درس شوارق - استاد حشمت پور

ان قلت : چه اشكال دارد كه نفس با اضافه به بدن مثلاً زيد حيثي پيدا نمايد وبا اضافه به بدن عمرو حيث ديگري و... پس اضافات متعدد منشأ حيث هاي مختلف براي نفس مي شود ولذا عروض ضدان برنفس واحد اجتماع ضدين درموضوع واحد نيست كه محال باشد.

قلت : اوصاف دوگونه اند : 1. اوصاف ذاتي كه مال خود نفس است وبا اضافه درست نمي شود مثل شاب بود پدر كه نسبت به عمر خود شخص است نه اينكه نسبت به فرزندي شاب باشد ونسبت به فرزند ديگر غير شاب، البته شاب بودن بعناي تفاوت سني با اضافات متعدد مختلف مي شود، امّا شاب بود بمعناي جواني كه يك مقطع از عمر است با اضافه متعدد نمي شود. 2. اوصاف اضافي كه از ناحيه اي اضافه درست مي شود چنين صفاتي با تعدد اضافه متعدد مي شود.

ان قلت : مي شود بگوييم نفس واحد به مزاج هاي متعدد تعلق مي گيرد وبخاطر تعلق به مزاج هاي مختلف صفات متعدد مي گيرد.

قلت : اين فرض دوتا اشكال دارد يكي همان ايرادي كه در جواب ان قلت قبل گفتيم كه اوصاف ذاتي مال خود نفس است نه نفس مضاف، وديگر آنكه اصل اين فرض محذور دارد؛ چرا كه نفس واحد درمزاج هاي مختلف تعلق نمي گيرد، بلكه هرمزاجي نفس خاص خودش را تقاضا دارد، لذا اگر مزاج ها مختلف شد بايد نفس هم متعدد شود.

نكته : اينكه علم وقدرت از اوصاف ذوالاضافه اند به اين معنا است كه به معلوم ومقدر تعلق مي گيرد واين فرق دارد با اينكه از اضافه نفس به بدن علم وقدرت درست نمي شود.

متن : قال الشيخ فى الشفاء نحن نعلم ان النفس ليست واحدة فى الابدان كلّها و لو كانت واحدة و كثيرة بالإضافة ( يعني نفس ذاتاً واحد باشد وبااضافه كثير شود ) لكانت عالمة فيها كلّها او جاهلة ( چون كه اين اوصاف با اضافه كثير نمي شود، بعبارت ديگر كثير بالاضافه منشأ اين اوصاف نمي شود، بلكه ذات نفس منشأ اين اوصاف است ) و لما ( تفصيل لكانت عالمه ... ) خفى على زيد ما فى نفس عمر و ( بيان ملازمه : ) لان الواحد المضاف الى كثيرين يجوز ان يختلف بحسب الاضافة و امّا الامور الموجودة له فى ذاته فلا يختلف حتى اذا كان اب لاولاد كثيرين و هو شار ( جواب اذا : ) لم يكن شابا الّا بحسب الكل اذا الشّباب له فى نفسه فيدخل فى كلّ اضافة ( يعني نسبت به هرفرزندي شاب است ) و كذلك العلم و الجهل و الظن و ما اشبه ذلك انّما يكون من ذات النّفس و يدخل مع النّفس فى كلّ اضافة ( نفس را به هرچه اضافه دهيم اين اوصاف است ) انتهى