« فهرست دروس

درس خارج فقه استاد محمدحسن ربانی بیرجندی

1401/08/23

بسم الله الرحمن الرحیم

بررسی صحیحه کلیب اسدی ۶/بررسی روایات دال بر تغلیظ دیه قتل در ماه‌های حرام 7/دیه مغلظه

موضوع : دیه مغلظه/بررسی روایات دال بر تغلیظ دیه قتل در ماه‌های حرام 7/بررسی صحیحه کلیب اسدی ۶

 

علت تقدیم قول نجاشی در تعارض بین جرح و تعدیل

همانطور که گذشت قاعده ایی وجود دارد که در تعارض بین جرح و تعدیل قول نجاشی را بر سایر رجالی ها مقدم میدارد[1] .

در مورد اضبط بودن شیخ نجاشی مرحوم سید محمد مهدی بحرالعلوم» در کتاب « الفوائد الرجالية» چهار دلیل می آورد:

اول:«تخصص» نجاشی متخصص در فن رجال بوده، و فقط در همین بطور رشته تخصصی کار میکرده. نجاشی چنان در رجال تخصصی کارکرده که بیوت شیعه را تا چهار نسل میشناسد؛ مرحوم نجاشی واقعا متخصص رجال بوده. اما مرحوم شیخ چنین نبوده او در تفسیر ،کلام،فقه فتوایی،فقه اجتهادی،فقه الخلاف،اصول،حدیث،علاج الحدیث،رجال و...اثاری دارد و همه در کنار اینکه شیخ طوسی مرجع تقلید و نفر اول شیعیان بغداد هم بوده،چهار بار خانه و کتاب های شیخ طوسی را آتش زدند[2] .

دوم:«ملازمت»چه اینکه «نجاشی» شاگرد متمحض «ابوعبدالله حسین ابن عبیدالله غضائری» است؛او مدت زیادی ملازم یک عالم رجالی بوده[3] .

سوم:«قلت تالیف»نجاشی فقط یک کتاب دارد؛اما مرحوم شیخ طوسی کتاب های زیادی دارد،لذا تنها تالیف نجاشی قطعا از دقت و تامل بیشری برخوردار است.چه اینکه گفته اند قلیل التالیف کثیر التامل و کثیر التالیف قلیل التامل.[4]

چهارم«تاخر در تالیف»نجاشی کتابش را بعد از «الفهرست» شیخ طوسی نوشته و لذا ناظر به کتاب شیخ طوسی است.

و این بود ادله تقدیم قول نجاشی در تعارض قول رجالیون؛البته همیشه استثنائاتی هست چه اینکه نجاشی برخی بزرگان را هم تضعیف نموده و در آنجا علما قول او را قبول نمیکنند،همجون تضعیف جابر ابن یزید جعفی یا معلی ابن خنیس.


[1] چنانچه نظیر این قاعده در مورد جوامع روایی هم موجود است؛که اگر دو روایت تعارض داشتند مثلا هم در تهذیب بود هم در کافی قول کافی مقدم است.و میگویند نسخه کافی مقدم است «لأنها اضبط »جز مرحوم «محقق کرکی ره» که در کتاب «جامع المقاصد» به مناسبت بحث حیض حدیثی می آورد و قول شیخ را مقدم می دارد و میگوید لأنه افقه. من در کتاب «کافی شناسی» یک بخش را بطور کامل اختصاص داده ام به اضبط بودن کافی وکلینی. بیش از سی مورد نمونه از تعارض روایت ها آورده ام که فقهاء قول کافی را مقدم داشته اند.و دنیای امروز دنیای سبک شناسی و منهج شناسی است.
[2] و توصیه من به دوستان این هست که در هر علم و فنی تخصصی وارد شوند و کار کنند.چنانکه در مورد شیخ بهایی مطرح است ایشان در تمام فنون سرآمد است و بر اهالی ذی فنون غالب است اما بر اهل یک فن خاص غلبه ایی و سرآمدی ندارد.
[3] نوشته اند شهید ثانی یازده سال ملازم شیخ علی میسی در کرک بوده.عثمان بن جنی چهل سال ملازم ابو علی فارسی بوده.ملا جلال الدین سیوطی میگوید یازده سال ملازم استادم علامه محمد بن سلیمان کافیجی بودم و در هر ملاقات چیز جدیدی از او استفاده میکردم.
[4] البته شیخ الطائفه شیخ طوسی از وقت استفاده بهینه نموده چه اینکه خواجه نصیر در آداب المتعلمین او را نمونه پشتکار ذکر مینماید و همچنین مانند متکلم بزرگ امروز شیعه آیت الله العظمی سبحانی متبحر در فقه و اصول و رجال و کلام، که صاحب تالیفات بسیار در رشته های مختلف است.
logo