موضوع: فقه الاسره/احکام الصبیان /حقوق مستحبی اولاد (اذان و اقامه در گوش)

بیانات به مناسبت ولادت حضرت زینب کبری سلام الله علیها :

تبریک ولادت حضرت زینب کبری سلام اله علیها به محضر اربابمان بقیه الله الاعظم علیه السلام و همه فضلا و طلاب حاضر در جلسه که از نوکران حضرت خواهند بود.

ان شا الله بتوانیم همچون حضرت زینب سلام الله علیها مدافع دین باشیم و توفیق نوکری ولی خدا را داشته باشیم و ان شا الله آنچه از اسباب و لوازم است به لطف و کرم حضرات ارزانی شود و هر چه موجب کندی این مسیر می شود دفع شود.

خصوصیات برجسته حضرت زینب کبری سلام الله علیها :

آنچه بیان می شود به این امید است که این خصوصیات برای ما الگو شود و چراغ راه باشد. امید ما همین است. جلسات توسل و جشن به این امید است که در این مناسبت های در حد یک قدم به این ذوات مقدسه نزدیک تر شویم.

اولین خصوصیت، علم و سخنوری ایشان است. آن چنان استشهادات محکمی به آیات قرآن داشتند که همه متحیر می شدند. بعد از وقایع عاشورا به عنوان اسیر وارد کوفه شدند.فضای کوفه با فضای شهر شام متفاوت بود. کوفه فضایی داشت که مردم آن ایشان را میشناختند و با اهل بیت بیگانه نبودند. وقتی خطبه های غراء خوانده شد بعضی احساس کردند صدای امیرالومنین علیه السلام به گوش می رسد. حضرت زینب کبری سلام الله علیها هم علم داشتند و عالمه بودند و هم قدرت سخنوری داشتند.حضرت زین العابدین سلام الله علیه فرمود : أَنْتِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَالِمَةٌ غَيْرُ مُعَلَّمَةٍ فَهِمَةٌ غَيْرُ مُفَهَّمَة[1]

دومین خصوصیت ایشان، عبادت است. به حدی موفق و زبانزد بودند که معروف بودند به عابده آل علی. این عبادات ماست که راه ما را تعریف می کند و مسیر ما را تعریف می کند. البته بستگی دارد، جنس و جوهره عبادت چه بوده باشد. برای فهم ارزش عبادت باید به آثار و نتیجه عبادت نظر کرد. بعضی تهجد دارند اما اثرش کبر است. ولی بعضی نماز شب ها نتیجه اش می شود رقت قلب و خاکساری و تواضع در مقابل همه بندگان حتی برای اهل معصیت به این عنوان که چرا گرفتار گناه شده اند. حضرت سیدالشهداء علیه السلام خطاب به این بانو فرمود : لا تنسيني‌ في‌ نافلة الليل [2] حجت خدا به این بانو می فرماید من را از دعا فراموش نکن. این کاشف از مقام عبادت وارسته این بانو است.

خصوصیت سوم ایشان صبر و استقامت است. چه صفت مهمی است. صبر کار هرکسی نیست. این چه دلی ست که 18 محرم ایشان در یک نصف روز به شهادت رسیدند و عرض می کند : اللهمّ تَقبّل مِنّا هذا القربان[3]

خصوصیت چهارم فداکاری ایشان است. با جانش برای امام زمانش کار می کند. در شهر کوفه ابن زیاد با دیدن افشاگری های امام زین العابدین علیه السلام، دستور به شهادت رساندن حضرت داد. حضرت زینب سلام الله علیها برای دفاع از جان امام زمانش برخواست و گفت : وَ اللَّهِ لَا أُفَارِقُهُ فَإِنْ قَتَلْتَهُ‌ فَاقْتُلْنِي‌ مَعَهُ‌ [4]

ان شا الله در مسیر باشیم و از خصوصیات حضرت درس بگیریم و عامل باشیم.

اما الفقه :

در ادامه مباحث گذشته که در حقوق مستحبی اولاد بود به استحباب اذان و اقامه در گوش نوزاد رسیدیم.

اولین روایت در این زمینه بیان شد.

برخی از روایات در این باب تقریبا لحن مطلقی دارند که استفاده می شود که استحباب این اذان و اقامه عرفا در زمان ابتدایی تولد بچه ثابت است. لکن به حسب جمع بین روایات دیگر، افضل افراد انجام این مستحب در لحظات ابتدایی تولد فرزند است.

روایت دوم :

در روایت دوم می فرماید همان ابتدای تولد قابله اذان و اقامه بگوید.

الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبَانٍ عَنْ حَفْصٍ الْكُنَاسِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مُرُوا الْقَابِلَةَ أَوْ بَعْضَ‌ مَنْ يَلِيهِ أَنْ تُقِيمَ الصَّلَاةَ فِي أُذُنِهِ الْيُمْنَى فَلَا يُصِيبَهُ لَمَمٌ وَ لَا تَابِعَةٌ أَبَداً.[5]

(به سند مذکور از امام صادق علیه السلام نقل است که فرمود : امر کنید قابله را یا بعضی از کسانی که همراه او هستند که اقامه نماز کند در گوش راست کودک پس اصابه نمی کند به فرزند لمم و معصیتی و تبعیت دنبال نکند او را هرگز)

خطاب این روایت به والدین کودک است.

بررسی عبارت أَنْ تُقِيمَ الصَّلَاةَ در روایت کناسی :

در اینکه تقیم الصلاه به چه معناست اختلاف است :

1 – بعضی معتقدند : مقصود گفتن اذان در گوش راست است به اسشتهاد روایات اخری

2- برخی دیگر معتقدند مقصود گفتن اقامه در گوش راست است که طبق این معنا هم می توانیم حمل بر ترخیص کنیم و همچنین حمل بر استحباب مستقل کنیم به این معنا که برای گوش راست دو چیز مستحب است.

3 – برخی دیگر معتقدند مقصود جمع اذان و اقامه است. یعنی یکی از مستحبات تولد این است که شما در گوش راست هم اذان بگوییم هم اقامه بگویید. چرا که اذان و اقامه با هم سبب و مقدمه اقامه نماز است. لکن این مطلب به معنای اذان گفتن در گوش چپ نیست چرا که دلیلی بر این مطلب نداریم بلکه صرفا بر اساس همین روایت، دلیل بر گفتن اقامه در گوش چپ قائم است.

«لمم» نوعی جنون و دیوانگی است و تابعه هم شخصی از اجنه است که مرتبط با برخی افراد هستند و اذان و اقامه موجب عدم اذیت از طرف ایشان است.

طرح کلی موضوع روایت بعدی :

در روایت دیگر معصوم علیه السلام می فرماید قبل از قطع ناف اذان و اقامه بگویند که مقصود از قطع ناف مرحله اول است که فرزند از رحم خارج می شود و ناف قطع می شود چرا که صدق «قطع» حمل بر همین فرض میشودهرچند ناف مرحله دیگری نیز دارد که به آن قطع ناف صدق نمی کند. این روایت در جلسات آینده بیان خواهد شد.