موضوع: فقه الاسره/احکام الصبیان /بررسی مساله ولایت ولی و جواز تجسس در موبایل همسر و فرزندان

در ادامه سلسله مباحث جلسات گذشته که در رابطه با تعارض بین حریم خصوصی افراد با شئون ولایت ولی بود، اولین سوال در چیستی حریم خصوصی پاسخ داده شد.

حریم خصوصی عبارت بود از ما لا یرضی صاحبه افشائه که نکاتی بیان شد.

اخرین نکته این بود که برای حفظ روابط و سلامت کیفیت روابط، لازم است هرکسی خطوط قرمز خود را دقیق، صحیح و عاقلانه تنظیم کند. انسان در تنظیم روابط دقت لازم را ندارد. خطوط قرمز باید منظم و دقیق باشد. در هر رابطه ای باید این قاعده مراعات شود. به هرکسی چه مقدار نزدیک باشد و چه مقدار فاصله داشته باشد.

یک جهت، جهت روانشناسی است اما حیث موردنظر ما، حیث فقهی است که باید خط قرمز ها به طور صحیح منظم شود. این خط قرمز در ارتکازات عقلا مستقر است و ثابت است که در ادامه مباحث بیان خواهد شد.

انواع و مصادیق حریم خصوصی :

قبل از بیان مصادیق و مثل هاف تذکر قبلی یاداوری می شود که حریم خصوصی یک مقوله نسبی و اضافی است که در روابط مختلف حسب شرئط زمان و مکان میتواند متفاوت و متغیر باشد. در واقع این حریم خصوصی به حسب افراد و مکان متفاوت است. حریم خصوصی انسان با همسر و رفیق متفاوت است و یک خط مشخص ندارد. فلذا با توجه به این تذکر عرض می کنیم که محور های اصلی این حریم خصوصی سه چیز است : 1 – جان 2- آبرو 3- مال

لکن از این سه محور اصلی شقوق و اقسام متعددی انتزاع شده است که به این بیان می باشد.

1 – اسرار و اطلاعات خصوصی افراد که میل ندارند دیگران مطلع شوند. البته باید دقت کرد که هرچیزی را حریم خصوصی قرار ندهیم لذا ابتدا بیان شد که باید عاقلانه و منطقی باشد.

2 – کیفیت ارتباط انسان با بستگان و دوستانش که با ایشان چه مشکلاتی دارند.

3 – خصوصیات و عوارض جسمانی هر شخص مثل بیماری یا عیب پنهان یا در بعضی مسائل خاص، مسائل ژنتیکی که از آن طریق می توان مسائل پنهانی شخص توسط آزمایش کشف شود یا حتی آزمایش مدفوع افراد که بیماری افراد کشف می شود.

4 – خصوصیات محل مسکن و منزل که باز البته نسبی و اضافی است.

5 – خصوصیات مربوط به درامد سرمایه و امور مالی و اعتقادی که تقریبا عام البلوی است که خیلی افراد به حدی حساس هستند که حتی همسر اطلاع ندارد.

6 – حریم فضای مجازی که برخی از اسرار افراد درانجا ذخیره شده است که مثلا در انجا چه جیز هایی را دیده و چه چیزهایی را جستجو کرده است.

آنچه بیان شد تا بدینجا، مسائل مقدماتی بود. لکن از این مساله سوم، وارد بحث می شویم که عبارت است از :

مبانی عقلی و عقلایی و شرعی برای حریم خصوصی :

جهت قضاوت در تعارض بین ولایت ولی و حریم خصوصی افراد باید شان هر یک از این دو مشخص شود تا بتوان در تقابل بین این دو قضاوت کرد.

حریم خصوصی حقیقت شرعیه ندارد و در ایات و یا روایات این اصطلاح وجود ندارد. اما این به معنای عدم حجیت این مطلب نیست بلکه قابل اثبات است.

برای حریم خصوصی اشخاص هم مبنای عقلی وجود دارد و هم مبنای عقلایی و شرعی وجود دارد.

مبنای عقلی حریم خصوصی :

عقل حسن و قبح را درک می کند و لذا درک میکند ورود و تصرف در حریم خصوصی افراد و بدون اجازه ایشان یک نوع ظلم و تجاوز به حق ایشان است، پس قهرا عقل حکم میکند ورود و تصرف در حریم خصوصی اشخاص قبیح است و طبعا جایز نخواهد بود.

مبنای عقلایی حریم خصوصی :

حکم عقل با عقلا متفاوت است. عقل بماهو عقل به عنوان قوه دراکه حکم می کند. اما در عقلا، تمام عقلا بدون اینکه با یکدیگر تبانی کرده باشند بر یک مطلب اتفاق دارند و این رجوع به ارتکاز عقلا دارد.

مبنای عقلایی عبارتست از اینکه بنا و سیره عقلا لایزال بر این بوده است که تجاوز در حقوق اشخاص را تقبیح می کردند و هکذا تصرف در حریم خصوصی افراد قبیح بوده است و این سیره از جانب شارع مقدس هم هیچ ردع و منعی نشده است پس قهرا حجت است.