موضوع: تفسیر موضوعی/حسادت و خیرخواهی /آیه 109 سوره بقره

بحث در آیه 109 سوره بقره بود که در شأن یهود نازل شده است که کارشکنی هایی ایجاد کردند.

﴿وَدَّ كَثيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إيمانِكُمْ كُفَّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَديرٌ﴾

فضای کلی آیه در جلسه سابق بیان شد.

شرح لغات:

ودّ :

مودّت از همین ریشه است. ودّ را چندین معنا بیان کرده اند :

1 – به معنای دوست داشتن[1]

2 – به معنای آرزو داشتن[2]

3 – دو معنای سابق در یک مفهوم هستند چراکه آرزو فرع بر دوست داشتن است.[3]

البته در جای دیگر بین مودت و محبت فرق گذاشته اند به اینکه : محبت را به حب قلبی است و مودت به حب اظهار شده و آشکار شده است. البته این یک مساله کلی است و با غض نظر از خیر و شر بودن اظهار محبت است.

4 – مرحوم آیت الله کورانی در نقد این بخش از مفردات راغب فرموده اند : مودت یعنی محبتی که به مرتبه خلوص و قوی رسیده باشد که ثمره آن اطاعت باشد.

5 – استاد محترم در معنای مودت میفرماید مودت در مرتبه شوق شدید نفسانی است که محبت به حدی از شدت برسد که محبت اظهار شود یا به مرتبه عمل می رسد. علی ای حال مودت به شوق شدید نفسانی است. بر خلاف محبت که این شدت را ندارد.

این معنای پنجم هم متناسب با فضای آیه شریفه است که یهود به جهت دشمنی و حسادت ، با شوق نفسانی شدید در کار مسلمین کارشکنی می کردند.

واژه «یردون» :

به معنای بازگرداندن است.

در همین انقلاب اسلامی بعد از برپایی انقلاب ، عده ای از منافقین سریعا تلاش کردند که ایران را به دوران وابستگی برگردانند.

این عبرت را باید از وضعیت یهود در صدر اسلام گرفت که یهود در آن عصر سروری می کردند در دنیای آن زمان و با بعثت اسلام ، توجهات مردم به سمت اسلام آمد و این باعث شد یهود با اسلام دشمنی کنند. قرآن می فرماید این یهود هدفش این است که مردم مسلمان را به دوران قبل اسلام بازگردانند تا اهدافشان اجرا شود.