اشکال دوم استعمل لفظ در لفظ: عدم تحقق قضیه/الوضع /المقدمة

موضوع: المقدمة/الوضع /اشکال دوم استعمل لفظ در لفظ: عدم تحقق قضیه

استعمال لفظ در شخص لفظ

اگر از خود این لفظ حکایت لفظ را در نظر بگیریم مثل زیدٌ لفظً .دو اشکال بر دو تقدیر وبر دوفرض متوجه این فرض و این صورت از استعمال لفظ در لفظ می شود فرض اول این است که ما زیدی که در این قضیه داریم حاکی بگیریم و دال بگیریم و مدلول را خود این لفظ زید بگیریم اگر برای زیدحکایت ودلالت از شخص خودش در نظر گرفتیم اشکال ، وحدت دال و مدلول و اشکال کاشف و منکشف یعنی وحدت کاشف و منکشف لازم می آید که کاشف و مُنکشف دو امرمتضاف اند ودوامر متقابلند ودو امر متقابل و متباین ممکن نیست واحد باشند و به یک امر منتهی بشوند. این که بگوییم در زیدٌ لفظٌ، زید حاکی ومحکی، دال و مدلول و به یُنظر و فیه یُنظر، هم واسطه برای رویت دیدن و هم خود مرئی و دیده شده. این درفرضی است که در زیدٌ لفظٌ، این در صورتی است که لفظ زید برای شخص زید استعمال بشود وبه واسطه این استعمال قصد حکایت هم داشته باشید.

اشکال دوم

اما اگر در زیدٌ لفظٌ در استعمال کلمه زیدٌ قصد حکایت نداشته باشیم و زید را به ماهو دال و حاکی در قضیه زیدٌ لفظٌ به کار نگرفته باشیم زید را بدون قصد حکایت در قضیه آورده باشیم در این جا محذوردیگری پیش خواهد آمد وآن محذور عبارت است از این که قضیه معقوله و ذهنیه ما مرکب بشود از دوجزء نسبت و محمول. موضوع در قضیه معقوله و محکیه وجود نداشته باشد درحالی که در هیچ کجا قضیه ما نمی تواند از محمول و نسبت باشد بدون داشتن محمول زیرا در همه جا نسبت، بین موضوع و محمول است، بین المنتسبین است. نسبت بدون طرف نسبت که عبارت است از موضوع و محمول قابل تحقق نیست. این محذورفرض دوم است یعنی درجایی که زیدٌ لفظٌ مقصود استعمال لفظ در شخص لفظ ودر نفس لفظ باشد بدون حکایت از معنایی، بدون حیث دلالت و حکایت برای توضییح بیشتر اشکال گفته می شود که هر قضیه چه قضیه لفظیه باشد مثل زیدٌ قائمٌ وچه قضیه معقوله ومحکیه وبه تعبیری ذهنیه باشد در هردو قسم قضیه موضوع، محمول و نسبت بین آن دو لازم است. زید، قیام ونسبت بین قیام وزید .

زید مدلولش شخص است . قائم مدلولش وصفی است . هیات ترکیبه زید و قیام . اگر معنای حرفی هم مستقل بود سه مفهوم مستقل بود و قضیه تشکیل نمی شد. هر قضیه ملفوظه یک ماورا دارد.