« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد مهدی زمانی فرد

1403/07/22

بسم الله الرحمن الرحیم

صوم/اقسام صوم/صوم روزعاشورا/ادله حرمت صوم عاشورا

 

موضوع: صوم/اقسام صوم/صوم روزعاشورا/ادله حرمت صوم عاشورا

روایت ششم

وَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ[1] عَنْ أَبِيهِ[2] عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَيْبٍ النَّيْسَابُورِيِّ[3] عَنْ يَاسِينَ الضَّرِيرِ[4] عَنْ حَرِيزٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ وَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالا لَا تَصُمْ فِي يَوْمِ عَاشُورَاءَ وَ لَا عَرَفَةَ بِمَكَّةَ- وَ لَا فِي الْمَدِينَةِ وَ لَا فِي وَطَنِكَ وَ لَا فِي مِصْرٍ مِنَ الْأَمْصَارِ.[5]

تقریب استدلال

لاتصم صیغه نهی است و ظهور در حرمت دارد، و ثانیا تحریم اطلاق دارد. لذا روایت دال بر حرمت علی الاطلاق است

نقد و بررسی روایت

جهت سندی

روایت معتبره است

جهت دلالی

اشکال محقق خویی[6]

وقتی عرفه عطف به عاشورا شده است، قطعا می دانیم که صوم عرفه کراهت دارد؛ که بخاطر ضعف از دعاست؛ و بخاطر وحدت سیاق معلوم می شود که صوم عاشورا بخاطر ضعف اقامه عزا مکروه خواهد بود. حال اگر کسی ضعف پیدا نکند، کراهت هم ندارد؛ و منافاتی با استحباب صوم نیز ندارد.

ردیه استاد معظم بر کلام محقق خویی

اولا: روایت دال بر استحباب صوم عاشورا است، که اگر سبب ضعف اقامه عزا شود، مکروه خواهد بود!

ثانیا: اگر صوم یوم عاشورا حرام بود، حرمتش در بین شیعه، مثل صوم عیدین می شد! درحالیکه اینچنین نیست و با سیره عملی اصحاب و فقها موافقت ندارد.

 


[1] امامی ثقه.
[2] از مشایخ حدیث است و ثقه است.
[3] امامی ثقه هستند؛ زیرا شیخ طوسی فرموده است: «انه کان فقیها عالما صالحا مرضیا. و قیل: انه نوح بن صالح. رجال طوسی(جامعه مدرسین)، ص: 379». ایشان اهل نیشابور بودند، که بعد رفتند در بغداد، که معروف به نوح بن شعیب بغدادی شده است. نیشابوری المولد، بغدادی الموطن.
[4] ایشان مجهول الحال است. که استاد با کمک قرائن(کثرت روایات و روایات مشایخ از آن) به دنبال توثیق ایشان هستند. چراکه 39روایت از او نقل شده است؛ و از طرفی کتاب ایشان را افرادی همچون سعدبن عبدالله اشعری، شیخ صدوق و پدرش و ... از او نقل کرده اند... لذا اشکال مرحوم خویی رفع می شود و روایت معتبره می شود.[نکته: روایت صحیحه روایتی است که در رجالش اختلاف نیست؛ اما معتبره روایتی است که در رجالش اختلاف است که برخی توثیق کرده اند و برخی تضعیف.]ياسين الضرير الزيات البصري، لقي أبا الحسن موسى عليه السلام لما كان بالبصرة، و روى عنه، و صنف هذا الكتاب المنسوب إليه. أخبرنا محمد بن علي قال: حدثنا أحمد بن محمد بن يحيى قال: حدثنا سعد قال: حدثنا محمد بن عيسى بن عبيد، عن ياسين به. رجال النجاشي، ص: 453ضریر یعنی کسی که چشمش خیلی ضعیف باشد!.
logo