« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی

1404/09/19

بسم الله الرحمن الرحیم

مساله تنافی حقوق ولی فقیه با حریم خصوصی خانواده/احکام الصبیان /فقه الاسره

 

موضوع: فقه الاسره/احکام الصبیان /مساله تنافی حقوق ولی فقیه با حریم خصوصی خانواده

 

به مناسبت ولادت حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها :

اللهم صل علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها و سرّ المستودع فیها بعدد ما احاط به علمک

عرض تبریک داریم ایام میلاد بی بی جان انسیه الحورا فاطمه الزهرا حجه الله علی حججه سلام الله علیها به محضر اربابمان ولی عصر عجل الله فرجه و حاضرین و شاگردان مکتب امام صادق علیه السلام که امید داریم و بلکه طمع داریم به شأن این ذوات مقدسه که طمع به مقام این ذوات مقدس رتبه ای است. این طمع ما از دامن بی بی جان بی بهره نباشد ان شا الله و امیدواریم توفیق نوکری خودشان را تفضل کنند. توفیق بندگی خدا را عنایت کنند.

در یک کلام آنچه در ما سبق عمر در بی خبری و ترک بندگی خسارت خورد، ان شا الله در این شب میلاد این بی بی بزرگوار به کرم خودشان جبران کنند ان شا الله.

به مناسبت میلاد حضرت صدیقه سلام الله علیها و در راستای سنت چهارشنبه ها، نکته ای را بیان می کنیم.

نقش محبت در تربیت چقدر است؟ محبت چه مقدار در تربیت موثر است؟ وکیفیت تاثیر آن چگونه است؟

یک قانون داریم که اراده و حکمت بالغه الهی به این تعلق گرفته که انسان ها در مجموع و به طور کلی نحوه خلقتشان بر اساس اینست که عاشق و شیفته محبت هستند. اگر انسان از کسی محبت ببیند وابسته آن شخص می شود. انقیاد پیدا می کند.

لذا فرزندان کوچک، دختر و پسر هر جا محبت ببینند ، پلی می شود که آن شخص در مقابل این شخص کرنش و انقیاد دارد. این یک قانون اجتناب ناپذیر است. دلیل آن هم تجربه است.

تجربه ثابت کرده انسان هر جا محبت دیده، در مقابل محبت انقیاد دارد.

این قانون دو نتیجه دارد. اولا وقتی طبع و سرشت انسان و بلکه برخی حیوانات وقتی در مقابل محبت اینطور انقیاد دارند، چرا عمده محبت به همسر و فرزندان از طرف خودمان نباشد؟ بعضی از کیفیت تربیت فرزندان یا اخلاق همسر گلایه دارند غافل از اینکه بخشی از این گلایه ها از رفتار خود همین آقا سرچشمه می گیرد؟ چرا علقه محبت این همسر نزد خواهرش تامین می شود؟ قطعا فرزند اگر در نزد والدین کاسه محبتش لبریز شود، اولین اثر آن را خود والدین می بینند. به صرف اشاره اطاعت می شود.

در این صورت لازم به تشر و نصیحت و تذکر نیست.

البته ماهی را هر وقت از آب بگیریم تازه است. اگه تا کنون این قانون رعایت نشده، از حالا شروع کنیم. بهترین محبت را به زن و بچه داشته باشیم مخصوصا خانواده های طلبه که عفیف و پاکدامن هستنند.

با همین وضعیت اگر انسان اهل محبت باشد، قانون مذکور کار خودش را می کند.

دوم : بعد از انقیاد و اجرای درست قانون باعث می شود که من نسبت به اهل بیت علیهم السلام چه مقدار محبت صادقانه داشتم؟

چه مقدار محبت بی بی در دل من است.

یک شاخصه داریم که هر کس به خودش باید پاسخ بدهد. شاخصه این است که در دوراهی معصیت و طاعت، چه مقدار حاضری مزه لذت معصیت را با محبت بی بی علیها السلام معامله کنی؟

هرکس به گناه و معصیتی در حد و جنس خودش درگیر است. مبادا گناه را کوچک بشماریم.

هر گناهی درگیر هستیم، بین گناه و محبت اهل بیت علیهم السلام چگونه معامله میکنیم؟ ولو یک مرتبه

شایدفردایی نباشد و اصلا فرصت دومی فراهم نشود. لذا ولو یک مرتبه مهم است. مضاف بر اینکه راه شکستن این مسیر مرتبه اول است. دفعه اول که محبت را ترجیح دهید، بی بی نصرت می کند.

از این جلسه هر کس یک ظرفیتی دارد. ان شا الله ظرفیت بالا داشته باشیم تا محبت بی بی انسان را بالا ببرد.

سعی و تلاش باید کنار محبت باشد و الا ابتر خواهد بود.

اما الفقه :

الحمدلله در بحث فقه تنافی و تزاحم بین ولایت ارشادی ولی و حریم خصوصی خانواده بررسی شد و به پایان رسید. جهت تکمیل بحث و اثبات ولایت ولی مباحث ولایت شرعی هم بحث شد.

تذکر پایانی :

آنچه تا اینجا بیان شد در رابطه با تنافی حریم خصوصی افراد خانواده با شئون ولایت ولی خانواده و سرپرست خانواده بود. اما همین فرض نسبت به شئون ولایت ولی فقیه و حاکم شرع در جامعه اسلامی چگونه است؟ در واقع یک نکته و بحث باقی مانده است که تزاحم بین حریم خصوصی خانواده و ولایت فقیه و حاکم شرع است.

یعنی اگر همان تنافی بین حریم خصوصی خانواده با شئون ولایت ولی فقیه رخ بدهد به نظر ما در این مقام هم تزاحم است چرا که حریم خصوصی حق مسلم است و فقیه جامع الشرائط هم ولایت مسلم دارد. در این مقام باید سراغ اقوی مناطا رفت. در چنین موردی اگر برای جامعه اسلامی خطری وجود داشته باشد، فقیه جامع شرائط حق دخالت و ورود دارد.

به عبارتی در مرحله اول اصل بر این است که در جامعه اسلامی هر خانواده ای از هر مذهب و اقلیتی که بوده باشد حتی کافر ذمی دارای حریم خصوصی محترم است و هیچ کس حق تجسس در آن را ندارد مگر آنکه در مواردی ضرورت اقتضا کند یا خوف خطر نسبت به ارکان اصلی نظام احساس شود که در این صورت مستفاد از ادله جواز تجسس و بلکه وجوب تجسس خواهد بود.

شاهد برای این مساله هم ماجرای مسجد ضرار است که توسط منافقین ساخته شد. در خانواده هم اینچنین است.

لذا اگر حریم خصوصی با ولایت حاکم منافات پیدا نکند فبها اما اگر احساس خطر شود، ولایت فقیه حق ورود دارد.

در جایی که بحث امنیت باشد، حاکم شرع با احدی تعارف نباید داشته باشد.

سند و مدرک این ادعا فرمایش امیرالمومنین علیه السلام در مساله است.

وَ ابْعَثِ‌ الْعُيُونَ‌ مِنْ‌ أَهْلِ‌ الصِّدْقِ‌ وَ الْوَفَاءِ عَلَيْهِمْ فَإِنَّ تَعَاهُدَكَ فِي السِّرِّ لِأُمُورِهِمْ حَدْوَةٌ لَهُمْ‌ عَلَى اسْتِعْمَالِ الْأَمَانَةِ وَ الرِّفْقِ بِالرَّعِيَّة[1]

این فرمایش در نامه 53 بیان شده است.

همانطور که ملاحظه می فرمایید فرمایش حضرت صریح در آن است که در موارد به کارگیری عیون و جاسوسان جهت تجسس و نظارت بلامانع است و بلکه حتی لازم خواهد بود.


logo