< فهرست دروس

درس شوارق - استاد حشمت پور

92/08/01

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع : خواص كيف ملموس/ خواص برودت

بحث در خواص كيف ملموس داشتيم شروع نموديم به بيان خاصيت حرارت يكي از خواص مشهور حرارت عبارت است از جمع نمودن متشاكلات وافتراق متخالفات، خاصيت برودت عكس خاصيت حرارت است يكي از خواص برودت عبارت است از جمع نمودن مفترقات وافتراق متخالفات؛ چرا كه برودت باعث مي شود اجزاي مركب متكاثف شود وبهم بچسپد ولذا اجزاي مركب كه متخالف اند از هم متفرق نمي شوند؛ يعني متخالفات باهم جمع مي شوند وقت كه متخالفات باهم جمع شد لازمه اش انفكاك متشكالات است. پس برودت باعث اجتماع متخالفات وافتراق متشكالات مي شود.

تضاد حرارت وبرودت : بين حرارت وبروت تضاد وجود دارد؛ چرا كه هر سه شرط تضاد جمع است؛ اولاً حرارت وبرودت دو امر وجودي اند، ثانياً باهم جمع نمي شود وثالثاً بين طبيعت حرارت وطبيعت برودت غايت خلاف است. وهردو امري كه اين سه شرط را داشته باشند بين شان تضاد است.

طبق بيان صدرا وشيخ اشراق حرارت وبرودت داراي تشكيك ومراتب ودرجات اند، بين مراتب ودرجات حرارت وبرودت هر چند كه غايت خلاف نباشد ولي بين طبيعت حرارت وطبيعت برودت غايت خلاف است، همين طور طبق نظرمشاء كه حرارت وبرودت را تشكيكي نمي دانند، بلكه هردرجه اي حرارت وبرودت را نوع مستقل مي داند، طبيعت حرارت وبرودت غايت خلاف دارند.

فان قيل : حرارت را وقت كه جمع نماييم وازبين ببريم برودت حاصل مي شود، مثلاً يخچال بگونه اي ساخته مي شود كه حرارت را جمع نمايد واز بين ببرد وبرودت بوجود بيايد. پس برودت عدم حرارت است وبين حرارت وبرودت ملكه وعدم ملكه است، نه اينكه برودت عدم مطلق باشد تا با حرارت تناقض داشته باشد و همين طور برودت امر وجودي نيست تا با حرارت تضاد داشته باشد.

قلنا : برودت امر عدمي نيست، چرا كه نمي توانيم امر عدمي را بدون واسطه لمس نماييم، ولي برودت را مي توانيم بدون واسطه لمس نماييم.

توضيح مطلب : عدم مطلق نه محسوس بالذات است ونه محسوس بالمقايسه، بله فقط مفهوم بالمقايسه است، امرعدمي يا عدم مضاف هرچند محسوس بالذات نيست ولي محسوس بالمقايسه است؛ مثلاً عمي كه عدم بصر است ما مي توانيم آنرا بالمقايسه با بصر حس نماييم، امّا امر وجودي مي تواند محسوس بالذات باشد وبرودت محسوس بالذات است. پس برودت امروجودي است وبابرودت تضاد دارد.

متن : والبرودة بالعكس ( خاصيت برودت عكس خاصيت حرارت است )‌ فانّها ( برودت ) اذا اثرت فى المركب المتخالف الاجزاء او جبت ( برودت ) تكاثفها ( اجزاء ) و التصاق بعضها ( اجزاء ) ببعض و منعت من تفرقها ( اجزاء ) وهذا معنى جمعها للمختلفات و هو ( جمع بين متخالفات ) يستلزم انفكاك كل منها ( اجزاء ) عن مشاكله كما هو مقتضى التمجيد ( يخ زدگي ) و التكثيف ( فشردگي ) فيحصل منها ( برودت ) تفريق المتشاكلات أيضا ( همان طور كه جمع متخالفات حاصل مي شود ).

و هما اى الحرارة و البرودة متضادتان‌ لأنّ كلّاً منهما ( حرارت وبرودت ) وجودى محسوس بالذات مع غاية الخلاف بينهما. فبطل ما قيل من « ان البرودة عدم للحرارة من باب العدم و الملكة لا العدم المطلق فان عدم الحرارة فى الفلك لا يسمّى برودة » و ذلك ( بطلان ) لان العدم ليس بمحسوس بالذات بخلاف البرودة

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo