موضوع: تفسیر موضوعی/غفلت /آیه ۹۷ سوره انبیا

بیان شد که صحبت در ماجرای ذوالقرنین بود که مستند آیات و روایات است.

ویژگی های جناب ذوالقرنین بیان شد.

مورد اخر از ویژگی های ایشان این است که از غافلین نبوده است.

علی ای حال اینها ویژگی های ایشان است.

برخی در شأن ذوالقرنین غلو و افراط داشته اند. برخی ایشان را نبی معرفی کرده اند[1] و برخی مثل خلیفه دوم او را فرشته می داند.[2]

هردو این ادعا ها در روایات نفی شده است.[3]

در آیات 83 به بعد سوره کهف ماجرای ایشان بیان شده است.

در آیه 93 می فرماید :

﴿حَتَّى إِذا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِما قَوْماً لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلا﴾

(و هم چنان به راه خود ادامه داد) تا به ميان دو كوه رسيد؛ و در كنار آن دو (كوه) قومى را يافت كه هيچ سخنى را نمى‌فهميدند (و زبانشان مخصوص خودشان بود)!

باید توجه کرد که این قوم که پشت آن دو کوه زندگی می کردند که سخنی را نمی فهمیدند ، یاجوج و ماجوج نبودند کما اینکه برخی چنین تصوری پیدا کرده اند؛ بلکه این قوم تحت ظلم یاجوج و ماجوج بودند که از ذوالقرنین طلب کمک کردند.

در اینکه خداوند متعال فرمود «هیچ سخنی را نمی فهمیدند» اختلاف است.

برخی معتقدند زبان و نحوه گفتارشان به قدری غلیظ بوده است که کسی درک نمی کرده است اینها چه می گویند و ایشان هم زبان و گفتار دیگران را متوجه نمی شده اند.[4] شبیه به برخی از زبان ها که در عصر امروزی همینگونه است و به حالت عادی کسی متوجه زبان و لهجه ایشان نمی شود.

برخی دیگر معتقدند فرهنگ ایشان بسیار ضعیف بوده که آداب را درک نمی کردند.[5]

به نظر ما همین قول دوم نزدیک تر به واقع است.

علی ای حالی این طایفه و قوم از یاجوج و ماجوج شکایت می کنند که ایشان به ما ظلم می کنند و آسایش ما را سلب کرده اند و اموال ما را غصب می کنند.

﴿قالُوا يا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَ مَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلى‌ أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ سَدًّا﴾

((آن گروه به او) گفتند: «اى ذو القرنين يأجوج و مأجوج در اين سرزمين فساد مى‌كنند؛ آيا ممكن است ما هزينه‌اى براى تو قرار دهيم، كه ميان ما و آنها سدّى ايجاد كنى؟!»)

نکته جالب اینکه این گروه و قوم حاضر هستند پول خرج کنند و خراج بدهند تا از شرّ یاجوج و ماجوج نجات پیدا کنند.

﴿قالَ ما مَكَّنِّي فيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعينُوني‌ بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ رَدْما﴾

((ذو القرنين) گفت: «آنچه پروردگارم در اختيار من گذارده، بهتر است (از آنچه شما پيشنهاد مى‌كنيد)! مرا با نيرويى يارى دهيد، تا ميان شما و آنها سدّ محكمى قرار دهم!)

اما جالب است که ذوالقرنین پول از ایشان نمیگیرد و از خودش خرج میکند و از آنچه خدا به او ارزانی داشته مصرف می کند اما برای نیروی انسانی از ایشان استفاده می کند و در این جهت از ایشان استفاه می کند.