درس خارج فقه استاد عباسعلی زارعی سبزواری

موضوع: فقه معاصر/فقه رمز ارز /موضوع شناسی

پیرامون فقه رمز ارز که یکی از مهم ترین مسائل نو پیدای معاصر می باشد در جلسات گذشته اجمالی در جهت شناسایی رمز ارز و ارزهای دیجیتالی مطرح شد که در حقیقت خلاصه ای از مجموعه مباحثی بود که در سال گذشته مطرح شده بود جلسه گذشته منتهی شد به یک تقسیم دیگر از تقسیمات رمز ارزها وبیان شد که رمز ارز به طور کلی به دو قسم اساسی تقسیم می شود :

1.رمز ارزهای دارای پشتوانه :که این ها در حقیقت یک سند و مدرک برای یک پشتوانه فیزیکی خارجی است. نقش این رمز ارزها نقش پول و اسناد و مدارکی است که از مالکیت و استیلاء شرعی عقلایی یک شخص بر یک مجموعه حکایت می کند.

2.رمز ارزهای بدون پشتوانه : بسیاری از رمز ارزها دارای هیچ پشتوانه ای نیستند و تمام بهاء و ارزش و اعتبار آن ها مربوط به خود آن ها و فرمول های ریاضی محفوظ در بلاک چین مخصوص به آن ها است. و به لحاظ پیچیدگی آن فرمول مورد توجه قرار گرفته و جذاب شده است ، نظیر جذابیتی که بازی های کامپیوتری دارد و تمام ارزش آن ها به پیچیدگی آن بازی است و هیچ ارزش دیگری ندارد.

بیت کوین که مهم ترین ارز دیجیتالی است از این قبیل می باشد.

اقسام و تعداد رمز ارز ها:

تعداد رمز ارزها در حال حاضر بسیار زیاد است و خیلی از آن ها از نظر هویتی مثل همدیگر بوده و تنها نام آن ها متفاوت بوده و پلتفرم های گوناگون و یا طراحی خاص دارند.

در اینجا لازم است به تعدادی از مهم ترین رمز ارزها که معروف و شناخته شده اند و در دسترس مردم بوده و با آن ها معامله می کنند اشاره کرده و هویت آن ها را شناسایی کنیم.

رمز ارز بیت کوین bitcoin: نخستین رمز ارز و پول الکترونیکی که اختراع شد بیت کوین است. همانطور که در تاریخچه اختراع رمز ارز ها بیان شد اولین بار ارزهای دیجیتالی در تحقیقات و پژوهش یکی از دانشمندان حوزه ارتباطات به نام (دیوید چاومdavid chaum ) در سال 1983 انجام گرفت و پنج سال بعد یکی دیگر از متخصصین فناوری اطلاعات به نام بیدای پول رمز گذاری شده را به عنوان یک ایده نو و جدید مطرح کرد تا با استفاده از این ارز دیجیتالی آسیب هایی را که متوجه افراد جامعه با پول های معمولی می شود از بین برود.

ایده ای که این شخص مطرح کرد بر اساس فرضیه ای بود که فقط به عنوان یک ایده نظری مطرح بود تا اینکه در سال 2008میلادی شخص یا اشخاصی با نام مستعار (ساتوشی ناکاموتوsatoshi nakamoto) دامنه ای را براساس همین ایده و با استفاده از دیدگاه های مطرح شده در این حوزه با عنوان (بیت کوینbitcoin) ثبت می کند و برای اولین بار به عنوان ارز الکترونیکی مجازی مطرح می شود.

معنای لغوی بیت کوین: کلمه بیت کوین در حقیقت از دو مفرد تشکیل شده است: بیت و کوین؛ کلمه بیت یک واحد اندازه گیری در رایانه و فضای مجازی است و هر هشت بیت معادل یک بایت است و کوین به معنای سکه است لذا معنای لغوی بیت کوین، سکه ی رایانه ای می باشد.

معنای اصطلاحی بیت کوین: برای بیت کوین دو تعریف ذکر شده است:

تعریف اول: در لغت نامه آکسفورد آمده است که بیت کوین نوعی ارز دیجیتالی است که از تکنیک رمزگذاری در تولید واحد های آن و نقل و انتقالش استفاده می کند و غیر متمرکز است به این معنا که جای خاصی مثل بانک مرکزی نمی تواند آن را رصد کند.

در این تعریف می توان گفت دو ویژگی برای بیت کوین مطرح شده است:

1.هم تولید و هم نقل و انتقال آن از تکنیک رمزگذاری شده استفاده شده است.

2.بانک مرکزی در استخراج این نوع ارز دیجیتالی هیچ گونه دخالتی ندارد.

تعریف دوم: در وب سایت بیت کون ویکی اینگونه آمده است که بیت کوین یک ارز دیجیتال غیر متمرکز است که امکان پرداخت و نقل و انتقال آنی و لحظه ای آن برای همه اشخاص در هر نقطه ای از نقاط دنیا وجود دارد و در آن از تکنولوژی همتا به همتا جهت عدم وابستگی به هیچ مرکزی استفاده می شود و مدیریت معاملات و صدور پول به صورت جمعی توسط یک شبکه (بلاک چین)انجام می گیرد.