موضوع: تفسیر موضوعی/غفلت و بی خبری /کلیات مساله

اولین مساله در سال جدید در بحث تفسیر، مساله غفلت و بی خبری است.

مساله غفلت و بی خبری از مسائل مهم و از رذائل خاص است.

بین غفلت و بین ذُکر و توجه رابطه است به این معنا که هرچه توجه بیشتر باشد غفلت کمتر است و هرچه غفلت بیشتر باشد توجه و ذکر کمتر است.

شبیه به شارژ تلفن همراه است که هرچه شارژ بیشتر باشد ، خط خالی باطری کمتر می شود و بالعکس؛ در ما نحن فیه هم همینگونه است که هرچه توجه بیشتر باشد، شیطان کمتر پیش روی می کند.

در دشمن شناسی هم همین است. هرچه انسان از دشمن غافل باشد، دشمن پیش روی می کند. هرچه اظهار ضعف بیشتر باشد، دشمن جری تر می شود.

رابطه انسان و نفس هم همین است. دشمن ترین دشمن انسان هوای نفس انسان است که این همه هوایش را داریم او را تحویل می گیریم.

جایگاه غفلت هم همین است که هرچه بیشتر باشد دچار سقوط شده ایم.

در روایتی نقل شده است که هیچ پرنده ای شکار صیاد نمی شود الا اینکه آن پرنده از یاد خدا غافل بوده است.

این مساله سخت است لکن انسان به خاطر سختی عقب نشینی نمی کند. رانندگی در جاده شلوغ و پر ازدحام سخت است اما آیا به جهت سختی انسان مسافرت نمی کند؟!

انسان باید خودش را قوی کند و بعد از قوت انسان، به لطف خدا امید داشته باشد.

علی ای حال صحبت ما در رابطه با آیات مربوط به غفلت است.

البته به جهت مقدمه در این بحث ابتدا چند روایت را بیان می کنیم در رابطه با غفلت :

در دعای ماه رجب عرض می کنیم :

«وَ لَا تَجْعَلْنِي‌ مِنَ‌ الْغَافِلِينَ‌ الْمُبْعَدِين‌»[1]

گاهی یک لحظه غفلت انسان را بیچاره می کند.

گاهی بعضی بزرگان با یک لحظه غفلت سقوط کردند و البته لغزش بزرگان هم بزرگ است.

در حدیث قدسی وارد شده است که فرمود :

«يَا أَحْمَدُ أَنْتَ لَا تَغْفُلُ‌ أَبَداً مَنْ غَفَلَ عَنِّي لَا أُبَالِي بِأَيِّ وَادٍ هَلَكَ»[2]

پروردگار متعال با احدی تعارف ندارد.

امیرالمومنین علیه السلام فرمود :

الْغَفْلَةُ أَضَرُّ الْأَعْدَاءِ. (غفلت پر ضرر ترین دشمنان است)