موضوع: تفسیر موضوعی/غفلت /آیه 39 سوره مریم

کلام در آیه 39 سوره مریم است.

فرمود: ﴿وَ أَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ وَ هُمْ في‌ غَفْلَةٍ وَ هُمْ لا يُؤْمِنُونَ﴾

روزی که کار تمام است و باید حساب و کتاب پس داده شود.

شرح لغات :

«انذرهم»

انذار طبق قول راغب به معنای إخبارٌ فيه تخويف‌[1] است. هر خبری که همراه ترساندن و خوف و وحشت باشد. در طرف مقابل تبشیر است که خبری همراه بشارت و مسرت است. البته اصل معنای انذار و تبشیر همین است اما گاهی از باب کنایه و مبالغه جابجا می شوند.﴿فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَليم‌﴾[2]

«قضی»

از قضا است به معنای پایان یافتن فصل الامر. قضی گاهی به قول است مثل گفتن الحمدلله رب العالمین در پایان یک سخنرانی. گاهی به فعل است مثلا آخرین لقمه را تناول کرد و تمام شد.

به قاضی ، قاضی گقته می شود چون دعوا و مخاصمه را فیصله می دهد.

علی ای حال قضی الامر یعنی فصل.

نکات تفسیری :

در این آیه سه نکته وجود دارد.

نکته اول :

﴿أَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ﴾ قیامت را یوم الحسره می گویند. قیامت هفتاد اسم دارد. یکی از اسامی روز حسرت است. زیرا به استثنا انبیا و ائمه علیهم السلام همه آحاد بشر در قیامت حسرت دارند چه مومن معمولی و چه مومن عالی و چه کافر باشد.

جهت تبیین مطلب داستانی بیان می شود.

یک حاکمی همراه لشکر خود از مسیری عبور می کرد و در این مسیر در هنگامه شب تاریک ظلمانی که هیچ چیزی دیده نمی شود به سرزمینی رسیدند که در زیر پاهایشان اشیائی حس کردند. حاکم صدا زد : هرکس از این اشیاء بردارد پشیمان می شود. هرکس برندارد باز هم پشیمان می شوند.

لشکر دو گروه شدند. عده ای دو مشت برداشتند و عده ای هم هیچ برنداشتند. وقتی به روشنایی صبح رسیدند دیدند آن اشیاء مروارید ها و درّ های عجیب و غریب است.

همه پشیمان شدند. کسانی که برداشته بودند ناراحت بودند که چرا کم برداشتیم. کسانی هم که هیچ برنداشتند بیش از دیگران پشیمان شدند.

قیامت هم هکذا.همه پشیمن می شوند. کسانی که نیامدند در راه ، پشیمان میشوند. کسانی هم که آمدند تاسف خوردند که چرا کم عمل خیر انجام دادند.

چرا بیشتر نماز نخواندیم؟ چرا بیشتر به پدر خدمت نکردیم؟