ادامه پاسخ از شبهه رادعیّت آیات ناهیه

موضوع: ادامه پاسخ از شبهه رادعیّت آیات ناهیه

بیان شد برخی اعلام مثل محقّق خراسانی، محقّق نائینی، محقّق اصفهانی و محقّق خویی «رحمة الله علیهم اجمعین» از این شبهه پاسخ داده و استدلال به بناء عقلاء را برای اثبات حجّیّت خبر واحد تثبیت و تقویت نموده اند. پاسخ اوّل و دوّم محقّق خراسانی «رحمة الله علیه» بیان گردیده و مورد نقد قرار گرفت. در ادامه به بیان پاسخ سوّم محقّق خراسانی «رحمة الله علیه» خواهیم پرداخت.

بیان پاسخ سوّم محقّق خراسانی «رحمة الله علیه»

پاسخ سوّم محقّق خراسانی «رحمة الله علیه» پاسخی است که در حاشیه کفایه به عنوان پاسخ اوّل ذکر نموده اند.

حاصل این پاسخ آن است که بر فرض آنکه نه رادعیّت آیات ناهیه از عمل به ظنّ نسبت به سیره عقلائیّه بر عمل به خبر واحد ثقه پذیرفته شود و نه مخصِّصیّت سیره عقلائیّه نسبت به آیات ناهیه، در اینجا دو شکّ حاصل می گردد: شکّ اوّل شکّ سببی می باشد یعنی شکّ در رادعیّت آیات ناهیه یا مخصِّصیّت سیره عقلائیّه نسبت به آیات ناهیه و شکّ دوّم شکّ مسبّبی می باشد یعنی شکّ در حجّیّت خبر واحد ثقه، چون شکّ در رادعیّت آیات ناهیه یا مخصِّصیّت سیره عقلائیّه نسبت به آیات ناهیه سبب شکّ در حجّیّت یا عدم حجّیّت خبر واحد ثقه می باشد، زیرا اگر آیات ناهیه رادع از سیره عقلائیّه باشند، خبر واحد ثقه حجّت نخواهد بود و اگر سیره عقلائیّه مخصِّص آیات ناهیه باشد، خبر واحد حجّت خواهد بود؛ در ناحیه شکّ سببی اصلی وجود ندارد، زیرا حالت سابقه یقینیّه ای برای شکّ در رادعیّت آیات ناهیّه یا شکّ در مخصِّصیّت سیره عقلائیّه تصوّر نمی شود، تا قبل از ورود آیات ناهیه، نه یقین سابق به رادعیّت آیات ناهیه وجود دارد و نه یقین سابق به مخصِّصیّت سیره عقلائیّه؛ در نتیجه به جهت عدم جریان اصل عملی در شکّ سببی، به اصل عملی جاری در شکّ مسبّبی یعنی استصحاب حجّیّت خبر واحد ثقه مراجعه شده و بعد از ورود آیات ناهیه حکم به حجّیّت خبر واحد ثقه می گردد به این بیان که گفته می شود قبل از ورود آیات ناهیه، سیره عقلائیّه بر عمل به خبر واحد به ضمیمه امضاء سکوتی شارع مقدّس حجّیّت خبر واحد ثقه را ثابت می نماید، پس از ورود آیات ناهیه به جهت شکّ در رادعیّت این آیات یا مخصِّصیّت سیره نسبت به این آیات شکّ می کنیم آیا خبر واحد ثقه حجّیّت دارد یا خیر، حجّیّت متیقّنه سابقه ثابت برای خبر واحد ثقه، استصحاب می گردد[1] .