تفسر جوان به مومن/هجرت اصحاب کهف /تفسر سوره کهف

موضوع: تفسر سوره کهف/هجرت اصحاب کهف /تفسر جوان به مومن

﴿أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدً فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنِينَ عَدَدًا ثُمَّ بَعَثْنَاهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصَى لِمَا لَبِثُوا أَمَدًا نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى﴾[1] .

این آیات پیرامون اصحاب کهف و اصحاب رقیم است که جوانانی در تحت شرایط کفر و ظلم واستبداد به عنوان پرچم داران ایمان به حق چه عکس العملی چه موضعی گرفتند؟ ابعاد مختلف ایین ماجرا را این آیات بیان کرده است.

معانی کلمات

حصبان: معادل فارسی پندار ومظنه وگمان است.

کهف: به معنای غار است که دو نوع غار داریم:غار: کوه های کوچک در کوه پایه ها قرار دارد.کهف: غارهای وسیع تر را کهف می گویند.

رغیم به معنای خط ونوشتن که مصدری است . اگر به معنای مرغوم باشد به معنای مفعول است که در مواردی باب تفعیل به معنای مفعول است.مثل قتیل به معنای مقتول.

اصحاب کهف: جوانانی که از مناطق مسکونی به غار که منطقه غیر مسکونی است پناهنده شدند.

در اصحاب رغیم 6 وجه گفته شده است:

اصحاب که اسمشان در لوحی نوشته شده بود. لوح در کوه یا مکان دیگری بوده است وجوه مختلفی است.

بیان آیات

﴿أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا. إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا﴾ [2] .

شگفت ترین آیات در مورد آزار و اذیت های نبی اکرم صلی الله علیه وآله است. (ما أوذي نبي مثل ما أوذيت)[3] هیچ پیامبری به اندازه من آزار و اذیت نکشید.پس شگفت تر از اصحاب کهف خود پیامبر صلی الله علیه وآله و دشمنی های با آن حضرت است که دشمنان نتوانستند مانع جدی برای پیامبر صلی الله علیه وآله ایجاد کنند.

شگفت تر از سرنوشت اصحاب کهف سرنوشت تمام انسان ها است. اصحاب کهف مدت زیادی در خواب بودند وبدن ها سالم بودند بدون این که این بدن ها فاسد بشوند وبدون احساس گرسنگی. ولی (الناس نيام فإذا ماتوا انبتهوا)[4] خصائص الائمه ص112 که انسان ها یکدفعه بیدار می شوند البته افرادی قبل از مرگشان بیدار شدند.

﴿إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ﴾[5]

(واذکر) در تقدیر است: بیاد آور که مهاجرین از ستم و شرک برای حفظ ایمان از همه چیز گذشتند و هجرت کردند. مرحوم علامه طباطبایی ذیل آیه ﴿لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ﴾[6] به این سمت وآن سمت ایستادن نیکوکاری نیست بلکه نیکوکاری این است (قرآن همیشه با نمونه های خارجی نشان می دهد) که کسی این ایمان را در خودش نشان بدهد. تا حالا می گفتیم قرآن کتاب ماندگار است متوکل راهبردها و قوانین است ولی الان می گوید نمونه های آن انسان هایی که قوانین پیاده کردند این جوانان هستند. بیاد بیاور چگونه این جوانان ایمان را پیاده کردند. ایمان یعنی برای انسان تلخی ها شیرین باشد وآستانه تحمل این قدر بالا باشد که ازکاخ به کوخ برود.

فتیه به معنای جوان است ولی در روایتی که از امام صادق علیه السلام نقل شده است که از یکی از یاران سوال کردند در عرف شما به چه کسی فتی می گویند؟ یاران گفتند جوان فرمود (أما علمت ان أصحاب الكهف كانوا كلهم كهولا فسماهم الله فتية بايمانهم)[7] اگر روح انسان تازه شد و تراوت ایمانی پیدا کرد خداوند به این انسان جوان میگویند.

ازاین جا به بعد می خواهد بگوید کلیات تبدیل به تطبیقات شد.