صوم/صوم الکفارة/محدوده تتابع/محدوده تتابع در نذر شهرین متتابعین و شهر متتابع/اقوال/ادله/بررسی ادله علما

موضوع: صوم/صوم الکفارة/محدوده تتابع/محدوده تتابع در نذر شهرین متتابعین و شهر متتابع/اقوال/ادله/بررسی ادله علما

دلیل علامه حلی[1]

دلیل اول

تلازم بین تنصیف عدد و تنصیف وصف؛ در کفاره عبد، نسبت به کفاره حر که مقایسه می کنیم، از حیث عددی نصف شده است؛ از آنجا که در عدد تنصیف شد، در وصف(تتابع) هم باید نصف شود!

اشکال بر دلیل اول

تلازم نیازمند دلیل است، تنصیف تتابع محتاج دلیل است. روایت دال بر تنصیف عدد داریم، اما روایتی در تنصیف وصف نداریم و تلازم عقلی نیست که محتاج روایت نباشد!

دلیل دوم(تمسک به اولویت)

اگر کسی یک ماه را نذر کند که تتابعا روزه بگیرد، حال اگر 15روز را بگیرد، بنابر روایت، نسبت به مابقی تتابع لازم نیست؛ درحالیکه در کفاره عبد، تصریحی به تتابع نداریم، لذا به طریق اولی در اینجا تتابع نسبت به بعد از 15روز لازم نیست.

اشکال بر دلیل دوم

دلیل اولویت صحیح نیست؛ در کفاره مقصود شارع جریمه است که باید کل ماه متتابعا باشد تا درس عبرتی بشود!

دلیل سوم(تمسک به روایت باب نذر)

همان روایتی که در نذر می فرمود نصف یک ماه تتابع واجب است و مابقی واجب نیست؛ شامل کفاره عبد نیز می شود؛ زیرا لفظ جعل در روایت، یعنی یا نذر کرده است، یا یک کاری کرده است که یک ماه به گردنش می آید.[عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: فِي رَجُلٍ جَعَلَ عَلَيْهِ صَوْمُ شَهْرٍ فَصَامَ مِنْهُ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْماً ثُمَّ عَرَضَ لَهُ أَمْرٌ. فَقَالَ إِنْ كَانَ صَامَ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْماً (فَلَه‌ أَنْ) يَقْضِيَ مَا بَقِيَ وَ إِنْ كَانَ أَقَلَّ مِنْ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْماً لَمْ يُجْزِهِ حَتَّى يَصُومَ شَهْراً تَامّاً[2] ]

اشکال بر دلیل سوم

ظاهر جعل، جعل بلاواسطه است، اما در باب کفاره، جعل مع الواسطه است؛ چراکه عملی انجام داده که منجر به کفاره شده است؛ اما در نذر صوم مجعول بلاواسطه ناذر است.