« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد حمید درایتی

1404/06/30

بسم الله الرحمن الرحیم

کتاب صلح/ شرایط/ عدم تحریم حلال

 

موضوع: کتاب الصلح/شرائط /عدم تحریم حلال

 

ویژگی دوم : موجب تحلیل حرام یا تحریم حلال نباشد؛

عموم فقهاء براساس استثنایی که در مرسله مرحوم صدوق وجود داشت (إِلاَّ صُلْحاً أَحَلَّ حَرَاماً أَوْ حَرَّمَ حَلاَل) و همچنین عمومات عدم نافذ بودن عقد یا شرطی که مفاد آن تحلیل حرام یا تحریم حلال باشد (اَلْمُسْلِمِينَ عِنْدَ شُرُوطِهِمْ إِلاَّ شَرْطاً حَرَّمَ حَلاَلاً أَوْ أَحَلَّ حَرَاماً[1] )، عقد صلحی که متضمن حلال شمردن امر حرام یا حلال شمردن امر حرامی باشد، را باطل می‌دانند.

اگرچه نسبت به حقیقت تحلیل حرام اختلاف نظری وجود ندارد و هر عقد صلحی که به درصدد حلال نمودن امر حرام (مانند مصالحه بر استراق انسان حرّ یا بر شرب خمر و یا بر ترک نماز یومیه) و یا مجاز نمودن امر ممنوعی (مانند مصالحه بر انعقاد عقد بیع بدون رعایت شرائط صحت یا بر انعقاد عقد نکاح بدون صیغه و یا بر مالک شدن بدون سبب) باشد، مصداق آن‌ خواهد بود[2] ، اما نسبت به اینکه مقصود از تحریم حلال چیست، چند تفسیر در میان فقهاء وجود دارد [3] :

 


[2] اگرچه نفس عدم مراعات شرائط صحت عقد، حرام تکلیفی نیست و صرفا بی‌اثر می‌باشد اما تصرفاتی که براساس چنین عقدی صورت گیرد، حرمت تکلیفی خواهد داشت.
logo