمی شود به معدوم متصل کرد. پس درخارج واحد متصل نداريم که بگوييم واحد متصل علی سبيل تدريج داريم.
متن: قال فى شرح المواقف: فإن قلت: «إذا وصل المتحرّك إلى المنتهى، فالحركة اتّصفت، حال الوصول، (متعلق اتصفت:) بأنّها وجدت فى جميع ذلك الزّمان لا فى شي‌ء من أجزائه.
قلت: حصول الشّي‌ء الواحد فى نفسه(قيدحصول؛ يعنيبدون كمك ذهن) على سبيل التدريج غير معقول، لأنّ الحاصل فى الجزء الأوّل من الزّمان لا بدّ أن يكون مغايراً لما يحصل فى الجزء الثّانى، (تعليل براي مغايرا:)لامتناع أن يكون الموجود عين المعدوم، فيكون هناك أشياء متعاقبة متغايرة لايتّصل بعضها ببعضٍ اتّصالاً حقيقيّاً، (تعليل لايتصل...:) لامتناع أن يتّصل المعدوم بالموجود كذلك ويكون كلّ واحدٍ منها(اجزا) موجوداً دفعة لا تدريجاً، فلا وجود للحركة بمعنى القطع (متعلق وجود:) فى الخارج. انتهى»
