بقیه مواقیت(جحفه، یلملم، قرن المنازل)/أحكام المواقيت /كتاب الحج

موضوع: كتاب الحج/أحكام المواقيت /بقیه مواقیت(جحفه، یلملم، قرن المنازل)

مواقیت خمسه در تحریر الوسیله

بحث در رابطه با مواقیت خمسه بود که حضرت امام در متن تحریر الوسیله به عنوان میقات؛ یعنی مکان‌هایی که رسول مکرم اسلام برای انجام احرام تعیین کرده‌اند، معرفی شد.

میقات اول و دوم: دو میقات تا کنون در جلسات گذشته راجع به مشروعیت آن‌ها بحث شد. یکی میقات ذوالحلیفه بود و دیگری میقات مسجد شجره بود.

میقات سوم: جُحفه

سومین میقات، جُحفه است الثالث: الجُحفة، وهي لأهل الشام و مصر ومغرب ومن يمرّ عليها من غيرهم.[1] مقصود این است که جُحفه، میقات تعیین‌شده برای اهل شامات؛ یعنی خود شام، مصر، مغرب و کسانی است که از جُحفه بخواهند گذر کنند. این منطقه‌ای است که به این عنوان شناخته می‌شود.

دلیل میقات بودن برای اهل مغرب: دلیل بر اینکه این منطقه میقات اهل مغرب می‌باشد، صحیحه ابی‌ایوب خزاز است که در آن این متن وجود دارد ووقت لأهل المغرب الجحفة وهي عندنا مكتوبة مهيعة،[2] یا در صحیحه معاویه بن عمار عن ابی عبدالله علیه السلام وارد شده است که: ووقت لأهل المغرب الجحفة،[3]

دلیل میقات بودن برای اهل شام: دلیل بر اینکه میقات اهل شام می‌باشد، روایات معتبره دیگری است؛ از جمله صحیحه حلبی عن ابی عبدالله است که در آن آمده است: ووقت لأهل الشام الجحفة،[4] یعنی برای اهل شام، جُحفه را تعیین کرد. و نیز صحیحه علی بن رئاب است که در آن هم دارد: ووقت لأهل الشام الجحفة،[5]

دلیل میقات بودن برای اهل مصر: اما دلیل بر اینکه میقات اهل مصر نیز می‌باشد، صحیحه علی بن جعفر از برادرش موسی بن جعفر است که می‌فرمایند: وأهل الشام ومصر من الجحفة،[6]

پس اهل شام و مصر باید از جُحفه محرم شوند. شکی نیست در اینکه جُحفه به عنوان میقات اهل شام و مصر و مغرب و همینطور کسانی است که از آن مسیر می‌خواهند به سمت مکه بروند؛ مثل کسانی که به جده می‌روند و از جده به سمت مکه می‌روند، جُحفه طبعاً در مسیر آن‌ها قرار می‌گیرد.

میقات چهارم: یَلَمْلَم

و چهارمین میقات «یَلَمْلَم» است: الرابع: يلملم، وهو لأهل يمن ومن يمرّ عليه.[7] دلیل بر اینکه یَلَمْلَم هم میقات اهل یمن و تقریباً جنوب مکه شناخته می‌شود و همینطور کسانی که از آن مسیر عبور کنند، صحیحه صفوان بن یحیی از امام رضا علیه السلام است که در این صحیحه آمده است: من المواقيت التي وقتها رسول الله صلى الله عليه وآله لا تجاوزها إلا وأنت محرم، فإنه وقت لأهل العراق ولم يكن يومئذ عراق، بطن العقيق من قبل أهل العراق، ووقت لأهل اليمن يلملم،[8] علت این است که لا تجاوزها إلا وأنت محرم، و همچنین صحیحه ابوایوب خزاز: ووقت لأهل اليمن يلملم،[9] مواقیت را برای اهلشان و کسانی که از آن مسیر وارد می‌شوند پیامبر معین کرده. و یَلَمْلَم در واقع برای اهل یمن شناخته می‌شود.

میقات پنجم: قَرْنُ المنازل

پنجمین میقات از مواقیتی که رسول مکرم اسلام تعیین کردند میقات «قَرْنُ المنازل» است: الخامس: قرن المنازل، وهو لأهل الطائف ومن يمرّ عليه.[10] میقات قَرْنُ المنازل، میقات اهل طائف و کسانی است که از آنجا می‌گذرند. دلیل بر این اختصاص هم باز همان صحیحه ابوایوب خزاز است: ووقت لأهل الطائف قرن المنازل،[11] در صحیحه ابوایوب باز میقات اهل طائف را قَرْنُ المنازل معرفی کرده است.

خب، این مجموعه از مواقیت است که در تحریر الوسیله، همانطور که عرض کردیم، به عنوان مواقیت پنج‌گانه معرفی شده است. حضرت امام در متن تحریر، پنج میقات را مطرح کردند. اما سید یزدی در عروه، 10 میقات را مطرح می‌کنند. در میقات بودن و مشروعیت این مواقیت پنجگانه برای این اهالی و کسانی که بر این اهالی مرور کنند، به استناد روایاتی که ذکر شد، هیچ اختلاف و نظری نیست و همه فقها مشروعیت این مواقیت را قبول دارند.

انما الکلام در آن پنج میقات دیگری است که سید یزدی در عروه مطرح می‌فرمایند، ولی حضرت امام در اینجا مطرح نکردند. شایسته می‌بینیم برای تکمیل بحث، متن فرمایشات سید یزدی را در طرح آن مواقیت مطرح کنیم و راجع به ادله دال بر میقات بودن آن موارد و اینکه برای چه کسانی آن مواقیت معین شده‌اند، انشالله بحثی داشته باشیم تا بحثمان تکمیل بشود؛ چون اگر ما آن‌ها را مطرح نکنیم، می‌گویند: آقا چرا آن پنج میقات دیگر را مطرح نکردید؟ انشالله در جلسه بعد مطرح می‌کنیم و ادامه بحث را خواهیم داشت.