« فهرست دروس

درس خارج فقه استاد محمدحسن ربانی بیرجندی

1402/02/10

بسم الله الرحمن الرحیم

عدم تغلیظ در قتل اقارب/سایر فروع مسئله /کتاب الديات

 

موضوع: کتاب الديات/سایر فروع مسئله /عدم تغلیظ در قتل اقارب

 

لذا مشاهد می شود که حضرت امام خمینی به دلیل اهمیت به اخبار ضعاف منجبر شهرت در فروع بیشتر ورود نموده اند.

دسته بندی محقق حلی در تعبد به خبر واحد

محقق حلی در مقدمه کتاب «المعتبر» پنج قول در اعتبار و عدم اعتبار خبر واحد در نزد فقهاء را بیان می دارد:

اول:عده ایی خبر واحد را مطلقا حجت نمی دانند،البته تعبد به خبر واحد را محال نمی دانند، ولی غیر واقع می دانند.

دوم:حتی تعبد به خبر واحد محال است(متکلمان،همچون محمد بن قبه رازی)

سوم:بعضی در عمل به خبر واحد افراط نموده اند و هر خبر واحد را حجت می دانند(همچون احمد بن محمد بن خالد برقی) که مطلقا به مراسیل عمل می نماید.

چهارم:به روایات صحیحه عمل می نمایند(همچون ابن غضائری و احمد بن طاووس حلی)

پنجم:که مختار محقق حلی است به روایاتی که اصحاب عمل نمایند عمل میکنیم و آنچه عمل نکنند عمل نمی کنیم.یعنی اخبار واحد منجبر به شهرت را معتبر می دانند.

و این مبنای اخیر همان مبنای، امام خمینی و شیخ انصاری و صاحب جواهر و حاج آقا رضا همدانی رحمة الله علیهم اجمعین و...است.و داشتن چنین مبنایی نتیجه اش تکثیر فروع خواهد بود.

تتمه ایی در بیان ادله عدم شمول این حکم در سایر مشاهد مشرفه

ادله همچون اصلة البرائة برای عدم گسترش این حکم در قتل سایر مشاهد مشرفه بیان شد.در ادامه می توان به این قاعده اصولی نیز اشاره نمود: که در بحث اطلاق[1]

دلالت اطلاق بر گستردگی از مقدمات حکمت اخذ می شود، بر خلاف عام که دلالت آن بر گستردگی از لفظ بر داشت می شود.یکی از مقدمات حکمت نیز عدم وجود قدر متیقن و عدم انصراف به مورد خاص است که در ما نحن فیه «الحرم» منصرف به حرم مکه است.لذا شامل سایر مشاهد مشرفه نخواهد گردید.


[1] این بحث اول بار سلطان العلماء مرعشی متوفای وزیر سه تن از سلاطین صفوی که مرد بسیار با درایتی بود مطرح گردید. قبل از ایشان در هیچ کتاب اصولی بحث اطلاق وجود ندارد و فقط بحث عام هست.
logo