1404/08/20
بسم الله الرحمن الرحیم
حقوق مستحبی صبیان (تکریم الام)/احکام الصبیان /فقه الاسره
موضوع: فقه الاسره/احکام الصبیان /حقوق مستحبی صبیان (تکریم الام)
کلام در آخرین حق مستحبی اولاد بود که عبارت از تکریم مادر است. یعنی از حقوق فرزندان این است که به مادر آن فرزند تکریم و احترام شود و علت آن هم روشن است که فرزند در دامن آرام تربیت می شود و دامن آرام نیاز به روح آرام دارد و روح آرام با تکریم و احترام محقق است.
روایت سکونی بیان شد. در ابتدای روایت که سکونی اظهار غم داشت استظهار ما این بود که سکونی از تولد دختر دچار غم شده ست کما اینکه در دوره جاهلیت نیز اینگونه بود؛ لکن بعضی از فضلای بحث استظهار داشتند که شاید وجه مغمومیت سکونی تولد اصل فرزند باشد از جهت کثرت تعداد اولاد که چنین استظهاری دور از ذهن نیست.
علی ای حال حضرت حقوق دختر و پسر را بیان می فرماید و اولین حق در ذکور و اناث مشترک است که همان تکریم و احترام ام است.
نکته : ما در این روایت سیاق را قبول نداریم چرا که حقوق مستحب و واجب در این روایت بیان شده است و نمی توان به جهت وجود برخی حقوق واجب، حق تکریم در این روایت را حمل بر حق واجب کرد.
بر اساس این روایت همانطور که گفته شد یکی از حقوق اولاد این است که مادر آنها در فضای خانه محترم و مورد اکرام باشد چرا که تربیت میدانی اولاد مخصوصا در سنین خوردسالی در ارتباط مستقیم مادر و در دامن مادر محقق می شود و طبیعی است که اگر مادر شرایط روحی مناسب داشته باشد می تواند در این امر تربیت موفق باشد بنابراین بر اساس همین مبنا و شرایط مذکور بر پدر لازم است که مراتب تکریم و احترام به همسرش را به عنوان مادر فرزندش رعایت کند تا در نتیجه شرایط رشد و کمال و تربیت فرزندان به طور مطلوب محقق شود.
تا کنون در بحث حقوق اولاد، حقوق مستحب و واجب بیان شد وتکمیل شد.
جمع بندی حقوق مستحبی اولاد :
1 – رعایت آداب نکاح و مواقعه :
در وقت نکاح و مواقعه باید انسان توجه و دقت به حق فرزند هم داشته باشد.
2 – اسم نیکو و تربیت نیکو :
البته اگر اسم موهن باشد، تغییر آن واجب است و چنین تسمیه ای حرام است. اما اگر موجب وهن نیست اما پسندیده هم نیست در اینجا مستحب است.
3 – عقیقه :
بر این مطلب بسیار تاکید شده و نزدیک به وجوب است.
4- ثقب الاذن :
سوراخ کردن گوش فرزند ذکورا و اناثا با تاکید بر ذکور
5 – غَسل و غُسل مولود
هر دو مستحب است.
6 – اذان و اقامه :
اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ
یا اذان و اقامه در هر گوش
یا اقامه تنها در یک گوش
7 – تحنیک :
به واسطه یکی از امور خمسه به ترتیب
8 – تکریم مادر فرزندان
جمع بندی حقوق واجب :
1 – حسن ادب و تادیب که حفظ آبرو متوقف بر آن است.
2 – دلالت و راهنمایی به معرفت توحیدی :
با هر ابزاری که ممکن است توحید و معارف دین را آموزش دهند.
مخصوصا با بازی کردن و سرگرمی های زیبا
3 – اعانه و کمک برای زمینه بندگی و ترک معصیت :
کودک را کمک کنی که به بندگی و عبادت بپردازد و از دام شیطان رهایی یابد.
موضوع بحث جدیدمان در امتداد همین بحث این است که آیا ولی در قالب شوهر و پدر برای همسر و فرزندان در فضای مجازی تجسس و مراقبت داشته باشد یا خیر؟
4 – حق ارث
5 –حق حیات در دوران جنینی
6 – حق نفقه
بحث جدید :
بررسی فقهی نظارت و تجسس ولیّ نسبت به همسر و فرزندان در فضای مجازی و موبایل :
در نهایت این مساله تعارضی وجود دارد (که بعدا بدوی بودن یا استقرار آن محل بحث است) بین حریم خصوصی افراد و شئون ولایت ولیّ که در این مقام وظیفه چیست؟
از طرفی هر انسانی حریم خصوصی دارد و از طرفی دستور قرآنی مبنی بر حفاظت خانواده داریم.