موضوع: تفسیر موضوعی/تکبر /تفسیر آیات عذاب قوم ایکه

بیان شد که حضرت شعیب ذو بعثتین بوده است یک بار بر اهل مدین و یک بار بر روستای ایکه. فاصله این دو منطقه نیز چندان بعید نبوده و بین دو مبعث هم فترت بوده است و جناب شعیب در این فاصله غائب بودند و پس از ماموریت بر اهل ایکه به صورت جوان برگشتند و وظیفه خود را شروع نمود و تلاش کرد و زحمت کشید و و صبر و حوصله به خرج داد.

این مسئله برای مبلغین باید عبرت باشد که برای تبلیغ دین حتی به روستاها سر بزنند چرا که : العلما ورثه الانبیا[1]

جناب شعیب تمام تلاش را بذل نمود اما باز هم قوم ایشان ایمان نیاوردند و سوره شعرا آیات ۱۸۵ تا ۱۸۹ در بیان عذاب قوم ایکه می باشد.

﴿قالُوا إِنَّما أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرينَ (185) وَ ما أَنْتَ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ إِنْ نَظُنُّكَ لَمِنَ الْكاذِبينَ (186) فَأَسْقِطْ عَلَيْنا كِسَفاً مِنَ السَّماءِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقينَ (187) قالَ رَبِّي أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ (188)ف َكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كانَ عَذابَ يَوْمٍ عَظيم‌(189)﴾

یک نکته در رابطه با روستای ایکه اینست که بسیار سرسبز و پردرخت بوده است.[2]

اهالی ایکه به شعیب می‌گفتند تو عقلت را از دست داده‌ای سحر شده‌ای

﴿وَ ما أَنْتَ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا﴾ تو یکی مثل ما هستی إ﴿ِنْ نَظُنُّكَ لَمِنَ الْكاذِبينَ﴾ اِن بر سر جمله فعلیه آمده و از افعال قلوب می باشد که عمل نمی‌کند و مهمله است و معنای تاکید می‌دهد. یعنی اکیداً تو از دروغگویان هستی. این‌ها گرفتار تکبر بودند انسان متکبر را خدا کاری می‌کند که مرتکب خطای فاحش شود و خودش را به دست خودش خفیف کند.

﴿فَأَسْقِطْ عَلَيْنا كِسَفاً مِنَ السَّماءِ﴾ یعنی قطعه و تکه‌ای از هر چیزی یخ یا چوب یا آتش یا پارچه یا ... ﴿إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقينَ﴾ آنها درخواست عذاب کردند. اما این چه درخواستی است؟ مگر ندیدید با قوم مدین چه کرد همین پیامبر و همین خدا؟

﴿فَأَخَذَهُمْ عَذابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كانَ عَذابَ يَوْمٍ عَظيم﴾ عذاب نازل شد و گرمای سوزان هفت شبانه روز بر منطقه اهل ایکه غالب شد. همان روستای خوش آب و هوا به حدی گرم و شدید شد که سایه منازل هم فایده نمیکرد و گرما اوج گرفت و آب منازل داغ شد. بعد تکه ابری آمد وسط آسمان همه آمدند زیر ابر و نسیم مقطعی هم آمد ، لذا همه جمع شدند و صاعقه دهشتناکی آمد و قوم حضرت شعیب در ایکه نابود شدند.[3] این نتیجه لجاجت و تکبر قوم ایکه شد.

مولا امیرالمومنین علیه السلام می فرماید : مَا أَكْثَرَ الْعِبَرَ وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَار[4]

ما در هر قطعه ای عبرت داریم ولی نمی‌گیریم.

خدایا ما را مایه عبرت دیگران قرار مده. ما را چشم عبرت گیر عنایت کن.