دعای اصحاب کهف هنگام ورود به غار/آیه 10 /سوره کهف

موضوع: سوره کهف/آیه 10 /دعای اصحاب کهف هنگام ورود به غار

دعای اصحاب کهف همگام ورود به غار

﴿إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنِينَ عَدَدًا ثُمَّ بَعَثْنَاهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصَى لِمَا لَبِثُوا أَمَدًا﴾[1]

بیاد بیار وقتی آن جوانمردان به غار پناه بردند دعایشان این بود پروردگارا برای ما نازل خود از خود رحمت خودت و فراهم گردان بری ما از کار ما رشد.آنچه رشد ما و مصلحت ما را فراهم می کند برای ما آماده ساز.

بحث لغوی

﴿أَوَى﴾: الرجوع البته رجوع انسان به محل استقرارش

﴿الْفِتْيَةُ﴾: جمع سماعی برای فتی وفتی را جوان می گویند که همراه با مدح باشد.وقتی کلمه شاب را نمی آورند می خواهند مدح هم بکنند که ما جوان مرد می گوییم.

﴿هَيِّئْ﴾: مصدرش تهیه به معنای اعداد و فراهم کردن. علامه از بیضاوی آوردند که «قال البيضاوي : وأصل التهيئة إحداث هيأة الشيء انتهى والرشد»[2] وقتی شکل و شمایل شی را ایجاد می کنند.

﴿رَشَدًا﴾ از رُشد «الاهتداء إلى المطلوب» [3] به مقصد رساندن . مشکل ما را حل کن راغب گفته «قال الراغب : الرشد والرشد خلاف الغي يستعمل استعمال الهداية»[4]

مشکل را حل کن . راغب گفته برخلاف غی به معنای گمراهی است. یستعمل استعمال الهدایه

پیام های آیه

اصحاب کهف عنوان کدشان اصحاب کهف ورقیب است . در آیه دوم کدی جدید پیدا کردند ﴿إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ﴾[5] به خاطر حفظ شرافتشان همه زندگی و موقعیت و کاخ را رها کردند وبه غار رفتند وجوان مردی به دلیل همین هجرت کردند.

    1. انسان ها ر مقابل فساد سه گروه هستند: انبیاء که می خواهند تحول و انقلابی را ایجاد کنند، علما که جانشین انبیا هستند همان موضع را دارند . «لَوْ لاَ حُضُورُ الْحَاضِرِ، وَ قِیَامُ الْحُجَّهِ بِوُجُودِ النَّاصِرِوَ مَا أَخَذَ اللَّهُ عَلَی الْعُلَمَاءِ أَلاَّ یُقَارُّوا عَلَی کِظَّهِ ظَالِمٍ وَ لاَ سَغَبِ َظْلُومٍ لَأَلْقَیْتُ حَبْلَهَا عَلَی غَارِبِهَا وَ لَسَقَیْتُ آخِرَهَا بِکَأْسِ أَوَّلِهَا وَ لَأَلْفَیْتُمْ دُنْیَاکُمْ هَذِهِ أَزْهَدَ عِنْدِی مِنْ عَفْطَهِ عَنْزٍ» [6] سیره علما تغییر جامعه ناباب.

    2. گروهی که توانایی انقلاب را ندارند ولی اهل ایثار و گذشت و مهاجرت هستند،

    3. افرادی که تسلیم و قربانی میشوند.

اصحاب کهف مشاهده کردند مردم را به زور و اجبار به بت پرستی می کشانند مهاجرت کردند.

دعای اصحاب کهف

دعای این ها وجوابی که بلافاصله دریافت کردند. ﴿رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً﴾[7] . گفتند راهی برای ما باقی نمانده ﴿وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا﴾[8] . از بن بست مارا نجات بده. امام خمینی می فرمودند برای مومن بن بستی نیست.علامه طباطبایی می فرماید چون از راه بشری وزمینی مایوس بودند این دعا را کردند یا معنای بهتر این است که این دعا در مورد راسخین در علم آمده ربنا لاتزغ قلوبنا وهب لنا من لدنک رحمه : قلب ما دچار کمبود غیرت ایمانی نشود.

«وقوله : « فَقالُوا رَبَّنا آتِنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً » تفريع لدعائهم على أويهم كأنهم اضطروا لفقد القوة وانقطاع الحيلة إلى المبادرة إلى المسألة ، ويؤيده قولهم : « مِنْ لَدُنْكَ » فلو لا أن المذاهب أعيتهم والأسباب تقطعت بهم واليأس أحاط بهم ما قيدوا الرحمة المسئولة أن تكون من لدنه تعالى بل قالوا : آتنا رحمة كقول غيرهم « رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً » البقرة : ٢٠١ « رَبَّنا وَآتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ » آل عمران : ١٩٤ فالمراد بالرحمة المسئولة التأييد الإلهي إذ لا مؤيد غيره.ويمكن أن يكون المراد بالرحمة المسئولة من لدنه بعض المواهب والنعم المختصة به تعالى كالهداية التي يصرح في مواضع من كلامه بأنها منه خاصة ، ويشعر به التقييد بقوله « مِنْ لَدُنْكَ » ، ويؤيده ورود نظيره في دعاء الراسخين في العلم المنقول في قوله : « رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً » آل عمران : ٨ فما سألوا إلا الهداية.»[9]

پس دعا برای فرار از مشکل بوده یا این افراد به این بصیرت و آگاهی رسیده اند که چه در خواستی از خداوند داشته باشند.